1462-IPPB4.4511.1240.2016.2.IM

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 oraz art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 3 listopada 2016 r. (data wpływu 7 listopada 2016 r.) uzupełnione pismem z dnia 25 stycznia 2017 r. (data nadania 25 stycznia 2017 r., data wpływu 26 stycznia 2017 r.) stanowiące odpowiedź na wezwanie z dnia 13 stycznia 2017 r. Nr 1462-IPPB4.4511.1240. 2016.1.IM (data nadania 16 stycznia 2017 r., data doręczenia 20 stycznia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w wyniku działu spadku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 listopada 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w wyniku działu spadku.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 13 stycznia 2017 r. Nr 1462-IPPB4.4511.1240. 2016.1.IM (data nadania 16 stycznia 2017 r., data doręczenia 20 stycznia 2017 r.) tut. Organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez doprecyzowanie stanu faktycznego oraz jednoznaczne przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego adekwatnego do zadanego pytania.

Pismem z dnia 25 stycznia 2017 r. (data nadania 25 stycznia 2017 r., data wpływu 26 stycznia 2017 r.) Wnioskodawca uzupełniła powyższe w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 30 listopada 2015 r. zmarł Spadkodawca. Pozostawił po sobie majątek w postaci nieruchomości (dom jednorodzinny typu bliźniak 100 m2, postawiony na działce 420 m2,). Wchodzący w skład spadku po nim udział wynoszący połowę w opisanej nieruchomości, na podstawie ustawy nabyli: żona Maria w udziale wynoszącym 4/16 oraz dzieci – Cezary (Wnioskodawca), Agnieszka , Anna i Aleksandra w udziałach po 3/16 każde z nich, co zostało zgłoszone zeznaniem SD-Z2 dnia 12 kwietnia 2016 r. przez wszystkich spadkobierców, czyli we właściwym terminie w Urzędzie Skarbowym . Urząd Skarbowy wydał wszystkim spadkobiercom zaświadczenia, w których potwierdził zwolnienie z podatku od spadków i darowizn w zakresie nabytych praw współwłasności opisanej wyżej nieruchomości. Spadkobiercy: Maria , Cezary , Agnieszka , Anna i Aleksandra postanowili dokonać działu spadku i oświadczyli aktem notarialnym sporządzonym dnia 23 sierpnia 2016 r., że w wyniku którego wchodzący w jego skład udział wynoszący połowę we współwłasności zabudowanej nieruchomości nabywa w całości Aleksandra . Maria , Cezary , Agnieszka , Anna i Aleksandra oświadczyli, że wartość udziału wynoszącego połowę we współwłasności nieruchomości, będącego przedmiotem niniejszego działu spadku, określają na kwotę 106.666,50 zł. Z tytułu niniejszego działu spadku Aleksandra zobowiązała się dokonać na rzecz rodzeństwa: Cezarego , Agnieszki i Anny spłaty majątkowe w wysokości wartości rynkowej przysługujących im udziałów we współwłasności tej nieruchomości, tj. po 20.000 zł na rzecz każdego z nich, i takiej spłaty dokonała. Z tytułu niniejszego działu spadku Aleksandra nie czyni spłaty majątkowej na rzecz matki – Marii.

W uzupełnieniu z dnia 25 stycznia 2017 r. Wnioskodawca wskazał, że wartość otrzymanej spłaty w wyniku działu spadku, którą otrzymał zainteresowany Wnioskodawca będący Stroną postępowania oraz otrzymali Zainteresowani niebędący Stronami postępowania odpowiada ich udziałowi w spadku, a w każdym razie lub w szczególności wartość otrzymanej spłaty nie przenosi udziału spadkowego każdego ze spadkobierców.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy kwota uzyskana z tytułu spłaty przez rodzeństwo (Cezary, Agnieszka, Anna) w kwocie 20.000,00 zł podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowej sprawie zastosowanie będzie miał art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032, z późn. zm.), zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. A zatem kwota otrzymanej spłaty przez Wnioskodawcę i pozostałych spadkobierców, którzy otrzymali spłaty w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności nie powoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym nie powoduje obowiązku podatkowego w tym podatku, ponieważ w tym zakresie miała już zastosowanie ustawa o podatku od spadków i darowizn.

Podobne stanowisko zawarte jest w jednym z nowszych orzeczeń WSA – Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi LEX Nr 2014267 – wyrok z dnia 28 stycznia 2016 r. (TEZA aktualna), zgodnie z którym:

1. Otrzymanie przez jednego spadkobiercę od drugiego spadkobiercy – w wyniku działu spadku – kwoty ekwiwalentnej do wartości posiadanego przez niego udziału w spadku nie powoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f.
2. Zniesienie współwłasności nieruchomości spadkowej ze spłatą nieprzenoszącą udziału spadkowego winno być traktowane według zasad takich, jak w przypadku działu spadku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Podkreślić należy, że przepis cytowanego wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych, formułuje generalną zasadę, że nie płaci się podatku dochodowego, jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości upłynęło 5 lat. W związku z tym, jeśli od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości bądź udziału w niej upłynęło 5 lat, sprzedaż nieruchomości nie podlega w ogóle opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380, z późn. zm.), spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy.

Stosownie do art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego – jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Jednak zgodnie z art. 1036 Kodeksu cywilnego, istnieje możliwość rozporządzenia przez spadkobierców prawem lub rzeczą należącą do spadku, mimo istnienia współwłasności, jeśli następuje to za zgodną wolą wszystkich spadkobierców.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

W myśl art. 211 i 212 ww. ustawy, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Z treści wniosku wynika, że w dniu 30 listopada 2015 r. zmarł Spadkodawca. Pozostawił po sobie majątek w postaci nieruchomości (dom jednorodzinny typu bliźniak, postawiony na działce). Wchodzący w skład spadku po nim udział wynoszący połowę w opisanej nieruchomości, na podstawie ustawy nabyli: żona Maria w udziale wynoszącym 4/16 oraz dzieci – Cezary (Wnioskodawca), Agnieszka , Anna i Aleksandra w udziałach po 3/16 każde z nich, co zostało zgłoszone przez wszystkich spadkobierców w Urzędzie Skarbowym. Urząd Skarbowy wydał wszystkim spadkobiercom zaświadczenia, w których potwierdził zwolnienie z podatku od spadków i darowizn w zakresie nabytych praw współwłasności opisanej wyżej nieruchomości. Spadkobiercy: Maria , Cezary , Agnieszka , Anna i Aleksandra postanowili dokonać działu spadku i oświadczyli aktem notarialnym sporządzonym dnia 23 sierpnia 2016 r., że w wyniku którego wchodzący w jego skład udział wynoszący połowę we współwłasności zabudowanej nieruchomości nabywa w całości Aleksandra . Maria , Cezary , Agnieszka , Anna i Aleksandra oświadczyli, że wartość udziału wynoszącego połowę we współwłasności nieruchomości, będącego przedmiotem niniejszego działu spadku, określają na kwotę 106.666,50 zł. Z tytułu niniejszego działu spadku Aleksandra zobowiązała się dokonać na rzecz rodzeństwa: Cezarego , Agnieszki i Anny spłaty majątkowe w wysokości wartości rynkowej przysługujących im udziałów we współwłasności tej nieruchomości, tj. po 20.000 zł na rzecz każdego z nich, i takiej spłaty dokonała. Wartość otrzymanej spłaty w wyniku działu spadku, którą otrzymał zainteresowany Wnioskodawca będący Stroną postępowania oraz otrzymali Zainteresowani niebędący Stronami postępowania odpowiada ich udziałowi w spadku, a w każdym razie lub w szczególności wartość otrzymanej spłaty nie przenosi udziału spadkowego każdego ze spadkobierców.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawcę oraz Zainteresowanych niebędących Stroną postępowania w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności kwoty spłaty, która odpowiada wartości posiadanego udziału w spadku, nie powoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że wartość spłaty nie przekracza wartości przysługującego Wnioskodawcy i pozostałym Zainteresowanym niebędącym Stroną postępowania udziału spadkowego, a umowa została zawarta wyłącznie między spadkobiercami. W rezultacie kwota uzyskana z tytułu spłaty przez rodzeństwo (Cezary , Agnieszka , Anna ) w kwocie 20.000,00 zł nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się natomiast do kwestii dotyczącej zastosowania wyłączenia wynikającego z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przywołanym przez Wnioskodawcę stwierdzić należy, że zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2016 r., poz. 205, z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podlega nieodpłatne nabycie majątku na podstawie tytułów w nim wymienionych. Wśród nich nie zostały wymienione dział spadku i zniesienie współwłasności, w rezultacie otrzymana przez Wnioskodawcę i Zainteresowanych niebędących Stroną postępowania spłata nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a w konsekwencji wyłączenie, o którym mowa nie może mieć w niniejszej sprawie zastosowania.

W wyniku powyższego, stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Końcowo, odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawcę wyroku Sądu wskazać należy, że dotyczy on konkretnej, indywidualnej sprawy podatnika, w określonym stanie faktycznym i w tej sprawie rozstrzygnięcie w nim zawarte jest wiążące. Natomiast Organy podatkowe pomimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie oraz Zainteresowanym niebędącym Stroną przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.