0111-KDIB2-3.4014.484.2022.1.LM

📋 Podsumowanie interpretacji

Interpretacja dotyczy skutków podatkowych związanych z zawarciem umowy cash poolingu w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Spółka Akcyjna (Spółka), będąca częścią międzynarodowej grupy kapitałowej, planuje przystąpić do umowy cash poolingu, w której liderem będzie spółka KP. Zgodnie z założeniami umowy, Spółka będzie przekazywać nadwyżki środków pieniężnych na rachunek KP, a KP z kolei będzie przekazywać środki na rachunki Spółki w celu pokrycia niedoborów. Spółka zapytała, czy te transfery środków pieniężnych podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Organ interpretacyjny uznał, że czynności realizowane w ramach umowy cash poolingu, w tym jej zawarcie, nie będą podlegały opodatkowaniu tym podatkiem, ponieważ umowa cash poolingu nie znajduje się w katalogu czynności objętych tym podatkiem i nie spełnia przesłanek umowy pożyczki ani umowy depozytu nieprawidłowego.

Pytania i stanowisko urzędu

Pytania podatnika

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym środki pieniężne przekazywane pomiędzy Spółką a KP w ramach Lokalnej umowy cash poolingu, tj. nadwyżki środków pieniężnych na rachunkach Spółki przekazywane na rachunki KP oraz środki przekazywane przez KP na rachunki Spółki w celu pokrycia niedoborów, będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Stanowisko urzędu

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi podlegają następujące czynności: umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz umowy depozytu nieprawidłowego. Umowa cash poolingu pozostaje umową nienazwaną. Ustawa - Kodeks cywilny nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Umowa cash poolingu jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki, jednak nie jest taką umową, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tak samo uczestnik, który posiada niedobory nie wie, środkami którego podmiotu zostaną one zniwelowane. Umowa cash poolingu nie wyczerpuje również znamion instytucji depozytu nieprawidłowego, gdyż nie spełnia jego warunków. Skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a czynności tego typu nie można zakwalifikować, jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Masz dosyć przekopywania się przez dziesiątki interpretacji?

Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex

Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.

Rozpocznij bezpłatny okres próbny

📖 Pełna treść interpretacji

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 listopada 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 28 listopada 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy cash poolingu.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(…) Spółka Akcyjna (dalej: Spółka) wchodzi w skład międzynarodowej grupy kapitałowej działającej pod firmą (…) (dalej: Grupa). Spółka jest polskim rezydentem podatkowym, tj. podlega w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania oraz czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w Polsce. Głównymi obszarami prowadzenia działalności gospodarczej Spółki jest (…).

Większościowym udziałowcem Spółki jest spółka (…) Spółka Akcyjna z siedzibą w Polsce (dalej: KP), posiadająca 100% udziału w kapitale zakładowym Spółki, będąca polskim rezydentem podatkowym. Jednocześnie KP posiada bezpośrednio lub pośrednio 100% udziałów w zagranicznych spółkach kapitałowych, będących rezydentami podatkowymi w kraju swojej siedziby (dalej łącznie zwane: Spółki Zależne).

Od kilku lat w Grupie obowiązuje umowa cash poolingu (dalej: Grupowy cash pooling), do którego należeć będzie również Spółka. Grupowy cash pooling ma charakter cash poolingu rzeczywistego. Celem Grupowego cash poolingu jest polepszenie płynności finansowej spółek wchodzących w skład Grupy poprzez wdrożenie procesu zarządzania posiadanymi na rachunkach bankowych środkami pieniężnymi oraz ewentualnym zadłużeniem uczestników.

W konsekwencji, Grupa postanowiła, że Spółka wraz z pozostałymi Spółkami Zależnymi będzie uczestnikiem cash poolingu, którego cash pool leaderem będzie KP (dalej: Lokalny cash pooling). KP będzie z kolei uczestnikiem kolejnego cash poolingu funkcjonującego obecnie w ramach Grupowego cash poolingu.

W ramach Lokalnego cash poolingu KP jako cash pool leader będzie odpowiedzialna w szczególności za:

- kontakty z bankiem obsługującym operacje związane z umową cash poolingu,

- zapewnienie transferu środków w przypadku wystąpienia nadwyżki środków w Lokalnym cash poolingu celem włączenia ich do Grupowego cash poolingu,

- dokonywanie transferów na rachunki uczestników Lokalnego cash poolingu w przypadku powstania niedoboru środków na rachunku danego uczestnika,

- informowanie uczestników o wszelkich zmianach w funkcjonowaniu systemu cash pooling.

W zamian za czynności wykonywane w ramach zarządzania płynnością finansową cash pool leader będzie pobierał ryczałtowe wynagrodzenie od uczestników Lokalnego cash poolingu.

Funkcjonowanie Lokalnego cash poolingu będzie opierać się na następujących założeniach:

1. Każdy uczestnik będzie posiadał własne odrębne rachunki bankowe, które będą prowadzone w jednej lub w kilku walutach, przy czym rachunki te mogą być otwarte w wielu krajach.

2. Na koniec każdego dnia roboczego bank będzie analizował wysokość sald na rachunkach uczestników Lokalnego cash poolingu i przelewał nadwyżki środków pieniężnych uwzględniając ustalony limit (dodatnie salda) na konto KP.

3. Następnie, w pierwszej kolejności, nadwyżka środków pieniężnych będzie przekazywana na rachunek tych uczestników Lokalnego cash poolingu, których saldo jest ujemne, maksymalnie do wysokości dostępnej nadwyżki finansowej zgromadzonej na koncie KP, przy czym może się okazać, że nadwyżka finansowa nie pokryje w całości salda ujemnego, gdyż wartość salda ujemnego będzie wyższa od nadwyżki dostępnej w ramach Lokalnego cash poolingu.

4. W sytuacji, gdy nadwyżka finansowa nie pokryje w całości salda ujemnego uczestników, wówczas KP pozyska finansowanie z Grupowego cash poolingu w takiej wysokości, by pokryć saldo ujemne wszystkich uczestników Lokalnego cash poolingu (w tym swoje, jeżeli będzie to konieczne), co wynika z faktu, że tylko KP uczestnicząc w dwóch strukturach cash poolingowych – Grupowym (ponieważ będzie jednocześnie uczestnikiem kolejnego cash poolingu) i Lokalnym – ma realną możliwość pozyskania środków finansowych z innych źródeł.

5. Jeżeli (i) po pokryciu sald ujemnych uczestników Lokalnego cash poolingu w dalszym ciągu pozostanie na koncie KP nadwyżka środków pieniężnych lub (ii) gdy każdy z uczestników Lokalnego cash poolingu posiadać będzie saldo dodatnie, wówczas KP przekaże wygenerowaną w ramach Lokalnego cash poolingu nadwyżkę środków pieniężnych do kolejnego cash poolingu, którego będzie uczestnikiem, aby docelowo włączyć ją do Grupowego cash poolingu.

6. Umowa Lokalnego cash poolingu będzie przewidywała oprocentowanie za korzystanie przez stronę ze środków drugiego podmiotu. Oprocentowanie to będzie ustalone na takich samych zasadach, jakie są przewidziane w ramach Grupowej umowy cash poolingu. Wynika to z faktu, że celem Lokalnej umowy cash poolingu jest włączenie Spółki do Grupowego systemu cash poolingu. Odsetki będą kalkulowane przez Dział Treasury udziałowca Grupy. Dział ten odpowiedzialny również będzie za negocjowanie opłat banku za prowadzenie cash poolingu oraz śledzenie przepływów w ramach funkcjonujących w Grupie cash poolingów celem bieżącego ustalania wysokości salda ogólnego zadłużenia podmiotów.

A zatem, mając na uwadze powyższe, co do zasady za organizację transferów w systemie Lokalnego cash poolingu będzie odpowiadała KP jako cash pool leader. Jednakże wynikające z postanowień umowy przelewy nadwyżek środków pieniężnych na rachunek KP jako cash pool leadera będą fizycznie wykonywane przez bank na zlecenie poszczególnych uczestników z posiadanych przez nich rachunków bankowych. Należy podkreślić, że transfer środków pieniężnych przekazywanych przez Spółkę nie będzie wiązał się z przejściem ich prawa własności na rzecz KP jako cash pool leadera. Zgodnie z umową cash poolingu, podmiot działający w charakterze cash pool leadera nie będzie miał możliwości swobodnego dysponowania środkami przelewanymi przez uczestników na jego konto. Cash pool leader nie będzie mógł bowiem rozporządzać środkami zgromadzonymi na jego rachunku w żaden inny sposób, aniżeli wynikające z umowy przeznaczenie ich na kompensowanie niedoborów finansowych innych uczestników. W konsekwencji umowa cash poolingu nie będzie zawierać postanowień typowych dla umowy depozytu nieprawidłowego określonej w art. 845 Kodeksu cywilnego.

Dodatkowo należy wskazać, że w ramach umowy Lokalnego cash poolingu nie dojdzie do zawarcia umowy pożyczki, m.in. z uwagi na fakt, iż umowa Lokalnego cash poolingu nie będzie przewidywać zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Ponadto, Spółka, jak i poszczególni uczestnicy nie będą mieli wiedzy, czy i w jakim zakresie nadwyżki posiadanych przez nich środków transferowane zarówno w ramach Lokalnego cash poolingu, jak i przetransferowane do Grupowego cash poolingu zostaną następnie przekazane innym uczestnikom tych cash poolingów. W szczególności nie sposób z góry ustalić, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika środki te zostaną wykorzystane. Analogicznie, w przypadku wystąpienia niedoborów i konieczności pokrycia ich środkami z Lokalnego, jak i Grupowego cash poolingu Spółka, jak i inni uczestnicy nie będą mieli wiedzy o pochodzeniu przetransferowanych środków. Tym samym, umowa cash poolingu nie będzie zawierać postanowień typowych dla umowy pożyczki określonej w art. 720 Kodeksu cywilnego.

Pytanie

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym środki pieniężne przekazywane pomiędzy Spółką a KP w ramach Lokalnej umowy cash poolingu, tj. nadwyżki środków pieniężnych na rachunkach Spółki przekazywane na rachunki KP oraz środki przekazywane przez KP na rachunki Spółki w celu pokrycia niedoborów, będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, środki pieniężne przekazywane pomiędzy Spółką a KP w ramach Lokalnej umowy cash poolingu, tj. nadwyżki środków pieniężnych na rachunkach Spółki przekazywane na rachunki KP oraz środki przekazywane przez KP na rachunki Spółki w celu pokrycia niedoborów, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wskazali Państwo, że przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b) umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

c) (uchylona),

d) umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

e) umowy dożywocia,

f) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

g) (uchylona),

h) ustanowienie hipoteki,

i) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

j) umowy depozytu nieprawidłowego,

k) umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Z kolei umowa cash poolingu jest umową nienazwaną i nie jest wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wobec czego w ocenie Spółki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Umowy cash poolingu nie zawierają również niezbędnych elementów umowy pożyczki, więc na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie rodzą analogicznych skutków podatkowych co skutków podatkowych umowy pożyczki. Zgodnie bowiem z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego: „Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości”.

Oznacza to, że umowa pożyczki pieniędzy co do zasady składa się z trzech podstawowych elementów:

a) zobowiązanie się jednego podmiotu do przeniesienia na własność innego podmiotu pieniędzy,

b) ilość pieniędzy musi być z góry określona,

c) zobowiązanie biorącego pożyczkę do zwroty tej samej ilości pieniędzy.

Co istotne, ww. elementy umowy pożyczki stanowią jej essentialia negotii (czyli istotne elementy umowy), zatem niespełnienie jednego z nich skutkuje tym, że umowa niezawierająca któregokolwiek z tych elementów nie jest umową pożyczki, lecz inną umową nienazwaną, co najwyżej podobną do umowy pożyczki.

W opisanej we wniosku umowie Lokalnego cash poolingu, Spółka nie zobowiązuje się do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na inny podmiot, gdyż założenia umowy cash poolingu wskazują, że żaden z uczestników nie zobowiązuje się do przeniesienia na rzecz innego podmiotu własności określonej ilości pieniędzy, lecz wskazuje jedynie, iż ilekroć uczestnik cash poolingu będzie posiadał nadwyżki finansowe (saldo dodatnie) tylekroć może (choć nie musi) takie nadwyżki przeznaczyć na pokrycie np. salda ujemnego innego podmiotu. Skoro więc taka umowa cash poolingu nie zawiera żadnego z trzech wskazanych wyżej essentialia negotii umowy pożyczki, tj.:

a) nie zawiera zobowiązania jednego podmiotu do przeniesienia własności pieniędzy na rzecz innego podmiotu,

b) nie zawiera określonej z góry ilości pieniędzy,

c) nie zawiera zobowiązania drugiego podmiotu do zwrotu tej samej ilości pieniędzy,

- to, choć opisana w stanie faktycznym (winno być: w zdarzeniu przyszłym) umowa Lokalnego cash poolingu jest w pewnym sensie podobna do umowy pożyczki – jak każda inna umowa cash poolingu – tak nie jest umową pożyczki, w związku z czym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Po drugie, założenia cash poolingu wskazują również, że umowa cash poolingu nie stanowi także umowy depozytu nieprawidłowego, wymienionego w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych jako czynność podlegająca opodatkowaniu.

Zgodnie bowiem z art. 845 Kodeksu cywilnego, przez depozyt nieprawidłowy rozumieć należy umowę, zgodnie z którą przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, a do tego rodzaju umów stosuje się przepisy o pożyczce, natomiast czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu.

Zgodnie z przepisami o przechowaniu, tj. art. 844 Kodeksu cywilnego:

„§ 1. Składający może w każdym czasie żądać zwrotu rzeczy oddanej na przechowanie.

§ 2. Przechowawca może żądać odebrania rzeczy przed upływem terminu oznaczonego w umowie, jeżeli wskutek okoliczności, których nie mógł przewidzieć, nie może bez własnego uszczerbku lub bez zagrożenia rzeczy przechowywać jej w taki sposób, do jakiego jest zobowiązany. Jeżeli czas przechowania nie był oznaczony albo jeżeli rzecz była przyjęta na przechowanie bez wynagrodzenia, przechowawca może żądać odebrania rzeczy w każdym czasie, byleby jej zwrot nie nastąpił w chwili nieodpowiedniej dla składającego.

§ 3. Zwrot rzeczy powinien nastąpić w miejscu, gdzie miała być przechowywana.”

Powyższy przepis wskazuje, że umowa depozytu nieprawidłowego charakteryzuje się tym, że podmiot oddający środki finansowe na przechowanie, w każdym czasie może żądać ich zwrotu. Oznacza to, że immanentnym elementem umowy depozytu nieprawidłowego jest uprawnienie podmiotu, który przekazuje środki na przechowanie, do żądania zwrotu środków pieniężnych. Tymczasem założeniem Lokalnego cash poolingu jest przede wszystkim ułatwienie w zarządzaniu płynnością finansową jego uczestników i włączenie Spółki do Grupowego systemu cash poolingu i korzystanie z niego w przypadku posiadania niedoborów środków pieniężnych lub umożliwienie korzystania z nadwyżek Spółki przez inne podmioty z Grupowego cash poolingu. Celem, zarówno Lokalnego, jak i Grupowego cash poolingu nie jest więc zdeponowanie określonych środków pieniężnych lecz zarządzanie płynnością finansową, stąd też zwrot tych środków realizowany jest nie na żądanie strony lecz w drodze rozliczeń niedoborów i nadwyżek.

W Państwa ocenie, pomimo tego, iż uczestnictwo w Lokalnym cash poolingu wiąże się z powstaniem określonych praw i obowiązkami dla uczestników, to jednak z przyczyn wskazanych powyżej, umowa cash poolingu, choć posiada pewne podobieństwo do umowy depozytu, to jednak taką umową nie jest.

Podsumowując, Państwa zdaniem, czynności dokonywane w ramach opisanej we wniosku Lokalnej umowy cash poolingu (ani samo jej zawarcie), choć są po części podobne do umowy pożyczki oraz umowy depozytu nieprawidłowego (jak zresztą każda inna umowa cash poolingu), tak nie są umową pożyczki, ani umową depozytu nieprawidłowego, w związku z czym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż nie są czynnościami enumeratywnie wymienionymi w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Niemniej jednak, nawet gdyby Organ interpretacyjny uznał, że transfery dokonywane przez Spółkę w ramach Lokalnego cash poolingu należy traktować jako pożyczki lub depozyty nieprawidłowe – z czym Państwo się nie zgadzają z przyczyn opisanych powyżej – to i tak takie transfery należy uznać za wyłączone z zakresu podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawne w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług oraz nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności.

Z kolei udzielenie, nawet incydentalne, pożyczek (gdyby za pożyczki zostały uznane transfery środków pieniężnych pomiędzy KP a Spółką) realizowane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej uznaje się za czynność objętą podatkiem od towarów i usług, a tym samym wyłączoną z zakresu podatku od czynności cywilnoprawnych. Te same wnioski należy odnieść do ewentualnych umów depozytów nieprawidłowych.

W analizowanej sytuacji dokonywane alokacje środków finansowych w ramach umowy cash poolingu będą immanentnie związane z prowadzoną działalnością gospodarczą Spółki, stanowiąc pomocnicze transakcje finansowe – objęte tym samym zwolnieniem z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, nawet w przypadku uznania, że transfery środków pieniężnych w ramach Lokalnego cash poolingu pomiędzy Spółką a KP nie są cash poolingiem, to i tak nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych z uwagi na objęcie ich zakresem zwolnienia na gruncie podatku od towarów i usług. A zatem stanowisko Spółki w zakresie pytania przedstawionego we wniosku należy uznać za prawidłowe.

Na potwierdzenie swojego stanowiska przywołali Państwo wyrok sądu oraz interpretacje indywidualne.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 111 ze zm.):

Podatkowi podlegają następujące czynności:

a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b) umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

c) (uchylona),

d) umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

e) umowy dożywocia,

f) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,

g) (uchylona),

h) ustanowienie hipoteki,

i) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

j) umowy depozytu nieprawidłowego,

k) umowy spółki.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

– umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

– umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Należy stwierdzić, że umowa cash poolingu pozostaje umową nienazwaną. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.) – w księdze trzeciej zobowiązania – nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa cash poolingu jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki wymienionej w katalogu określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednakże nie jest taką umową, bowiem w myśl art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash poolingu, jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków podmiotów należących do danej grupy nadwyżkami innych podmiotów należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków. W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tak samo uczestnik, który posiada niedobory nie wie, środkami którego podmiotu zostaną one zniwelowane. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest – co do zasady – rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu lub też rachunek któregoś z uczestników, który posiada saldo dodatnie.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestników niewątpliwie będzie zawierała w sobie pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Nie sposób jednak uznać, że będzie wyczerpywać ona wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki.

Czynności tego typu nie można wobec tego uznać jako umowy pożyczki.

Umowa cash poolingu jest też zbliżona swą konstrukcją do umowy depozytu nieprawidłowego. Nie stanowi jednakże umowy depozytu nieprawidłowego, gdyż nie spełnia jego warunków.

Zgodnie z art. 845 Kodeksu cywilnego:

Jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu.

Umowa cash poolingu nie wyczerpuje zatem znamion instytucji depozytu nieprawidłowego.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym – z powyższych przyczyn – czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zatem czynności dokonywane w ramach opisanej we wniosku Lokalnej umowy cash poolingu (ani samo jej zawarcie) nie będą podległy opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Tym samym, skoro wskazane we wniosku czynności nie zostały wymienione wśród tych czynności, które określone są w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to zbędna jest analiza możliwości zastosowania wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;

  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Inforamcji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.

Przestań wyszukiwać interpretacje ręcznie!

Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili