Interpretacja dotyczy oceny, czy zawarcie przez Wnioskodawcę (X Spółka akcyjna) oraz pozostałych Uczestników Systemu z Bankiem Umowy Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków (umowa cash poolingu) i związane z nią czynności będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Organ podatkowy uznał, że umowa cash poolingu jest umową nienazwaną, która nie figuruje w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Czynności realizowane w ramach tej umowy, związane z zarządzaniem wspólną płynnością finansową, nie są wymienione w katalogu czynności objętych opodatkowaniem. W związku z tym, zawarcie Umowy oraz czynności w niej wykonywane nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnySzanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.
- Zainteresowany będący stroną postępowania:
X Spółka akcyjna;
- Zainteresowani niebędący stroną postępowania:
Y1 Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
Y2 Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
Y3 Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
Y4 Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
Y5 Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
Y6 Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
Y7 Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
Y8 Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
Y9 Spółka akcyjna;
Y10 Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
Y11 Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
Y12 Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
Y13 Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
Y14 Spółka akcyjna;
Y15 Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
Y16 Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
Y17 Spółka akcyjna;
Y18 Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
X Spółka akcyjna (dalej: Wnioskodawca, Zainteresowany będący stroną postępowania) będąc polskim rezydentem podatkowym, zamierza zawrzeć z Bankiem mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Umowę Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków (dalej: Umowa). Stronami Umowy będą podmioty, które wraz z Wnioskodawcą docelowo będą wchodzić w skład jednej grupy kapitałowej i są polskimi rezydentami podatkowymi (dalej: Uczestnicy Systemu, Zainteresowani niebędący stroną postępowania).
System Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków (dalej: System) jest usługą należącą do zakresu usług bankowych, polegających na umożliwieniu przez Bank grupie kapitałowej, do której należeć będą Wnioskodawca oraz Uczestnicy Systemu, bardziej efektywnego, codziennego zarządzania środkami pieniężnymi i kredytami oraz korzystania przez poszczególne spółki z grupy ze wspólnej płynności finansowej całej grupy kapitałowej.
Umowa dotyczyć będzie zatem systemu zarządzania płynnością finansową Wnioskodawcy oraz pozostałych Uczestników Systemu. Oznacza to, iż na podstawie Umowy Bank będzie świadczył na rzecz wszystkich Uczestników Systemu, w tym Wnioskodawcy, tzw. usługę „cash poolingu”.
Przed rozpoczęciem korzystania z usługi „cash poolingu”, Wnioskodawca, jak i pozostali Uczestniczy Systemu zawrą z Bankiem umowy bieżących rachunków bankowych (dalej: Rachunki Główne). Następnie, Wnioskodawca oraz pozostali Uczestnicy Systemu przystąpią wraz z Bankiem do analizowanej Umowy, na podstawie której Bank udostępni w Rachunkach Głównych limit dzienny wymagalny na koniec dnia, w którym został udzielony (dalej: Limit). W ramach Umowy Wnioskodawca pełnić będzie dodatkowo funkcję tzw. Koordynującego, który posiadał będzie w Banku dwa rachunki rozliczeniowe. Jeden z rachunków prowadzony będzie dla Koordynującego w ramach grupy Rachunków Głównych (dalej: Grupa Rachunków) z udostępnionym Limitem (dalej: Rachunek Główny Koordynującego), natomiast drugi z rachunków nie będzie objęty Grupą Rachunków i na koniec każdego dnia wykazywane będzie na nim końcowe saldo wszystkich rachunków grupy (dalej: Rachunek Pomocniczy Koordynującego). Poszczególni Uczestnicy Systemu, w tym Koordynujący, będą mogli dysponować środkami pieniężnymi, zgromadzonymi na swoich Rachunkach Głównych i dodatkowo Koordynujący będzie mógł dysponować środkami pieniężnymi zgromadzonymi na Rachunku Pomocniczym Koordynującego, zgodnie z zasadami określonymi w Umowie. Ponadto, w ramach Umowy Bank dokonywał będzie na zlecenie wszystkich Uczestników Systemu rozliczeń pieniężnych z wykorzystaniem Rachunków Głównych. Systemem zarządzania środkami pieniężnymi objęte zostaną rachunki prowadzone w walucie polskiej.
Zgodnie z Umową Koordynujący upoważniony będzie m.in. do wykonywania następujących czynności w imieniu i na rzecz któregokolwiek lub wszystkich Uczestników Systemu:
podpisania z Bankiem – w imieniu Uczestników Systemu i innymi podmiotami – aneksów do Umowy, na mocy którego inne podmioty staną się Uczestnikami Systemu;
wyłączenia Rachunku Głównego z Systemu w imieniu tegoż Uczestnika Systemu poprzez złożenie zawiadomienia skierowanego do Banku;
zmiany lub zastępowania treści zleceń lub załączników do Umowy pod warunkiem uzyskania uprzedniej pisemnej zgody Banku;
zmiany wysokości oprocentowania, które Bank będzie stosował do obliczenia odsetek od bieżących Roszczeń;
zmiany wysokości Limitów na rachunkach Uczestników Systemu;
reprezentowania Uczestników Systemu we wszelkich sprawach dotyczących Umowy oraz do podpisywania stosownych aneksów w tym zakresie.
Na podstawie Umowy Wnioskodawca za pełnienie roli Koordynującego nie będzie otrzymywał wynagrodzenia. Jednocześnie, żadnemu z Uczestników Systemu nie będzie przysługiwało jakiekolwiek odrębne przysporzenie za uczestnictwo w Systemie. W przyszłości możliwe jest, że Koordynujący zawrze odrębną umowę w zakresie świadczenia usług zarządzania płynnością za wynagrodzeniem. Będzie to jednak odrębna umowa od przedmiotowej Umowy i nie wchodzi ona w zakres przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego. Zgodnie z Umową rozliczenia dokonywane pomiędzy poszczególnymi Uczestnikami Systemu (w tym Koordynującym) w ramach Systemu oparte będą na konwersji długu (art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego) skutkującej subrogacją z art. 518 Kodeksu cywilnego, tj. wstąpieniem w miejsce zaspokojonego wierzyciela.
System będzie zakładać bilansowanie (tj. zerowanie) sald na prowadzonych przez Bank rachunkach bankowych Uczestników Systemu (tj. Grupie Rachunków) z wykorzystaniem Rachunku Pomocniczego Koordynującego. Bilansowanie sald na Grupie Rachunków dokonywane będzie na koniec każdego dnia roboczego z chwilą postawienia w wymagalność Limitów udzielonych przez Bank Uczestnikom Systemu oraz Koordynującemu w Grupie Rachunków. Oznacza to, iż przy wykorzystaniu wskazanego powyżej mechanizmu prawnego Koordynujący dokonywał będzie spłaty wobec Banku długów wszystkich Uczestników Systemu z tytułu wykorzystania przez nich Limitów lub Uczestnicy Systemu spłacać będą długi Koordynującego wobec Banku z tytułu wykorzystania Limitu przyznanego Koordynującemu. W wyniku wskazanych czynności odpowiednio Koordynujący jaki i pozostali Uczestnicy Systemu nabywać będą wierzytelności subrogacyjne z tytułu dokonanych spłat (dalej: Roszczenia). Zgodnie z Umową kwoty Roszczeń obciążone będą odsetkami w wysokości określonej przez Koordynującego.
Umowa nie będzie przewidywać automatycznych transferów zwrotnych następnego dnia funkcjonowania Systemu, lecz rozliczenie przekazanych lub otrzymanych środków w ustalonych umownie okresach.
Bank będzie wypłacał każdemu Uczestnikowi Systemu, w tym Koordynującemu, odsetki od salda środków pieniężnych zgromadzonych na ich Rachunku Głównym i Rachunku Pomocniczym Koordynującego w wysokości określonej w Umowie. Odsetki będą naliczane od dziennych sald środków pieniężnych, zgromadzonych na Rachunku Głównym odpowiedniego Uczestnika Systemu, w tym Koordynującego, i będą księgowane na odpowiednich Rachunkach Głównych w okresach miesięcznych, w pierwszym dniu roboczym kolejnego miesiąca za miesiąc poprzedni.
Jednocześnie Bank, na bazie dziennej, naliczał będzie odsetki debetowe/kredytowe od salda występującego na Rachunku Pomocniczym Koordynującego. Raz na miesiąc, w ustalonej dacie rozliczenia, Bank uzna rachunek bankowy Koordynującego kwotą należnych odsetek lub odpowiednio obciąży rachunek bankowy Koordynującego kwotą odsetek należnych Bankowi z tytułu kredytu w tym rachunku.
W związku z uczestnictwem w Systemie, możliwe, że Wnioskodawca będzie ponosił na rzecz Banku określone w Umowie opłaty.
Czy zawarcie przez Wnioskodawcę i pozostałych Uczestników Systemu z Bankiem Umowy oraz czynności realizowane w ramach tej Umowy nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 Ustawy o PCC (podatek od czynności cywilnoprawnych)?
Państwa zdaniem, zawarcie przez Wnioskodawcę i pozostałych Uczestników Systemu z Bankiem Umowy oraz czynności realizowane w ramach tej Umowy nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 Ustawy o PCC.
Uzasadnienie stanowiska
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 Ustawy o PCC podatkowi podlegają następujące czynności:
a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b) umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
c) (uchylona),
d) umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
e) umowy dożywocia,
f) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
g) (uchylona),
h) ustanowienie hipoteki,
i) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
j) umowy depozytu nieprawidłowego,
k) umowy spółki.
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 Ustawy o PCC).
Powyższe przepisy zawierają zamknięty katalog umów, których zawarcie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego na gruncie Ustawy o PCC. Wykładnia tych przepisów powinna mieć zatem charakter wykładni ścisłej, a więc należy uznać, że ustawą zostały objęte tylko i wyłącznie wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 tej Ustawy umowy nazwane (tj. takie, które zostały uregulowane w przepisach prawa) lub ich zmiany prowadzące do tożsamych skutków materialnoprawnych. Tym samym uznać należy, że Ustawa o PCC nie dotyczy umów nienazwanych.
Umowa tzw. „cash poolingu” to umowa o charakterze nienazwanym, nie jest normowana w przepisach polskiego prawa (brak takiej regulacji zarówno w przepisach prawa cywilnego jak i przepisach prawa spółek handlowych). Nie została również wymieniona w zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych objętych podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 Ustawy o PCC.
W praktyce istotą umowy tzw. „cash poolingu” jest wspólne zarządzanie płynnością finansową kilku podmiotów. W ramach takiej umowy dokonywane jest koncentrowanie środków różnych podmiotów jednej grupy na wspólnym rachunku, zarządzanie nimi, potrącanie wzajemnych rozliczeń podmiotów, itp. Głównym celem tej umowy jest optymalizacja zarządzania stanem środków pieniężnych na wielu rachunkach bankowych należących do jednej grupy kapitałowej.
Umowa tzw. „cash poolingu” jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki wymienionej w katalogu określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 Ustawy o PCC. Jednakże nie jest taką umową, bowiem w myśl art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i takiej samej jakości. Jak wskazano wcześniej umowa tzw. „cash poolingu” jest umową o świadczenie usług finansowych oferowaną przez Bank. Mamy w niej do czynienia z przynajmniej trzema podmiotami, tj.: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. W przedmiotowych strukturach niektórzy uczestnicy mogą posiadać chwilowo wolne środki finansowe, podczas gdy pozostali Uczestnicy mogą posiadać niedobór tych środków. Ponadto uczestnik „cash poolingu” posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tak samo uczestnik, który posiada niedobory nie wie, środkami którego podmiotu zostaną one zniwelowane. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest – co do zasady – rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników „cash poolingu” lub też rachunek któregoś z uczestników, który posiada saldo dodatnie. Żadnej ze stron przedmiotowej umowy nie można także określić jako pożyczkobiorcę lub pożyczkodawcę.
Biorąc pod uwagę powyższe, na gruncie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, Umowa dotyczyć będzie systemu zarządzania płynnością finansową Wnioskodawcy oraz pozostałych Uczestników Systemu. Oznacza to, iż na podstawie Umowy Bank będzie świadczył na rzecz wszystkich Uczestników Systemu, w tym Wnioskodawcy, tzw. usługę „cash poolingu”.
Konstrukcja przedmiotowej Umowy, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi Wnioskodawcy i pozostałych Uczestników Systemów nie stanowi umowy pożyczki. Niewątpliwie zawiera w sobie pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie, jednak nie sposób uznać, że wyczerpuje ona wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki. Czynności tego typu nie można wobec tego uznać jako umowy pożyczki.
W treści wniosku wskazano także, że zgodnie z Umową rozliczenia dokonywane pomiędzy poszczególnymi Uczestnikami Systemu (w tym Koordynującym) w ramach Systemu oparte będą na konwersji długu (art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego) skutkującej subrogacją z art. 518 Kodeksu cywilnego, tj. wstąpieniem w miejsce zaspokojonego wierzyciela. Wnioskodawca pragnie zaznaczyć, że wskazana instytucja także nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności związane z transferami wierzytelności/długów w ramach przedstawionego Systemu, tj. przelew (cesja) wierzytelności i przejęcie długów pomiędzy stronami Umowy będą wynikały jedynie z Umowy.
Należy zatem stwierdzić, że skoro zawarcie umowy tzw. „cash poolingu” nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to tym samym – z powyższych przyczyn – czynności dokonywane w ramach umowy tzw. „cash poolingu” dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem czynności związane z transferami wierzytelności/długów w ramach przedstawionego Systemu, tj. przelew (cesja) wierzytelności i przejęcie długów pomiędzy stronami Umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
W Państwa ocenie umowa tzw. „cash poolingu” nie stanowi także umowy depozytu nieprawidłowego, wymienionego w Ustawie o PCC jako czynność podlegająca opodatkowaniu. Zgodnie bowiem z art. 845 Kodeksu cywilnego, przez depozyt nieprawidłowy rozumieć należy umowę, zgodnie z którą przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Umowa tzw. „cash poolingu” jest umową o świadczenie usług finansowych oferowaną przez Bank. Usługa ta jest przeznaczona do efektywnego zarządzania środkami finansowymi podmiotów gospodarczych. Głównym celem umowy o zarządzanie płynnością finansową jest optymalizacja zarządzania stanem środków pieniężnych na wielu rachunkach bankowych należących do jednej grupy kapitałowej. Tym samym umowa tzw. „cash poolingu” nie wyczerpuje znamion instytucji depozytu nieprawidłowego. Mając powyższe na względzie, w Państwa ocenie Umowa nie stanowi także umowy depozytu nieprawidłowego, wymienionego w Ustawie o PCC jako czynność podlegająca opodatkowaniu.
Przykładowo, powyższe stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej z 15 września 2022 r. wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (Znak: 0111-KDIB2-2.4014.162.2022.2.MZ), w której wskazano, że: „W związku z powyższym, należy stwierdzić, że skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym – z powyższych przyczyn – czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem umowa zarządzania płynnością finansową i/lub umowa o koncentracji gotówki, które (którą) zamierza zawrzeć Wnioskodawca oraz świadczone w ich/jej ramach usługi cash poolingu nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.”
Podobne stanowisko zostało wyrażone w wielu innych interpretacjach podatkowych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, np.: z 1 września 2022 r. (Znak: 0111-KDIB2-3.4014.273.2022.2.JKU), z 27 maja 2022 r. (Znak: 0111-KDIB2-2.4014.118.2022.1.DR), z 9 kwietnia 2020 r. (Znak: 0111-KDIB2-2.4014.27.2020.1.MM), z 6 lutego 2020 r. (Znak: 0111-KDIB2-3.4014.76.2019.2.PM).
Reasumując, w Państwa opinii, zawarcie przez Wnioskodawcę i pozostałych Uczestników Systemu z Bankiem Umowy oraz czynności realizowane w ramach tej Umowy nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 Ustawy o PCC.
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Zainteresowanych tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług, zostały/zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.
Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 111 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b) umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
c) (uchylona),
d) umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
e) umowy dożywocia,
f) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
g) (uchylona),
h) ustanowienie hipoteki,
i) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
j) umowy depozytu nieprawidłowego,
k) umowy spółki.
W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:
Podatkowi podlegają:
zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Szczegółowe ustalenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.
Należy stwierdzić, że umowa cash poolingu pozostaje umową nienazwaną. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.) – w księdze trzeciej zobowiązania – nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.
Umowa cash poolingu jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki wymienionej w katalogu określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednakże nie jest taką umową, bowiem w myśl art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego:
Dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash poolingu, jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków podmiotów należących do danej grupy nadwyżkami innych podmiotów należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków. W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.
Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tak samo uczestnik, który posiada niedobory nie wie, środkami którego podmiotu zostaną one zniwelowane. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest – co do zasady – rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu lub też rachunek któregoś z uczestników, który posiada saldo dodatnie.
Przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestników niewątpliwie zawiera w sobie pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Nie sposób jednak uznać, że wyczerpuje ona wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki.
Czynności tego typu nie można wobec tego uznać jako umowy pożyczki.
Umowa cash poolingu nie stanowi także umowy depozytu nieprawidłowego, wymienionego w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych jako czynność podlegająca opodatkowaniu. Zgodnie z art. 845 Kodeksu cywilnego:
Jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu.
Umowa cash poolingu nie wyczerpuje zatem znamion instytucji depozytu nieprawidłowego.
W treści wniosku wskazano, że zgodnie z Umową rozliczenia dokonywane pomiędzy poszczególnymi Uczestnikami Systemu (w tym Koordynującym) w ramach Systemu oparte będą na konwersji długu (art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego) skutkującej subrogacją z art. 518 Kodeksu cywilnego, tj. wstąpieniem w miejsce zaspokojonego wierzyciela. Wskazana instytucja nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem, jeżeli nie przyjmie ona charakteru żadnej z czynności w nim wymienionych – czynności oparte na subrogacji dokonane w ramach cash poolingu nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
W związku z powyższym, należy stwierdzić, że skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym – z powyższych przyczyn – czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem Umowa Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków (Umowa cash poolingu), jak i czynności w ramach niej wykonywane, nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a tym samym po stronie Zainteresowanych nie powstanie obowiązek podatkowy w tym podatku.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
X Spółka akcyjna (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili