Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
22 września 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 20 września 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy cash poolingu.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
K. S. A. (dalej: Spółka; Państwo) wchodzi w skład międzynarodowej grupy kapitałowej działającej pod firmą C. (dalej: Grupa C.). Spółka jest polskim rezydentem podatkowym, tj. podlega w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania oraz jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w Polsce.
Głównymi obszarami prowadzenia Państwa działalności gospodarczej jest produkcja i emisja własnych kanałów telewizyjnych, a także produkcja i dystrybucja kanałów telewizyjnych, do których Państwo uzyskali prawa od innych podmiotów.
Większościowym Państwa udziałowcem jest spółka S. BV z siedzibą w Holandii (dalej: S. BV), posiadająca 65,99% udziału w kapitale zakładowym Państwa Spółki, będąca holenderskim rezydentem podatkowym. Jednocześnie posiadają Państwo bezpośrednio lub pośrednio 100% udziałów w polskiej i zagranicznych spółkach kapitałowych, będących rezydentami podatkowymi w kraju swojej siedziby (dalej: Spółki Zależne).
Od kilku lat w Grupie C. obowiązuje umowa cash poolingu (dalej: Grupowy cash pooling), do którego należeć będzie również Spółka. Grupowy cash pooling ma charakter cash poolingu rzeczywistego. Celem Grupowego cash poolingu jest polepszenie płynności finansowej spółek wchodzących w skład Grupy C. poprzez wdrożenie procesu zarządzania posiadanymi na rachunkach bankowych środkami pieniężnymi oraz ewentualnym zadłużeniem uczestników.
W konsekwencji, w celu usprawnienia zarządzania płynnością finansową, Grupa C. postanowiła, że Spółka będzie uczestnikiem cash poolingu, którego cash pool leaderem będzie S. BV. S. BV będzie z kolei uczestnikiem kolejnego cash poolingu funkcjonującego obecnie w ramach Grupowego cash poolingu.
Dodatkowo ustalono, że Spółka wraz ze swoimi Spółkami Zależnymi utworzy lokalną strukturę cash poolingową (dalej: Lokalny cash pooling), którego będzie cash pool leaderem, aby spółki te jako podmioty Grupy C. pośrednio mogły korzystać z Grupowego cash poolingu. Spółka jako cash pool leader będzie uczestnikiem struktury Lokalnego cash poolingu na takich samych zasadach jak Spółki Zależne.
W ramach Lokalnego cash poolingu Spółka jako cash pool leader będzie odpowiedzialna w szczególności za:
− kontakty z bankiem obsługującym operacje związane z umową cash poolingu,
− zapewnienie transferu środków w przypadku wystąpienia nadwyżki środków w Lokalnym cash poolingu celem włączenia ich do Grupowego cash poolingu,
− dokonywanie transferów na rachunki uczestników Lokalnego cash poolingu w przypadku powstania niedoboru środków na rachunku danego uczestnika,
− informowanie uczestników o wszelkich zmianach w funkcjonowaniu systemu cash pooling.
W zamian za czynności wykonywane w ramach zarządzania płynnością finansową cash pool leader będzie pobierał ryczałtowe wynagrodzenie od uczestników Lokalnego cash poolingu.
Funkcjonowanie Lokalnego cash poolingu będzie opierać się na następujących założeniach:
a) każdy uczestnik będzie posiadał własne odrębne rachunki bankowe, które będą prowadzone w jednej lub w kilku walutach, przy czym rachunki te mogą być otwarte w wielu krajach;
b) na koniec każdego dnia roboczego bank będzie analizował wysokość sald na rachunkach uczestników Lokalnego cash poolingu i przelewał nadwyżki środków pieniężnych uwzględniając ustalony limit (dodatnie salda) na Państwa konto;
c) następnie, w pierwszej kolejności, nadwyżka środków pieniężnych będzie przekazywana na rachunek tych uczestników Lokalnego cash poolingu, których saldo jest ujemne, maksymalnie do wysokości dostępnej nadwyżki finansowej zgromadzonej na Państwa koncie, przy czym może się okazać, że nadwyżka finansowa nie pokryje w całości salda ujemnego, gdyż wartość salda ujemnego będzie wyższa od nadwyżki dostępnej w ramach Lokalnego cash poolingu;
d) w sytuacji, gdy nadwyżka finansowa nie pokryje w całości salda ujemnego uczestników, wówczas Spółka pozyska finansowanie z Grupowego cash poolingu w takiej wysokości, by pokryć saldo ujemne wszystkich uczestników Lokalnego cash poolingu (w tym swoje, jeżeli będzie to konieczne), co wynika z faktu, że tylko Spółka uczestnicząc w dwóch strukturach cash poolingowych – Grupowym poprzez udział w cash poolingu z S. BV i Lokalnym – ma realną możliwość pozyskania środków finansowych z innych źródeł;
e) jeżeli (i) po pokryciu sald ujemnych uczestników Lokalnego cash poolingu w dalszym ciągu pozostanie na Państwa koncie nadwyżka środków pieniężnych lub (ii) gdy każdy z uczestników Lokalnego cash poolingu posiadać będzie saldo dodatnie, wówczas Spółka przekaże wygenerowaną w ramach Lokalnego cash poolingu nadwyżkę środków pieniężnych do cash poolingu z S. BV, aby docelowo włączyć ją do Grupowego cash poolingu;
f) umowa Lokalnego cash poolingu będzie przewidywała oprocentowanie za korzystanie przez stronę ze środków drugiego podmiotu; oprocentowanie to będzie ustalone na takich samych zasadach, jakie są przewidziane w ramach Grupowej umowy cash poolingu; wynika to z faktu, że celem Lokalnej umowy cash poolingu jest włączenie Państwa i Państwa Spółek Zależnych do Grupowego systemu cash poolingu; odsetki będą kalkulowane przez Dział Treasury udziałowca Grupy C.; Dział ten odpowiedzialny również będzie za negocjowanie opłat banku za prowadzenie cash poolingu oraz śledzenie przepływów w ramach funkcjonujących w Grupie C. cash poolingów celem bieżącego ustalania wysokości salda ogólnego zadłużenia podmiotów.
A zatem, mając na uwadze powyższe, co do zasady za organizację transferów w systemie Lokalnego cash poolingu będą odpowiadali Państwo jako cash pool leader.
Jednakże wynikające z postanowień umowy przelewy nadwyżek środków pieniężnych na Państwa rachunek jako cash pool leadera będą fizycznie wykonywane przez bank na zlecenie poszczególnych uczestników z posiadanych przez nich rachunków bankowych. Należy podkreślić, że transfer środków pieniężnych przekazywanych przez uczestników nie będzie wiązał się z przejściem ich prawa własności na rzecz Spółki jako cash pool leadera. Zgodnie z umową cash poolingu, podmiot działający w charakterze cash pool leadera nie będzie miał możliwości swobodnego dysponowania środkami przelewanymi przez uczestników na jego konto. Cash pool leader nie będzie mógł bowiem rozporządzać środkami zgromadzonymi na jego rachunku w żaden inny sposób, aniżeli wynikające z umowy przeznaczenie ich na kompensowanie niedoborów finansowych innych uczestników. W konsekwencji umowa cash poolingu nie będzie zawierać postanowień typowych dla umowy depozytu nieprawidłowego określonej w art. 845 Kodeksu cywilnego.
Dodatkowo należy wskazać, że w ramach umowy Lokalnego cash poolingu nie dojdzie do zawarcia umowy pożyczki, m. in. z uwagi na fakt, iż umowa Lokalnego cash poolingu nie będzie przewidywać zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Ponadto, poszczególni uczestnicy nie będą mieli wiedzy, czy i w jakim zakresie nadwyżki posiadanych przez nich środków transferowane zarówno w ramach Lokalnego cash poolingu, jak i przetransferowane do Grupowego cash poolingu zostaną następnie przekazane innym uczestnikom tych cash poolingów. W szczególności nie sposób z góry ustalić, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika środki te zostaną wykorzystane. Analogicznie, w przypadku wystąpienia niedoborów i konieczności pokrycia ich środkami z Lokalnego, jak i Grupowego cash poolingu uczestnicy nie będą mieli wiedzy o pochodzeniu przetransferowanych środków. Tym samym, umowa cash poolingu nie będzie zawierać postanowień typowych dla umowy pożyczki określonej w art. 720 Kodeksu cywilnego.
Jednocześnie wskazali Państwo, że zasady funkcjonowania cash poolingu, którego cash pool leaderem będzie S. BV, będą analogiczne jak w przypadku Lokalnego cash poolingu. W zamian za czynności wykonywane jako cash pool leader S. BV należne będzie zryczałtowane wynagrodzenie.
Pytania
1. Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym środki pieniężne przekazywane pomiędzy Spółką a Spółkami Zależnymi w ramach Lokalnej umowy cash poolingu, tj. nadwyżki środków pieniężnych na rachunkach Spółek Zależnych przekazywane na rachunki Spółki oraz środki przekazywane przez Spółkę na rachunki Spółek Zależnych w celu pokrycia niedoborów, będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
2. Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym środki pieniężne przekazywane pomiędzy Spółką a S. BV w ramach umowy cash poolingu, tj. nadwyżki środków pieniężnych z Lokalnego cash poolingu przekazywane przez Spółkę na rachunek S. BV jako cash pool leadera oraz środki przekazywane przez S. BV na rachunek Spółki w celu pokrycia niedoborów w Lokalnym cash poolingu będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Państwa stanowisko w sprawie
Ad. 1.
Państwa zdaniem, środki pieniężne przekazywane pomiędzy Spółką a Spółkami Zależnymi w ramach Lokalnej umowy cash poolingu, tj. nadwyżki środków pieniężnych na rachunkach Spółek Zależnych przekazywane na rachunki Spółki oraz środki przekazywane przez Spółkę na rachunki Spółek Zależnych w celu pokrycia niedoborów, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 111 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b) umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
c) (uchylona),
d) umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
e) umowy dożywocia,
f) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
g) (uchylona),
h) ustanowienie hipoteki,
i) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
j) umowy depozytu nieprawidłowego,
k) umowy spółki.
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).
Z kolei umowa cash poolingu jest umową nienazwaną i nie jest wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wobec czego w ocenie Spółki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Umowy cash poolingu nie zawierają również niezbędnych elementów umowy pożyczki, więc na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie rodzą analogicznych skutków podatkowych co skutków podatkowych umowy pożyczki.
Zgodnie bowiem z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego: „Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości”.
Oznacza to, że umowa pożyczki pieniędzy co do zasady składa się z trzech podstawowych elementów:
a) zobowiązanie się jednego podmiotu do przeniesienia na własność innego podmiotu pieniędzy,
b) ilość pieniędzy musi być z góry określona,
c) zobowiązanie biorącego pożyczkę do zwrotu tej samej ilości pieniędzy.
Co istotne, ww. elementy umowy pożyczki stanowią jej essentialia negotii (czyli istotne elementy umowy), zatem niespełnienie jednego z nich skutkuje tym, że umowa niezawierająca któregokolwiek z tych elementów nie jest umową pożyczki, lecz inną umową nienazwaną, co najwyżej podobną do umowy pożyczki. Potwierdzeniem powyższego są liczne orzeczenia zarówno sądów powszechnych jak i administracyjnych. Wskazali Państwo wyrok Sądu Apelacyjnego, który ma potwierdzać Państwa stanowisko.
W opisanej we wniosku umowie Lokalnego cash poolingu, żaden z uczestników nie zobowiązuje się do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na inny podmiot, gdyż założenia umowy cash poolingu wskazują, że żaden z uczestników nie zobowiązuje się do przeniesienia na rzecz innego podmiotu własności określonej ilości pieniędzy, lecz wskazuje jedynie, iż ilekroć uczestnik cash poolingu będzie posiadał nadwyżki finansowe (saldo dodatnie) tylekroć może (choć nie musi) takie nadwyżki przeznaczyć na pokrycie np. salda ujemnego innego podmiotu. Skoro więc taka umowa cash poolingu nie zawiera żadnego z trzech wskazanych wyżej essentialia negotii umowy pożyczki, tj.:
a) nie zawiera zobowiązania jednego podmiotu do przeniesienia własności pieniędzy na rzecz innego podmiotu,
b) nie zawiera określonej z góry ilości pieniędzy,
c) nie zawiera zobowiązania drugiego podmiotu do zwrotu tej samej ilości pieniędzy,
– to, choć opisana w stanie faktycznym umowa Lokalnego cash poolingu jest w pewnym sensie podobna do umowy pożyczki – jak każda inna umowa cash poolingu – tak nie jest umową pożyczki, w związku z czym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Wskazali Państwo, że powyższe znajduje również potwierdzenie w ugruntowanym już orzecznictwie sądów administracyjnych oraz w licznych interpretacjach podatkowych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (przykładowo wskazali Państwo kilka interpretacji indywidualnych).
Po drugie, założenia cash poolingu wskazują również, że umowa cash poolingu nie stanowi także umowy depozytu nieprawidłowego, wymienionego w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych jako czynność podlegająca opodatkowaniu.
Zgodnie bowiem z art. 845 Kodeksu cywilnego, przez depozyt nieprawidłowy rozumieć należy umowę, zgodnie z którą przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, a do tego rodzaju umów stosuje się przepisy o pożyczce, natomiast czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu.
Zgodnie z przepisami o przechowaniu, tj. art. 844 Kodeksu cywilnego:
„§ 1.Składający może w każdym czasie żądać zwrotu rzeczy oddanej na przechowanie.
§ 2. Przechowawca może żądać odebrania rzeczy przed upływem terminu oznaczonego w umowie, jeżeli wskutek okoliczności, których nie mógł przewidzieć, nie może bez własnego uszczerbku lub bez zagrożenia rzeczy przechowywać jej w taki sposób, do jakiego jest zobowiązany. Jeżeli czas przechowania nie był oznaczony albo jeżeli rzecz była przyjęta na przechowanie bez wynagrodzenia, przechowawca może żądać odebrania rzeczy w każdym czasie, byleby jej zwrot nie nastąpił w chwili nieodpowiedniej dla składającego.
§ 3. Zwrot rzeczy powinien nastąpić w miejscu, gdzie miała być przechowywana.”
Powyższy przepis wskazuje, że umowa depozytu nieprawidłowego charakteryzuje się tym, że podmiot oddający środki finansowe na przechowanie, w każdym czasie może żądać ich zwrotu. Oznacza to, że immanentnym elementem umowy depozytu nieprawidłowego jest uprawnienie podmiotu, który przekazuje środki na przechowanie, do żądania zwrotu środków pieniężnych. Tymczasem założeniem Lokalnego cash poolingu jest przede wszystkim ułatwienie w zarządzaniu płynnością finansową jego uczestników i włączenie Spółek Zależnych do Grupowego systemu cash poolingu i korzystanie z niego w przypadku posiadania niedoborów środków pieniężnych lub umożliwienie korzystania z nadwyżek Spółek Zależnych przez inne podmioty z Grupowego cash poolingu. Celem, zarówno Lokalnego, jak i Grupowego cash poolingu nie jest więc zdeponowanie określonych środków pieniężnych lecz zarządzanie płynnością finansową, stąd też zwrot tych środków realizowany jest nie na żądanie strony lecz w drodze rozliczeń niedoborów i nadwyżek.
Pomimo tego, iż uczestnictwo w Lokalnym cash poolingu wiąże się z powstaniem określonych praw i obowiązkami dla uczestników, to jednak z przyczyn wskazanych powyżej, umowa cash poolingu, choć posiada pewne podobieństwo do umowy depozytu, to jednak taką umową nie jest.
Podsumowując, czynności dokonywane w ramach opisanej we wniosku Lokalnej umowy cash poolingu (ani samo jej zawarcie), choć są po części podobne do umowy pożyczki oraz umowy depozytu nieprawidłowego (jak zresztą każda inna umowa cash poolingu), tak nie są umową pożyczki, ani umową depozytu nieprawidłowego, w związku z czym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż nie są czynnościami enumeratywnie wymienionymi w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Niemniej jednak, nawet gdyby Organ interpretacyjny uznał, że transfery dokonywane przez podmioty uczestniczące w Lokalnym cash poolingu należy traktować jako pożyczki lub depozyty nieprawidłowe – z czym Spółka nie zgadza się z przyczyn opisanych powyżej – to i tak takie transfery należy uznać za wyłączone z zakresu podatku od czynności cywilnoprawnych.
Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawne w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług oraz nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności.
Z kolei udzielenie, nawet incydentalne, pożyczek (gdyby za pożyczki zostały uznane transfery środków pieniężnych pomiędzy Spółkami Zależnymi a Spółką) realizowane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej uznaje się za czynność objętą podatkiem od towarów i usług, a tym samym wyłączoną z zakresu podatku od czynności cywilnoprawnych. Te same wnioski należy odnieść do ewentualnych umów depozytów nieprawidłowych. Potwierdzają to najnowsze interpretacje podatkowe.
W analizowanej sytuacji dokonywane alokacje środków finansowych w ramach umowy cash poolingu będą immanentnie związane z prowadzoną działalnością gospodarczą Spółki, stanowiąc pomocnicze transakcje finansowe – objęte tym samym zwolnieniem z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
Reasumując, nawet w przypadku uznania, że transfery środków pieniężnych w ramach Lokalnego cash poolingu pomiędzy Spółką a Spółkami Zależnymi nie są cash poolingiem, to i tak nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych z uwagi na objęcie ich zakresem zwolnienia na gruncie podatku od towarów i usług. A zatem stanowisko Spółki w zakresie pytania nr 1 należy uznać za prawidłowe.
Ad. 2.
Państwa zdaniem, środki pieniężne przekazywane pomiędzy Spółką a S. BV w ramach umowy cash poolingu, tj. nadwyżki środków pieniężnych z Lokalnego cash poolingu przekazywane przez Spółkę na rachunek S. BV jako cash pool leadera oraz środki przekazywane przez S. BV na rachunek Spółki w celu pokrycia niedoborów w Lokalnym cash poolingu, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Jak wskazano w uzasadnieniu do pytania nr 1, co do zasady zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki, umowy depozytu nieprawidłowego czy też innej czynności tym katalogiem objętej. W konsekwencji, czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem umowa cash poolingu zawarta przez Spółkę z S. BV oraz świadczone w jej ramach czynności nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Jednocześnie uzasadnienie przedstawione do pytania nr 1 w pełni znajduje zastosowanie w zakresie pytania nr 2.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 111 ze zm.):
Podatkowi podlegają następujące czynności:
a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b) umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
c) (uchylona),
d) umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
e) umowy dożywocia,
f) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
g) (uchylona),
h) ustanowienie hipoteki,
i) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
j) umowy depozytu nieprawidłowego,
k) umowy spółki.
W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne.
Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:
a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
– umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
– umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
Należy stwierdzić, że umowa cash poolingu pozostaje umową nienazwaną. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.) – w księdze trzeciej zobowiązania – nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.
Umowa cash poolingu jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki wymienionej w katalogu określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednakże nie jest taką umową, bowiem w myśl art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny:
Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash poolingu, jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków podmiotów należących do danej grupy nadwyżkami innych podmiotów należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków. W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.
Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika.
Tak samo uczestnik, który posiada niedobory nie wie, środkami którego podmiotu zostaną one zniwelowane. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest – co do zasady – rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu lub też rachunek któregoś z uczestników, który posiada saldo dodatnie.
Przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestników niewątpliwie będzie zawierała w sobie pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Nie sposób jednak uznać, że będzie wyczerpywać ona wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki.
Czynności tego typu nie można wobec tego uznać jako umowy pożyczki.
Umowa cash poolingu jest też zbliżona swą konstrukcją do umowy depozytu nieprawidłowego. Nie stanowi jednakże umowy depozytu nieprawidłowego, gdyż nie spełnia jego warunków.
Zgodnie z art. 845 Kodeksu cywilnego:
Jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu.
Umowa cash poolingu nie wyczerpuje zatem znamion instytucji depozytu nieprawidłowego.
W związku z powyższym, należy stwierdzić, że skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym – z powyższych przyczyn – czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Zatem umowa o zarządzanie środkami pieniężnymi posiadanymi na rachunkach bankowych oraz ewentualnym zadłużeniem, jak i czynności w ramach nich wykonywane, zarówno w odniesieniu do umowy cash poolingu, których stroną są: Spółka i spółki zależne, jak i Spółka oraz S. BV, nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a tym samym po Państwa stronie nie powstanie obowiązek podatkowy w tym podatku.
Tym samym, skoro wskazane we wniosku czynności nie zostały wymienione wśród tych czynności, które określone są w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to zbędna jest analiza możliwości zastosowania wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
-
z zastosowaniem art. 119a;
-
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
-
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Inforamcji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
− w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
− w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.