Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
5 stycznia 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 23 grudnia 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przelewu wierzytelności. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 6 kwietnia 2022 r. (wpływ 12 kwietnia 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą pod firmą X i jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i w ramach tej działalności zawarł z Dłużnikiem Wnioskodawcy, również prowadzącym działalność gospodarczą oraz będącym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, w dniu 7 grudnia 2021 r., umowę przelewu wierzytelności. Umową tą Dłużnik Wnioskodawcy (cedent) przelał na rzecz Wnioskodawcy (cesjonariusza) przysługującą mu względem jego dłużnika wierzytelność, na częściowe zabezpieczenie spłaty długu Dłużnika Wnioskodawcy względem Wnioskodawcy. Przelew wierzytelności przez Dłużnika Wnioskodawcy na Wnioskodawcę nie ma charakteru definitywnego. W przypadku dokonania przez Dłużnika Wnioskodawcy spłaty długu wobec Wnioskodawcy, Wnioskodawca będzie zobowiązany do zwrotnego przelewu na rzecz Dłużnika Wnioskodawcy wierzytelności stanowiącej zabezpieczenie. Jednakże, jeżeli dłużnik Dłużnika Wnioskodawcy, przed spłatą Wnioskodawcy długu przez Dłużnika Wnioskodawcy, spłaci swój dług, zgodnie z umową przelewu wierzytelności, na ręce Wnioskodawcy, kwota ta pomniejszy dług Dłużnika Wnioskodawcy wobec Wnioskodawcy.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego
Umowa przelewu wierzytelności nie przyjęła formy prawnej którejkolwiek z umów cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w tym nie przyjęła również formy umowy sprzedaży.
Pozostały opis stanu faktycznego, który został przedstawiony przez Pana w treści uzupełnienia wniosku jako, że dotyczy zagadnienia objętego podatkiem od towarów i usług przedstawiony zostanie w interpretacji obejmującej swym zakresem ocenę Pana stanowiska w zakresie ww. podatku.
Pytanie (przeformułowane w uzupełnieniu wniosku)
Czy w przypadku zawarcia przez Dłużnika Wnioskodawcy (cedenta), prowadzącego działalność gospodarczą i będącego czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, z Wnioskodawcą (cesjonariuszem), również prowadzącym działalność gospodarczą i będącym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonych przez te podmioty działalności gospodarczych, umowy, w wyniku której Dłużnik Wnioskodawcy przelał na Wnioskodawcę przysługującą mu względem jego dłużnika wierzytelność na zabezpieczenie spłaty długu Dłużnika Wnioskodawcy wobec Wnioskodawcy, czynność ta podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
Pana stanowisko w sprawie (przeformułowane w uzupełnieniu wniosku)
Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku zawarcia przez Dłużnika Wnioskodawcy (cedenta), prowadzącego działalność gospodarczą i będącego czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, z Wnioskodawcą (cesjonariuszem), również prowadzącym działalność gospodarczą i będącym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonych przez te podmioty działalności gospodarczych, umowy, w wyniku której Dłużnik Wnioskodawcy przelał na Wnioskodawcę przysługującą mu względem jego dłużnika wierzytelność na zabezpieczenie spłaty długu Dłużnika Wnioskodawcy wobec Wnioskodawcy, czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, określający jakie czynności cywilnoprawne podlegają temu podatkowi, nie wymienia umowy przelewu wierzytelności ani umowy przelewu wierzytelności na zabezpieczenie spłaty innej wierzytelności. Umowa przelewu wierzytelności na zabezpieczenie nie ma charakteru umowy sprzedaży, zamiany, pożyczki, darowizny ani charakteru żadnego innego rodzaju umowy wymienionej w ww. przepisie ustawy. Przelew wierzytelności na zabezpieczenie nie ma charakteru definitywnego, umowa jest nieodpłatna, a jej zawarcie nie powoduje przysporzenia majątkowego. Po spłacie długu zabezpieczonego przelewem wierzytelności powstanie roszczenie cedenta względem cesjonariusza o zwrotne przelanie wierzytelności stanowiącej zabezpieczenie. Przelew wierzytelności na zabezpieczenie stanowi, podobnie jak hipoteka, jedynie zabezpieczenie spłaty wierzytelności, jednakże w przeciwieństwie do ustanowienia hipoteki, ten rodzaj czynności zabezpieczającej spłatę wierzytelności nie został wskazany w treści art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy jako przedmiot opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Umowa przelewu wierzytelności na zabezpieczenie nie stanowi również przedmiotu opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z art. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych: „Nie podlegają podatkowi: (`(...)`) 4) czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany: a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług, b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem: - umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach, - umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych, (`(...)`)”.
Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tylko tę część uzasadnienia Pana stanowiska, która odnosi się do podatku od czynności cywilnoprawnych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena Pana stanowiska wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od towarów i usług, zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 111) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Podatkowi podlegają:
- następujące czynności cywilnoprawne:
a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b) umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
c) (uchylona),
d) umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
e) umowy dożywocia,
f) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
g) (uchylona),
h) ustanowienie hipoteki,
i) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
j) umowy depozytu nieprawidłowego,
k) umowy spółki.
W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:
Podatkowi podlegają:
-
zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
-
orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).
Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego:
Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
Natomiast z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że:
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje obowiązek zapłaty tego podatku.
Zatem mając na uwadze dotychczas przytoczone przepisy (w tym dopuszczalne formy jakie może przyjąć czynność cesji wierzytelności) stwierdzić należy, że cesja wierzytelności podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile przyjmie postać którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w tym np. umowy sprzedaży.
Z opisu stanu faktycznego wynika, że 7 grudnia 2021 r. Wnioskodawca zawarł z Dłużnikiem Wnioskodawcy umowę przelewu wierzytelności. Umową tą Dłużnik Wnioskodawcy (cedent) przelał na rzecz Wnioskodawcy (cesjonariusza) przysługującą mu względem jego dłużnika wierzytelność, na częściowe zabezpieczenie spłaty długu Dłużnika Wnioskodawcy względem Wnioskodawcy. Przelew wierzytelności przez Dłużnika Wnioskodawcy na Wnioskodawcę nie ma charakteru definitywnego. Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku wskazał m.in., że umowa przelewu wierzytelności nie przyjęła formy prawnej którejkolwiek z umów cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w tym nie przyjęła również formy umowy sprzedaży.
W związku z powyższym, należy stwierdzić, że jeżeli w istocie opisana we wniosku umowa przelewu wierzytelności nie przybrała postaci żadnej z czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (w szczególności przedmiotowa cesja nie przyjęła postaci umowy sprzedaży), to powyższa umowa przelewu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nie mieści się ona bowiem w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym z tytułu jej zawarcia Wnioskodawca nie był zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, podatek od czynności cywilnoprawnych był nienależny.
Skoro wskazana we wniosku umowa przelewu wierzytelności nie została wymieniona wśród tych czynności, które określone są w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to zbędna jest analiza możliwości zastosowania wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 2 pkt 4 cyt. ustawy, zgodnie z którym:
Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:
a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
– umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
– umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Pan do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
-
z zastosowaniem art. 119a;
-
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
-
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w `(...)`. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).