0111-KDIB2-3.4014.391.2021.1.MD

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

|

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 12 października 2021 r. (data wpływu – 12 października 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy cesji praw i obowiązków wynikających z umowy deweloperskiej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 października 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy cesji praw i obowiązków wynikających z umowy deweloperskiej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 9 września 2021 r. Wnioskodawca zawarł z Panią M. T. przedwstępną umowę cesji praw i roszczeń z umowy deweloperskiej. Podczas tej czynności notariusz poinformował Wnioskodawcę, że przy zawarciu umowy przyrzeczonej sprzedaży praw i roszczeń z umowy deweloperskiej obliczy i pobierze podatek od czynności cywilnoprawnych w oparciu o przepis art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W dniu podpisywania umowy cesji praw wynikających z umowy deweloperskiej nie dojdzie jeszcze do wyodrębnienia odrębnej własności nieruchomości w postaci samodzielnego lokalu mieszkalnego, ani nie dojdzie do rozporządzenia tytułem prawnym do takiego lokalu. Na mocy umowy cesji Wnioskodawca przejmie jako cesjonariusz prawa i obowiązki cedenta, Pani M. T. Spółka deweloperska na powyższe wyraziła zgodę.

W oparciu o umowę cesji wierzytelności nie dojdzie również do jakiejkolwiek zmiany w zakresie należności uiszczanych na rzecz spółki deweloperskiej, nie dojdzie do podwyższenia podstawy opodatkowania ani do przepływu jakichkolwiek środków pieniężnych pomiędzy spółką deweloperską, a pozostałymi stronami umowy.

Na mocy powyższej umowy cesji Strony (Cedent i Cesjonariusz) dokonają usankcjonowania zwrotu środków pieniężnych, które Cesjonariusz zwróci Cedentowi jeszcze przed podpisaniem przedmiotowego aktu notarialnego. Zwrot jest niezbędny z tego względu, iż Cedent wpłacił swoją należność na rzecz dewelopera w całości, jednakże w oparciu o ww. umowę podstawa prawna dla tego rozporządzenia odpadnie i żeby nie dokonywać jakichkolwiek rozliczeń ze spółką deweloperską, Cesjonariusz zwróci kwotę odpowiadającą udziałowi Cedenta, Cedentowi zaś spółka deweloperska zobowiązała się poczytywać wpłaconą kwotę jako pokrytą w całości przez Cesjonariusza.

Należy zaznaczyć, że podstawą prawną dokonania cesji praw i obowiązków będzie art. 509 in fine Kodeksu cywilnego. Przedmiotem umowy nie będzie rozporządzenie własnością jakichkolwiek praw, a przeniesienie uprawnienia do roszczenia wobec spółki deweloperskiej o dokonanie wyodrębnienia własności nieruchomości oraz przeniesienia jej własności po jej wyodrębnieniu. Nie będzie to w żadnym stopniu jakakolwiek forma sprzedaży, o której mowa w art. 535 § 1 i nast. Kodeksu cywilnego.

Wnioskodawca wskazuje w tym miejscu, że czynność, o której mowa we wniosku nie przyjmie formy prawnej żadnej z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego, Wnioskodawca wskazuje, że umowa cesji:

- nie jest umową sprzedaży, ani zamiany rzeczy i praw majątkowych,

- nie jest to umowa pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

- nie jest to umowa darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

- nie jest to umowa dożywocia,

- nie jest to umowa o dział spadku ani umowa o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,

- nie jest to umowa o ustanowienie hipoteki,

- nie jest to umowa o ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

- nie jest to umowa depozytu nieprawidłowego,

- nie jest to umowa spółki.

Wnioskodawca podnosi w tym miejscu, że umowa, którą zamierza zawrzeć, będzie umową przelewu uprawnienia do zawarcia umowy przyrzeczonej z umowy deweloperskiej z jednego podmiotu na drugi, a wobec tego nie można rozumieć umowy cesji jako umowy sprzedaży, czy też zamiany praw majątkowych. Wskutek umowy cesji Cedent nie uzyska żadnych korzyści, wierzytelności, ani praw majątkowych, a jedynie zwrot tego, co wpłacił wcześniej deweloperowi.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy zawarcie umowy cesji praw i obowiązków wynikających z umowy deweloperskiej, w której nabywca przelewa swoje uprawnienie na ten inny podmiot podlega zgłoszeniu do urzędu skarbowego?

2. Czy umowa, o której mowa w pkt 1 podlega opłacie od podatku od czynności cywilnoprawnych?

3. Czy w sytuacji opisanej we wniosku notariusz występuje jako płatnik podatku od czynności cywilnoprawnych i czy będzie on miał obowiązek pobrania podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1. W ocenie Wnioskodawcy umowa cesji nie jest żadną z umów, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ani tym bardziej nie wpływa na zmianę podstawy opodatkowania (art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy) i jako taka nie podlega zgłoszeniu do urzędu skarbowego. Umowa cesji praw i obowiązków nie została ujęta w art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, a zgodnie przyjmuje się w orzecznictwie i doktrynie, że przepis ten konstytuuje katalog zamknięty (numerus clausus). Nie można prowadzić jakiejkolwiek wykładni rozszerzającej tego przepisu, a taką wykładnię, zdaniem Wnioskodawcy, zamierza przeprowadzić notariusz.

Ad. 2. W ocenie Wnioskodawcy nie doszło do zawarcia którejkolwiek z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a zatem nie ma jakichkolwiek podstaw do tego aby czynność w postaci cesji praw i obowiązków z umowy deweloperskiej obciążyć ww. podatkiem.

Ad. 3. W tym stanie rzeczy notariusz nie będzie występował jako płatnik i nie będzie spoczywał na nim obowiązek pobrania podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na poparcie wyrażonego powyżej stanowiska, Wnioskodawca wskazał na interpretacje indywidualne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 815 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b) umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

c) (uchylona),

d) umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

e) umowy dożywocia,

f) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,

g) (uchylona),

h) ustanowienie hipoteki,

i) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

j) umowy depozytu nieprawidłowego,

k) umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4 (art. 1 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy). Podatkowi podlegają także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 i 2 (art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.). Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań, prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności.

Podkreślić należy, że umowa cesji jako niewymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie, w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.

Jeśli umowa cesji wierzytelności przybierze postać umowy sprzedaży, to wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w dniu 9 września 2021 r. Wnioskodawca zawarł z Panią M. T. przedwstępną umowę cesji praw i roszczeń z umowy deweloperskiej. W dniu podpisywania umowy cesji praw wynikających z umowy deweloperskiej nie dojdzie jeszcze do wyodrębnienia odrębnej własności nieruchomości w postaci samodzielnego lokalu mieszkalnego, ani nie dojdzie do rozporządzenia tytułem prawnym do takiego lokalu. Na mocy umowy cesji Wnioskodawca przejmie jako cesjonariusz prawa i obowiązki cedenta, Pani M. T. Spółka deweloperska na powyższe wyraziła zgodę. Podstawą prawną dokonania cesji praw i obowiązków będzie art. 509 in fine Kodeksu cywilnego. Przedmiotem umowy nie będzie rozporządzenie własnością jakichkolwiek praw, a przeniesienie uprawnienia do roszczenia wobec spółki deweloperskiej o dokonanie wyodrębnienia własności nieruchomości oraz przeniesienia jej własności po jej wyodrębnieniu. Nie będzie to w żadnym stopniu jakakolwiek forma sprzedaży, o której mowa w art. 535 § 1 i nast. Kodeksu cywilnego. Czynność, o której mowa we wniosku nie przyjmie formy prawnej żadnej z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jak już wspomniano powyżej, katalog czynności cywilnoprawnych, ujęty w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter zamknięty. Zatem czynności cywilnoprawne, które nie zostały w nim wymienione w sposób wyraźny, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że jeżeli wskazana we wniosku umowa cesji praw i obowiązków istotnie nie ma (nie będzie miała) charakteru umowy sprzedaży, zamiany, darowizny, bądź też nie przyjmie postaci żadnej z innych czynności wymienionych w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jako niewymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Jako że wymieniona we wniosku umowa cesji nie przybierze postaci żadnej z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czynność ta nie będzie podlegała obowiązkowi zgłoszenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, nie będzie podlegała obowiązkowi zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, a notariusz przy zawarciu tej umowy nie wystąpi jako płatnik podatku od czynności cywilnoprawnych i nie będzie zobowiązany do pobrania tegoż podatku.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.