0111-KDIB2-3.4014.334.2021.1.JKA

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 31 sierpnia 2021 r. (data wpływu – 03 września 2021 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości zwrotu zapłaconego podatku od czynności cywilnoprawnej w związku z rozwiązaniem umowy dożywocia – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 września 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości zwrotu zapłaconego podatku od czynności cywilnoprawnej w związku z rozwiązaniem umowy dożywocia.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 27 grudnia 2017 r. Wnioskodawca zawarł umowę dożywocia z wujem F. T. zam. w P. Umowa została zawarta w Kancelarii Notarialnej A. S. w G., Repertorium A numer (…).

Przedmiotem umowy było mieszkanie wuja w P. w zamian za dożywotnie utrzymanie, korzystanie z lokalu jako domownik.

Od czynności cywilnoprawnych Wnioskodawca zapłacił podatek na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. a) w wysokości 4.000 zł, zgodnie z § 9 umowy.

Z uwagi na sprawy rodzinne, w dniu 31 maja 2021 r. w Kancelarii Notarialnej I. A. z siedzibą w P., nastąpiło odwrócenie umowy dożywocia za zgodnym porozumieniem stron (umowa została rozwiązana, Numer Repertorium `(...)`). W tym przypadku, jak poinformowała Notariusz, czynność objęta rozwiązaniem umowy dożywocia i przeniesieniem na powrót na rzecz F. T. prawa własności, nie podlega ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego zaistniałego stanu faktycznego Wnioskodawca uważa, że wpłacony przez niego podatek od czynności cywilnoprawnych podlega zwrotowi.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wpłacony przez Wnioskodawcę podatek od czynności cywilnoprawnych podlega zwrotowi?

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na odwrócenie umowy dożywocia a korzystanie z przedmiotu umowy przez F. T., jednocześnie ponosząc koszty zgodnie z wcześniejszą umową, Wnioskodawca uważa, że podatek winien być zwrócony. Wnioskodawca zwraca uwagę, że z tytułu umowy dożywocia nie korzystał i nie osiągał żadnych korzyści a wręcz przeciwnie ponosił koszty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. e) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 815 ze zm.) podatkowi temu podlegają umowy dożywocia.

Instytucję umowy dożywocia regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.). Zgodnie z art. 908 § 1 Kodeksu jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Podstawę opodatkowania przy umowie dożywocia w myśl powołanej wyżej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy).

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą od umów zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny:

1. przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%
2. przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych - 1%.

Obowiązek podatkowy w przypadku zawarcia umowy dożywocia powstaje – zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy – z chwilą dokonania czynności (zawarcia umowy) i ciąży – stosownie do treści art. 4 pkt 4 tejże ustawy – na nabywcy własności nieruchomości.

Jeżeli czynność jest dokonywana w formie aktu notarialnego, to zgodnie z regulacją art. 10 ust. 2 ww. ustawy płatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych jest notariusz.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w dniu 27 grudnia 2017 r. Wnioskodawca zawarł z wujem umowę dożywocia. Na jej podstawie nabył mieszkanie za dożywotne utrzymanie. Od czynności cywilnoprawnej Wnioskodawca zapłacił podatek w wysokości 4.000 zł. Z uwagi na sprawy rodzinne, w dniu 31 maja 2021 r. nastąpiło odwrócenie umowy dożywocia; umowa dożywocia została rozwiązana za zgodnym porozumieniem stron. W ten sposób nabyte przez Wnioskodawcę mieszkanie stało się z powrotem własnością dożywotnika (wuja).

Zdaniem Wnioskodawcy, zapłacony przez niego podatek z tytułu zawarcia umowy dożywocia powinien być zwrócony (podlega zwrotowi). Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić:

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy czynności cywilnoprawnych podatek, z zastrzeżeniem ust. 2, podlega zwrotowi, jeżeli:

1. uchylone zostały skutki prawne oświadczenia woli (nieważność względna);
2. nie spełnił się warunek zawieszający, od którego uzależniono wykonanie czynności cywilnoprawnej;
3. (uchylony) 3a) spółka nie została zarejestrowana w rejestrze przedsiębiorców lub wysokość kapitału zakładowego spółki kapitałowej została zarejestrowana w kwocie niższej niż określała umowa spółki – w części stanowiącej różnicę między podatkiem zapłaconym i podatkiem należnym;
4. podwyższenie kapitału zakładowego spółki nie zostanie zarejestrowane lub zostanie zarejestrowane w wysokości niższej niż określona w uchwale - w części stanowiącej różnicę między podatkiem zapłaconym i podatkiem należnym od podwyższenia kapitału zakładowego ujawnionego w rejestrze przedsiębiorców;
5. nie dokonano wpisu hipoteki do księgi wieczystej.

Analiza powyższego przepisu wskazuje, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia sytuacji, w których możliwy jest zwrot podatku od czynności cywilnoprawnych. Zatem tylko zajście jednej z wymienionych w nim przesłanek uprawnia do żądania zwrotu zapłaconego podatku.

W sytuacji przedstawionej we wniosku, żadne z powyższych zdarzeń nie nastąpiło, bowiem – jak Wnioskodawca wskazał – nastąpiło odwrócenie umowy dożywocia zawartej w 2017 r. Zatem rozwiązanie skutecznie zawartej umowy dożywocia, na skutek zgodnych oświadczeń stron, nie wywołuje uprawnienia do żądania zwrotu poprawnie naliczonego i uiszczonego podatku. Oznacza to, że rozwiązanie ww. umowy nie uzasadnia zwrotu podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podstawy do zwrotu nie występują również na gruncie przepisów Ordynacji podatkowej. Wprawdzie stosownie do uregulowań zawartych w art. 75 Ordynacji podatkowej podatnik może wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty podatku, jeżeli uważa, że płatnik pobrał podatek nienależnie lub też sam dokonał wpłaty nienależnego podatku. Jednakże z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty można wystąpić wówczas, gdy istotnie podatek został zapłacony bezpodstawnie, tj. nie istniał obowiązek jego uiszczenia.

Jak powyżej wykazano – w 2017 r. została zawarta umowa dożywocia. Zawarcie takiej umowy rodzi obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym zasadnie – w opisanej we wniosku sytuacji – podatek ten został w przeszłości zapłacony. To oznacza, że na gruncie Ordynacji podatkowej nie powstała nadpłata w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawartej umowy dożywocia, a zatem brak jest podstaw do występowania z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie możliwości zwrotu zapłaconego podatku od czynności cywilnoprawnych należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP:/KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.