Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:

‒ nieprawidłowe w części dotyczącej braku opodatkowania planowanej sprzedaży niezabudowanej działki nr `(...)` z wydanymi warunkami zabudowy,

‒ nieprawidłowe w części dotyczącej braku opodatkowania planowanej darowizny niezabudowanej działki nr `(...)` z wydanymi warunkami zabudowy,

‒ prawidłowe w części dotyczącej braku opodatkowania planowanej sprzedaży działki nr `(...)` zabudowanej domem jednorodzinnym.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 października 2021 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania planowanej sprzedaży niezabudowanej Działki nr … z wydanymi warunkami zabudowy, darowizny niezabudowanej Działki nr … z wydanymi warunkami zabudowy i sprzedaży Działki zabudowanej domem jednorodzinnym nr …. Uzupełnił go Pan pismem z 26 listopada 2021 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Prowadzi Pan gospodarstwo rolne. Jest rolnikiem ryczałtowym. Nie prowadzi Pan i nigdy nie prowadził działalności gospodarczej. W 2005 r. otrzymał od swoich rodziców w formie umowy o dożywocie gospodarstwo rolne o powierzchni ok. 13,59 ha wraz z zabudowaniami. W skład ww. gospodarstwa wchodzi działka rolna o pow. ok. 4,65 ha (zwana dalej „Działką rolną”) z domem jednorodzinnym (zwany dalej „Domem”). Do 2018 r. prowadził Pan na niej produkcję roślinną. Od 2019 r. w związku z wykonywaniem innej pracy zawodowej, Działka rolna jest wydzierżawiona na cele produkcji rolnej innemu rolnikowi.

Ma Pan piątkę rodzeństwa (zwani dalej „Rodzeństwem”). Zwrócili się oni do Pana o wydzielenie z Działki rolnej, którą otrzymał od rodziców, mniejszych działek, na których mogliby się oni wybudować lub/i ich rodziny. Ustalił Pan z Rodzeństwem, że przekaże w drodze darowizny każdemu z nich po 3 działki o pow. od ok. 1000 m2 do ok. 1300 m2.

W związku z tym w 2021 r. dokonał Pan podziału Działki rolnej na 12 działek (zwane dalej „Większymi Działkami”). Następnie wystąpił o wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla 4 z tych Większych Działek. Po ich uzyskaniu dokonał podziału tych 4 Większych Działek na 13 mniejszych działek (zwane dalej „Działkami”). Zamierza Pan dokonać także podziału 5 pozostałych Większych Działek. Jedna z Większych Działek będzie stanowiła drogę wewnętrzną (zwana dalej „Drogą wewnętrzną”).

Ostatecznie z podziału Działki rolnej zostanie wydzielonych około 29 Działek. Część z nich zostanie przekazana w drodze darowizny Rodzeństwu (prawdopodobnie 15 Działek), a część sprzedana osobom obcym w stosunku do Pana.

Nie zbędzie Pan dwóch z Większych Działek. Zachowa je w celu podziału ich w przyszłości i przeznaczenia uzyskanych w wyniku podziału działek na własne cele mieszkaniowe oraz darowania pozostałych swoim dzieciom. Na jednej z wydzielonych Działek jest Dom. Z tego Domu korzystała kiedyś Pana matka.

Poza dwoma Działkami mającymi bezpośredni dostęp do drogi publicznej, pozostałe będą miały dostęp do drogi publicznej poprzez wydzieloną do tego celu działkę - jedną z Większych Działek - Drogę wewnętrzną. Wykona Pan doprowadzenie instalacji wodno‑kanalizacyjnej ciśnieniowej w Drodze wewnętrznej, aby Rodzeństwo i osoby, które otrzymają od nich Działki mogły się podłączyć do tej instalacji. Aby było możliwe to podłączenie te osoby będą musiały wykonać instalację od swojego domu do instalacji, która będzie znajdować się w drodze i do niej się podłączyć. Przy zastosowanej technologii instalacji wodno‑kanalizacyjnej ciśnieniowej te osoby będą musiały we własnym zakresie także zainstalować przepompownie.

Przed złożeniem niniejszego wniosku o wydanie interpretacji wystąpił Pan o wydanie decyzji umożliwiającej wykonanie tej instalacji. Do wykonanej przez Pana instalacji wodno‑kanalizacyjnej prawdopodobnie będą chciały podłączyć się osoby, które kupią Działki od Pana.

Nie dokona Pan istotnych nakładów finansowych, gdyż Działki prawie nie zostaną wyposażane w infrastrukturę i media, np. w drogę utwardzoną, przyłącza sieci elektrycznej i gazowej do działek. Będzie tylko wykonana część instalacji wodno-kanalizacyjnej w celu ułatwienia dokonania przyłącza wod-kan Rodzeństwu i Panu. Każdy nowy właściciel Działki musi samodzielnie wystąpić z wnioskiem do operatora sieci energetycznej w celu wydania warunków przyłączenia do sieci.

W celu pozyskania chętnych do nabycia Działek zamierza Pan zamieszczać ogłoszenia w Internecie na portalach zajmujących się zamieszczaniem tego typu ogłoszeń.

W zakresie Domu:

a) w stosunku do Domu nie przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (otrzymał Pan Dom na podstawie umowy o dożywocie w 2005 r.),

b) nie ponosił Pan wydatków na ulepszenie Domu (w tym, w stosunku do których miałby prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego).

Z tytułu nabycia Działki rolnej nie przysługiwało Panu, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Nabył ją na podstawie umowy o dożywocie w 2005 r. Wykonanie części sieci wodnokanalizacyjnej zostanie wykonane tylko w Drodze dojazdowej. Z tytułu jej wykonania nie zamierza Pan korzystać z prawa do odliczenia podatku od towarów i usług. Teren, którego dotyczy niniejszy wniosek (tj. Działki i Większe Działki), nie jest objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Dodatkowo w uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że:

‒ wnioskuje o wydanie interpretacji w zakresie następujących Działek:

‒ działka, która ma być przedmiotem darowizny (z wydanymi warunkami zabudowy): działka nr … (jedna działka) - dot. pytania nr 4,

‒ działka, która ma być przedmiotem sprzedaży (bez wydanych warunków zabudowy): działka nr … (jedna działka) - dot. pytania nr 3,

‒ działka, która ma być przedmiotem sprzedaży (z wydanymi warunkami zabudowy): działka nr … (jedna działka) - dot. pytań nr 1 i 2,

‒ działka, na której jest posadowiony Dom: działka nr … - dot. pytania nr 5 i 6.

‒ wydzielone „Większe Działki” - jak wskazano we wniosku - były wykorzystywane przez Pana do prowadzenia na nich produkcji roślinnej. Od 2019 r. w związku z wykonywaniem innej pracy zawodowej, są one wydzierżawione na cele produkcji rolnej innemu rolnikowi. Zatem te Działki były wykorzystywane przez Pana do wykonywania czynności zwolnionych (dzierżawa działek rolnych) i wcześniej do prowadzenia produkcji roślinnej przez Pana (jako rolnika ryczałtowego).

‒ nie podejmował Pan i nie będzie podejmować działań mających na celu podniesienie wartości Działek, które mają być przedmiotem darowizny lub sprzedaży. Natomiast podjął Pan i będzie dalej realizował działania mające na celu umożliwienie Rodzeństwu podjęcie prac budowlanych na darowanych Działkach. Tymi działaniami będzie: wykonanie części instalacji wodno-kanalizacyjnej w działce wydzielonej (zgodnie z nazewnictwem przyjętym we wniosku - Drodze wewnętrznej) w celu umożliwienia dojazdu do pozostałych Działek oraz podział Działki rolnej na mniejsze Działki.

‒ działki - które mają stanowić przedmiot sprzedaży - od chwili ich wydzielenia z Większych Działek do momentu sprzedaży były i są przedmiotem dzierżawy gruntów przeznaczonych na cele rolnicze, czyli na cele działalności zwolnionej od podatku od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.

‒ działki - które mają stanowić przedmiot darowizny lub sprzedaży - od momentu ich wydzielenia z Większych Działek do momentu zbycia były i będą udostępniane odpłatnie osobie trzeciej (osobie fizycznej będącej rolnikiem) na podstawie umowy dzierżawy na cele rolnicze. Ta umowa została zawarta w formie ustnej we wrześniu 2019 r. i obowiązuje w dniu sporządzenia niniejszego pisma.

‒ w momencie sprzedaży Działki nie będą objęte prawomocnym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego gminy.

‒ W momencie sprzedaży:

‒ dla Działek nr … i … będzie obowiązywała decyzja o warunkach zabudowy; będzie ona przewidywała rodzaj zabudowy: dom jednorodzinny wolnostojący;

‒ dla Działki nr … nie będzie obowiązywała decyzja o warunkach zabudowy.

‒ nie posiada Pan innych nieruchomości (lub udziałów w nieruchomości) przeznaczonych w przyszłości do sprzedaży oprócz opisanych we wniosku.

‒ nie dokonał Pan wcześniej sprzedaży innych nieruchomości.

‒ działka z Domem (w tym Dom) znajdowała się w latach 2005 - 2020 (po zawarciu umowy dożywocia przez Pana) we władaniu Pana rodziców, a po śmierci ojca w dniu 4 grudnia 2020 r. przez matkę na podstawie umowy dożywocia. W 2021 r. matka zrezygnowała z korzystania z Działki z Domem (w tym Domu) i obciążenie z tytułu umowy dożywocia zostało wykreślone z księgi wieczystej prowadzonej dla tej nieruchomości. Ta nieruchomość nie była przedmiotem umów najmu, dzierżawy ani innych umów o podobnym charakterze.

Pytania

We wniosku oraz w jego uzupełnieniu w zakresie podatku od towarów i usług sformułował Pan następujące pytania:

1. Czy sprzedaż przez Wnioskodawcę Działki niezabudowanej z wydanymi warunkami zabudowy spowoduje powstanie obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług?

2. Czy darowizna przez Wnioskodawcę Działki niezabudowanej z warunkami zabudowy spowoduje powstanie obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług?

3. Czy sprzedaż przez Wnioskodawcę Działki z Domem spowoduje powstanie obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie

Przedstawiając własne stanowisko we wniosku oraz w uzupełnieniu wskazał Pan:

Ad 1

Zdaniem Pana, w zakresie pytania pierwszego obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług przy sprzedaży nieruchomości niezabudowanej powstanie tylko jeżeli zostaną spełnione łącznie dwie przesłanki - podmiotowa i przedmiotowa; co oznacza, że dostawa musi być dokonana przez podmiot zakwalifikowany na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. jako podatnik podatku od towarów i usług , a czynność nie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego.

W zakresie przesłanki podmiotowej zauważył Pan, że:

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wskazał Pan, że w sprawie uznania osoby fizycznej za podatnika podatku od towarów i usług wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej "TSUE" lub "Trybunał"). Trybunał w wyroku z dnia 15 września 2011 r. w połączonych sprawach C180/10 i C181/10 stwierdził, że osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem od podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 12 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. z 2006 r. Nr L 347, s. 1 ze zm.; dalej: "dyrektywa 2006/112"), kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Natomiast, jeżeli osoba ta w celu dokonania wspomnianej sprzedaży podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców, w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 2006/112 należy uznać ją za podmiot prowadzący działalność gospodarczą, a więc za podatnika podatku od wartości dodanej. Trybunał wskazał jedynie przykładowo okoliczności, które mogą świadczyć o tym, że dana osoba sprzedając nieruchomości działa w charakterze podatnika podatku VAT (podatek od towarów i usług), przy czym np. podział nieruchomości w celu uzyskania lepszej ceny, liczba transakcji, jak również odstępy pomiędzy transakcjami i wysokość osiągniętych przychodów, zdaniem Trybunału nie są decydujące i nie są czynnościami, które same z siebie wykraczałyby poza zarząd majątkiem prywatnym.

To, czy dany podmiot działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Każdorazowo należy zatem zbadać, jakie środki angażuje sprzedający w celu sprzedaży gruntu. Jeżeli środki te są podobne do tych, które wykorzystują handlowcy, wówczas strona sprzedając grunt, zachowuje się jak handlowiec. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego po wspomnianym wyżej wyroku TSUE przyjmuje się, że przy ocenie działalności osoby sprzedającej nieruchomości należy uwzględniać działania na poszczególnych etapach aktywności sprzedającego w ich całokształcie, a nie wyłącznie osobno. Należy przede wszystkim mieć na uwadze te elementy, które łączą się z nakładami inwestycyjnymi wykraczającymi poza standardowe działania zarządu majątkiem prywatnym (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia: 9 października 2014 r., sygn. akt I FSK 2145/13; 3 marca 2015 r., sygn. akt I FSK 1859/13; 11 czerwca 2015 r., sygn. akt I FSK 716/14 i 29 listopada 2016 r., sygn. akt I FSK 636/15, 12 kwietnia 2018 r., I FSK 45/18).

Jak wskazał w uzasadnieniu wyroku WSA w Bydgoszczy z dnia 22 lipca 2020 r. sygn. I SA/Bd 90/20 - "O profesjonalnym charakterze aktywności Skarżącego zdaniem Sądu nie przesądza też to, że - jak wskazuje organ - wydzielając poszczególne działki "zapewnił do nich dostęp, tak aby mogły one stanowić odrębne przedmioty własności, poprzez przeznaczenie części z nich na drogi". Sąd zwrócił uwagę, że nie jest możliwe geodezyjne wyodrębnienie działki, która miałaby być pozbawiona dostępu do drogi, nie mówiąc już o tym, że na taką działkę raczej trudno byłoby znaleźć nabywcę. Nie tylko profesjonalista musi brać pod uwagę to obiektywne uwarunkowanie. Ma rację organ, że sam podział "niewątpliwie ułatwił sprzedaż działek jak i podniósł ich wartość rynkową". Wskazówki płynące z orzecznictwa TSUE i Naczelnego Sądu Administracyjnego każą jednak przyjąć, że sam podział (w celu dokonania sprzedaży mniejszych działek gruntu) nie przesądza o tym, że mamy do czynienia z działalnością gospodarczą". W tym orzeczeniu Sąd wskazał również, że samo dążenie do osiągnięcia wyższego zysku poprzez fakt wystąpienia przez rolnika z wnioskiem o podział nieruchomości na mniejsze działki i uzyskanie decyzji zatwierdzającej ten podział, nie może przesądzać o tym, że mamy do czynienia z działalnością gospodarczą, a liczba transakcji w świetle orzecznictwa TSUE i NSA nie jest natomiast okolicznością przesądzającą.

Podkreślił Pan, że Działka rolna, którą Pan otrzymał, była początkowo wykorzystywana przez Pana - jako rolnika - na cele rolnicze (kontynuował działalność ojca), przez co Pana pierwotne plany i zamiary odnośnie do tej nieruchomości były łączone z życiem prywatnym. Jednakże z uwagi na okoliczności, tzn. wykonywaniem także innej niż działalność rolnicza pracy zawodowej oraz prośba Rodzeństwa o przekazanie Działek, podjął Pan decyzję o podziale Działki rolnej i jej sprzedaży. Nie podejmował Pan czynności przekraczających czynności standardowe, umożliwiające zbycie nieruchomości, jej uatrakcyjnienie, w szczególności nie miało miejsca wyposażenie nieruchomości w pełną infrastrukturę (wykona Pan jedynie część sieci wodnokanalizacyjnej w Drodze wewnętrznej), nie wystąpi szczególna promocja oferowanych do sprzedaży Działek, czy inne działania marketingowe o natężeniu charakterystycznym dla obrotu profesjonalnego.

Reasumując, w Pana ocenie sprzedaż przez Pana Działki niezabudowanej z wydanymi warunkami zabudowy nie spowoduje powstania obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług.

Ad 2

W zakresie pytania drugiego, wskazał Pan, że obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług przy sprzedaży nieruchomości niezabudowanej powstanie tylko jeżeli zostaną spełnione łącznie dwie przesłanki - podmiotowa i przedmiotowa; co oznacza, że dostawa musi być dokonana przez podmiot zakwalifikowany na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. jako podatnik podatku od towarów i usług, a czynność nie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego (w przypadku darowizny - jeżeli przepisy uznają ją za dostawę towarów).

,,Jak wynika z szerokiej argumentacji przedstawionej w ad 1, Wnioskodawca nie będzie podatnikiem VAT z tytułu zbycia Działki z Domem, także zbycia w drodze darowizny."

Ponadto, gdyby nawet uznać Wnioskodawcę za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu zbycia Działki, to zbycie w drodze darowizny w tym przypadku nie będzie dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. Zgodnie z art. 7 ust. 2 tej ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2. wszelkie inne darowizny

‒ jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Jak wynika z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego nie przysługiwało Panu, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia wytworzenia tych Działek lub ich części składowych.

Reasumując, darowizna przez Wnioskodawcę Działki niezabudowanej z wydanymi warunkami zabudowy nie spowoduje powstania obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług.

Ad 3

W zakresie pytania trzeciego wyjaśnił Pan, że obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług przy sprzedaży nieruchomości zabudowanej powstanie tylko jeżeli zostaną spełnione łącznie dwie przesłanki - podmiotowa i przedmiotowa; co oznacza, że dostawa musi być dokonana przez podmiot zakwalifikowany na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. jako podatnik podatku od towarów i usług, a czynność nie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego.

Jak wynika z szerokiej argumentacji przedstawionej w ad 1., Wnioskodawca nie będzie podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży Działki z Domem. Ponadto, gdyby nawet uznać Wnioskodawcę za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży Działki z Domem, to ta czynność korzystałaby ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy zdnia 11 marca 2004 r., który stanowi, że zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Zdaniem Pana, z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że jeden i drugi warunek zastosowania zwolnienia z VAT (a i b) w niniejszej sprawie jest spełniony. Natomiast sprzedaż gruntu - zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. - będzie także zwolniona z podatku od towarów i usług.

Reasumując, w Pana ocenie sprzedaż przez Pana Działki z Domem nie spowoduje powstania obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest:

‒ w części dotyczącej braku opodatkowania planowanej sprzedaży niezabudowanej Działki nr `(...)` z wydanymi warunkami zabudowy nieprawidłowe,

‒ w części dotyczącej braku opodatkowania planowanej darowizny niezabudowanej Działki nr `(...)` z wydanymi warunkami zabudowy nieprawidłowe,

‒ w części dotyczącej braku opodatkowania planowanej sprzedaży Działki nr `(...)` zabudowanej domem jednorodzinnym prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy:

przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości gruntowych, a także udziałów w nich, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa , musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy czym, w świetle przytoczonych wyżej przepisów, status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku od towarów i usług istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zatem, kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku, wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług. Tym samym wykorzystywanie majątku prywatnego przez osobę fizyczną stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

W niniejszej sprawie należy również odwołać się do orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10), z którego wynika, że dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Z ww. orzeczenia wynika również, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Wskazać należy, że przyjęcie, iż dana osoba fizyczna sprzedając nieruchomości działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z nich.

Na podstawie art. 693 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740 ze zm.):

przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

Stosownie do art. 693 § 2 Kodeksu cywilnego:

czynsz może być zastrzeżony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Może być również oznaczony w ułamkowej części pożytków.

Tak więc dzierżawa jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania i pobierania pożytków, jest świadczenie dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Umowa dzierżawy jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno wydzierżawiającego, jak i dzierżawcę – określone przepisami obowiązki.

Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. z 2020 r., poz. 1983):

zwalnia się od podatku dzierżawę gruntów przeznaczonych na cele rolnicze.

W kontekście niniejszej sprawy należy zwrócić uwagę na treść zdania drugiego definicji pojęcia „działalność gospodarcza”, w której mówi się o wykorzystywaniu m.in. towarów w sposób ciągły do celów zarobkowych. Takie wykorzystywanie towarów ma miejsce poprzez oddanie ich w stosunki obligacyjne (najem, dzierżawa, leasing itp.).

Istota umowy dzierżawy wskazuje, że na jej podstawie dochodzi do odpłatnego świadczenia usług przez właściciela na rzecz dzierżawcy. Dzierżawca za oddaną mu w dzierżawę rzecz płaci umówiony czynsz. Istnieje zatem bezpośredni związek między świadczoną usługą a przekazanym za nią wynagrodzeniem.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy stwierdzić, że świadczenie dzierżawy, wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług definicję działalności gospodarczej, jeżeli wykonywane jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych, bez względu na to, czy dzierżawa będzie prowadzona w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Sam charakter stosunku prawnego, jaki kształtuje umowa dzierżawy, wskazuje, że ma ona długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe.

Uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika m.in., że prowadzi Pan gospodarstwo rolne, jest rolnikiem ryczałtowym. Nie prowadzi Pan i nigdy nie prowadził działalności gospodarczej. W 2005 r. otrzymał od swoich rodziców w formie umowy o dożywocie gospodarstwo rolne o pow. ok. 13,59 ha wraz z zabudowaniami. W skład ww. gospodarstwa wchodzi działka rolna o pow. ok. 4,65 ha (zwana dalej „Działką rolną”) z domem jednorodzinnym (zwany dalej „Domem”). Do 2018 r. prowadził Pan na niej produkcję roślinną. Od 2019 r. w związku z wykonywaniem innej pracy zawodowej, Działka rolna, jak i wydzielone Działki, które mają stanowić przedmiot darowizny lub sprzedaży są i do momentu zbycia będą udostępniane odpłatnie osobie trzeciej (osobie fizycznej będącej rolnikiem) na podstawie umowy dzierżawy na cele rolnicze. Ta umowa została zawarta w formie ustnej we wrześniu 2019 r. i obowiązuje w dniu sporządzenia niniejszego pisma. Natomiast Nieruchomość - działka o nr …, na której znajduje się dom jednorodzinny jak wynika z wniosku nie była wykorzystywana przez podatnika w działalności gospodarczej, nie jest i nie będzie przedmiotem dzierżawy, najmu lub innych umów o podobnym charakterze. Ponadto w stosunku do Domu nie przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (otrzymał Pan Dom na podstawie umowy o dożywocie w 2005 r.), nie ponosił Pan również wydatków na ulepszenie Domu (w tym, w stosunku do których miałby prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego).

Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, że w przypadku zbycia przez Pana niezabudowanych Działek z wydanymi warunkami zabudowy: nr … i …, które są przedmiotem odpłatnej dzierżawy nie będzie zbywał Pan majątku osobistego, ale majątek wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej.

Ad 1

Wątpliwości Pana w pierwszej kolejności dotyczą ustalenia, czy sprzedaż niezabudowanej Działki z wydanymi warunkami zabudowy o numerze ewidencyjnym … podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Przechodząc do kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycia opisanej we wniosku niezabudowanej nieruchomości numer … z wydanymi warunkami zabudowy, którą wykorzystuje Pan do świadczenia usług zwolnionych (odpłatna dzierżawa gruntu na cele rolnicze innemu rolnikowi) stwierdzić należy co następuje.

Wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku. Zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych towarów i czynności oraz zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dla dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Powyższe oznacza, że zwolnienie przysługuje względem takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane. Zatem ze zwolnienia od podatku korzystać będą dostawy gruntów o charakterze rolnym, leśnym, itp.

Stosownie do art. 2 pkt 33 ustawy:

przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

O przeznaczeniu nieruchomości stanowią akty prawa miejscowego tj. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku decyzja o warunkach zabudowy - jako akt indywidualny prawa administracyjnego.

W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen - „teren budowlany” oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę.

Zatem w pierwszej kolejności należy ustalić czy przedmiotem planowanej transakcji jest grunt przeznaczony pod zabudowę.

W analizowanej sprawie mamy do czynienia z planowanym przez Pana zbyciem Działki niezabudowanej nr …, która co prawda jak Pan wskazał we wniosku nie jest i nie będzie na dzień zbycia objęta prawomocnym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego gminy, ale jest to działka, dla której będzie obowiązywała decyzja o warunkach zabudowy i będzie ona przewidywała rodzaj zabudowy: dom jednorodzinny wolnostojący. Z przytoczonych przepisów wynika, że zapisy w planie zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy przesądzają o tym, czy dany teren jest terenem budowlanym. Biorąc zatem pod uwagę przedstawiony w analizowanej sprawie fakt, iż dla wskazanej przez Pana niezabudowanej Działki numer … będzie obowiązywała decyzja o warunkach zabudowy przewidująca rodzaj zabudowy dom jednorodzinny wolnostojący to działka ta będzie traktowana w myśl art. 2 pkt 33 ustawy jako teren budowlany. Wyklucza to zatem możliwość zastosowania do jej planowanej sprzedaży zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Wyłączenie czynności dostawy niezabudowanych terenów budowlanych z zakresu stosowania przepisu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy nie przesądza jeszcze o tym, że dana czynność nie może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania.

Jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wskazać należy, że dla zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

‒ towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

‒ brak prawa do odliczenia podatku od towarów i usług naliczonego przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku od towarów i usług przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku.

NSA w wyroku z 28 lutego 2013 r., sygn. akt I FSK 627/12 wskazał, że „zwolnienie, o którym mowa w art. 136 lit. b) dyrektywy 2006/112/WE, a więc również wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., przysługuje tylko wtedy gdy podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku na skutek ograniczeń i zakazów przewidzianych przepisami dyrektywy lub u.p.t.u., co wynika np. ze związku ze sprzedażą zwolnioną od podatku (por. art. 86 i art. 88 ustawy), a więc nie ma zastosowania, gdy brak odliczenia podatku w poprzedniej fazie obrotu wynika z faktu, że dana czynność w ogóle nie podlegała opodatkowaniu (por. wyrok ETS z dnia 8 grudnia 2005 r. w sprawie C-280/04 Jyske Finanse A/S) oraz gdy podatnik, mając prawo do odliczenia podatku naliczonego, z uprawnienia tego nie skorzystał”.

W wyroku, na który powołuje się Naczelny Sąd Administracyjny, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że ze zwolnienia z VAT nie będzie korzystać dostawa towarów, w stosunku do których podatnik nie odliczył VAT naliczonego z powodów innych niż ściśle określone w art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE. Tym samym, przepis art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE wskazuje zatem, że w przypadkach, w których przy nabyciu towaru VAT w ogóle nie wystąpił, nie można uznać, że mamy do czynienia z brakiem prawa do odliczenia VAT.

Z wniosku wynika, że podstawą nabycia prawa własności nieruchomości – Działki rolnej, z której następnie wydzielił Pan niezabudowaną Działkę numer … z wydanymi warunkami zabudowy była zawarta w 2005 r. umowa o dożywocie. Transakcja nie była zatem opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Warunek braku prawa do odliczenia podatku naliczonego w należy rozumieć jako odnoszący się do przypadku, gdy dana czynność była opodatkowana, ale wynikający z tej czynności podatek od towarów i usług naliczony nie podlegał odliczeniu. Należy zatem stwierdzić, że skoro nabycie Nieruchomości – Działki rolnej, z której została następnie wydzielona na Pana wniosek niezabudowana Działka numer … nie było opodatkowane podatkiem, to z tego powodu nie można uznać, że nie przysługiwało Panu bądź przysługiwało prawo do odliczenia podatku.

Tym samym nie jest spełniony warunek braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług przy nabyciu towaru, a w konsekwencji dla przedmiotowego zbycia, nie znajdzie zastosowania również zwolnienie od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Wobec powyższego skoro sprzedaż przez Pana niezabudowanej Działki nr …. stanowiła dostawę dokonaną w ramach prowadzenia działalności gospodarczej (odpłatna dzierżawa gruntu na cele rolnicze innemu rolnikowi) w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, będzie Pan działał jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. W konsekwencji, sprzedaż tej Działki będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy. Jednocześnie z uwagi na brak spełnienia przesłanek z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy oraz z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, planowana sprzedaż opisanej we wniosku działki nr … nie będzie objęta zwolnieniem.

Zatem, stanowisko Pana w zakresie pytania nr 1 należało uznać za nieprawidłowe.

Ad 2

Pana wątpliwości budzi także kwestia czy darowizna niezabudowanej Działki z wydanymi warunkami zabudowy numer … będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Przechodząc do kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług darowizny opisanej we wniosku niezabudowanej Działki z wydanymi warunkami zabudowy, którą wykorzystywał i wykorzystuje Pan do świadczenia usług zwolnionych (odpłatna dzierżawa gruntu na cele rolnicze innemu rolnikowi) stwierdzić należy co następuje.

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Natomiast stosownie do treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego:

oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Jak wynika z powyższego darowizna jest umową cywilnoprawną, cechującą się nieodpłatnością oraz przysporzeniem majątkowym tylko jednej ze stron umowy.

Jak wskazano wyżej nieodpłatne przekazanie towarów (np. darowiznę) uznaje się za odpłatną dostawę towarów, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem lub wytworzeniem tych towarów lub ich części składowych. Niespełnienie powyższego warunku jest podstawą do traktowania darowizny – w świetle brzmienia art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług – jako czynności wyłączonej spod zakresu działania ustawy o podatku od towarów i usług, bez względu na cel, na który zostały one przekazane (darowane).

W przedmiotowej sprawie istotnym dla rozstrzygnięcia jest brak prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabyciu przez Pana nieruchomości – gospodarstwa rolnego, z której wydzielił Pan niezabudowaną Działkę numer … mającą być przedmiotem darowizny. Jak Pan wyjaśnił we wniosku w 2005 r. otrzymał Pan od swoich rodziców w formie umowy o dożywocie gospodarstwo rolne o powierzchni ok. 13,59 ha, w związku z tym nie obniżył Pan podatku należnego o kwotę podatku naliczonego - ponieważ podatku nie było.

Powyższe oznacza, że darowizna nieruchomości obejmującej niezabudowaną Działkę nr … z wydanymi warunkami zabudowy, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem nie przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia gospodarstwa rolnego, z którego wydzielił Pan tę Działkę.

Reasumując, darowizna na rzecz Rodzeństwa niezabudowanej Działki z wydanymi warunkami zabudowy numer … nie będzie stanowiła odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, a tym samym będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jakkolwiek w swoim stanowisku słusznie Pan uznał, że darowizna na rzecz Rodzeństwa niezabudowanej Działki z wydanymi warunkami zabudowy nr … nie spowoduje powstania obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług, ze względu na błędną argumentację stanowisko w zakresie pytania nr 2 należało uznać za nieprawidłowe.

Ad 3

Wątpliwości Pana dotyczą również określenia, czy sprzedaż Działki z Domem spowoduje powstanie obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług.

W świetle przedstawionego opisu sprawy, aby wyjaśnić wątpliwości Pana należy w pierwszej kolejności ustalić, czy dla planowanej czynności sprzedaży Działki z Domem będzie działał Pan w charakterze podatnika zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy.

Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników podatku od towarów i usług.

W niniejszej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując dostawy Działki z Domem wystąpi Pan w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Jak wcześniej wyjaśniono, aby uznać określoną sprzedaż za podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie wystarczy stwierdzić jedynie dostawy towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług. W analizowanej sprawie takich przesłanek brak. Z przedstawionego opisu sprawy nie wynika bowiem taka Pana aktywność, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności w odniesieniu do sprzedaży Działki z Domem. Nie podejmie Pan ciągu działań, które wskazywałyby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami. Ponadto jak z Pana wyjaśnień wynika Działka z Domem nie była, nie jest i nie będzie wykorzystywana w działalności gospodarczej, nie była przedmiotem umów najmu, dzierżawy ani innych umów o podobnym charakterze, nie ponosił Pan również wydatków na ulepszenie.

Wobec powyższego, w rozpatrywanej sprawie sprzedaż Działki z Domem należy uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Dokonując dostawy Działki z domem będzie Pan korzystał z przysługującego Panu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co oznacza, że dostawa nie wypełni przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, a zatem nie wystąpi Pan w roli podatnika podatku od towarów i usług. Skutkiem powyższego, transakcja zbycia Działki z Domem nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, przy sprzedaży Działki zabudowanej domem jednorodzinnym o numerze ewidencyjnym … nie będzie Pan występował w charakterze podatnika, a czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Pana należało uznać jako prawidłowe.

Odnośnie wysokości stawki podatku Organ nie może zająć stanowiska, ze względu na to, że kwestia ustalenia wysokości stawki podatku od towarów i usług dla czynności dostawy towarów lub świadczenia usług dokonywanych od 1 lipca 2020 r. może być określona wyłącznie w ramach wydania wiążącej informacji stawkowej, zgodnie z art. 42a ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Podkreślenia wymaga też, że przepisy rozdziału 1a ustawy Ordynacja podatkowa stanowią, że interpretacja indywidualna wydana w tym trybie, może dotyczyć tylko przepisów prawa podatkowego, przy czym wnioskodawca jest zobowiązany wskazać je w złożonym wniosku.

Zakres żądania Wnioskodawcy wyznacza natomiast w szczególności:

‒ stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) przedstawiony we wniosku o indywidualną interpretację prawa podatkowego,

‒ stan prawny (przepisy prawa) wskazany przez wnioskodawcę oraz

‒ zagadnienie prawne, które ma być przedmiotem interpretacji, a które wskazuje pytanie (pytania) wnioskodawcy.

W uzupełnieniu wniosku z 26 listopada 2021 r. (część A pkt 1 ) wskazał Pan, że na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oznaczone we wniosku:

‒ pytanie nr 1 dotyczy sprzedaży niezabudowanej Działki nr `(...)` (z wydanymi warunkami zabudowy),

‒ pytanie nr 4 dotyczy darowizny niezabudowanej działki nr `(...)` (z wydanymi warunkami zabudowy), oraz

‒ pytanie nr 5 dotyczy sprzedaży działki z Domem `(...)`.

Ze względu zatem na zakres Pana żądania wyrażony w ww. piśmie ocenie interpretacyjnej organu podlegało wyłącznie zagadnienie dotyczące skutków podatkowych w podatku od towarów i usług zbycia Działek nr `(...)`, nr `(...)` oraz nr `(...)`.

W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Należy podkreślić, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

‒ Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).