0111-KDIB1-2.4010.654.2022.1.DP

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części nieprawidłowe, a w części prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest w części nieprawidłowe, a w części prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 września 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 19 września 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, który dotyczy skutków podatkowych dotyczących wypłaty odszkodowania na rzecz Spółki za nieruchomości rolne, które stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Przedmiotem działalności Spółki jest produkcja rolnicza.

Wojewoda X decyzją wydaną na podstawie art. 104 ustawy KPA w związku z ustawą o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych orzekł o ustaleniu odszkodowania na rzecz Spółki za nieruchomości rolne, które stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa na podstawie decyzji ww. Wojewody.

Działki zostały przeznaczone pod budowę drogi (…).

Spółka była właścicielem przedmiotowych nieruchomości (grunty rolne) nieprzerwalnie od 1994 roku.

Pytanie

1. Czy otrzymane odszkodowanie Spółka winna potraktować jako przychód wolny od podatku zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy CIT (podatek dochodowy od osób prawnych) (winno być: art. 17 ust. 1 pkt 1)?

2. Czy będzie to przychód z działalności pozarolniczej, który należy opodatkować podatkiem dochodowym od osób prawnych?

3. Czy w przypadku stwierdzenia przez organ podatkowy konieczności zapłaty podatku dochodowego od osób prawnych od przedmiotowego odszkodowania, ustalając stawkę podatku CIT (9% czy 19%), do limitu przychodu (2 mln euro), uprawniającego do zastosowania preferencyjnej 9% stawki CIT, należy wziąć pod uwagę przychody z działalności rolniczej (sprzedaż zbóż i rzepaku), do których nie stosuje się przepisów ustawy CIT (art. 2 ust. 1 pkt 1)?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, odnosząc się do pytań 1 i 2 uzyskane przychody (odszkodowanie) z tytułu wywłaszczenia gruntów rolnych pod budowę drogi powinny być zwolnione z opodatkowania na mocy art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy CIT. Grunty, które zostały przejęte wchodziły w skład gospodarstwa rolnego Spółki nieprzerwalnie przez okres dłuższy niż 5 lat.

Ponadto odnosząc się do pytania 3 Wnioskodawca uważa, że skoro na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT do przychodów z działalności rolniczej (sprzedaż zbóż i rzepaku) nie stosuje się ustawy o CIT, to przychody te nie powinny być zaliczane do limitu przychodu (2 mln euro), uprawniającego do zastosowania preferencyjnej stawki CIT w wysokości 9%.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części nieprawidłowe, a w części prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2021 r., poz. 1800 ze zm., dalej: „updop”):

Przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej oraz dochodów opodatkowanych ryczałtem od dochodów spółek.

Pojęcie działalności rolniczej dla celów podatku dochodowego od osób prawnych zostało określone w art. 2 ust. 2 updop, zgodnie z którym:

Działalnością rolniczą w rozumieniu ust. 1 pkt 1 jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:

1. miesiąc - w przypadku roślin,

2. 16 dni - w przypadku wysokointensywnego tuczu specjalizowanego gęsi i kaczek,

3. 6 tygodni - w przypadku pozostałego drobiu rzeźnego,

4. 2 miesiące - w przypadku pozostałych zwierząt

- licząc od dnia nabycia.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że regulacja art. 2 ust. 1 pkt 1 updop, wskazuje, że przychody z działalności rolniczej, z wyjątkiem dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej zostały wyłączone z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. Zawarty w tym przepisie zwrot normatywny „przychodów z działalności rolniczej” oznacza, że ustawodawca odwołuje się w nim do efektów działalności rolniczej (jej przychodów), a nie do działalności rolniczej jako takiej.

Zgodnie z wskazaną powyżej definicją działalności rolniczej podstawową jej cechą jest uzyskanie produktów w stanie nieprzetworzonym, pochodzących z uprawy (produkcja roślinna), chowu lub hodowli (produkcja zwierzęca).

Zgodnie z art. 7 ust. 1 updop:

Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

W myśl art. 7 ust. 2 updop:

Dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Taka, a nie inna konstrukcja przepisu art. 7 ust. 2 ustawy o CIT powoduje więc, że kluczowe znaczenie dla ustalenia zasad opodatkowania podatkiem dochodowym mają: po pierwsze – przychód, a po drugie – koszty jego uzyskania. Dopiero ustalony w ww. sposób dochód może być przedmiotem zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 17 ust. 1 updop. Przepis ten, zawiera bowiem katalog dochodów wolnych od podatku. Innymi słowy, wyłącza z podstawy opodatkowania dochody uzyskane z tytułów w nim wymienionych.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że przedmiotem działalności Spółki jest produkcja rolnicza. Wojewoda X orzekł o ustaleniu odszkodowania na rzecz Spółki za nieruchomości rolne, które stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa na podstawie decyzji ww. Wojewody.

W związku z powyższym, wskazać należy, że odszkodowanie to szczególny rodzaj świadczenia, którego celem jest naprawienie szkody. Przepisy podatkowe nie zawierają definicji odszkodowania. Oznacza to, że w tym zakresie należy posiłkować się przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r., poz. 1360 ze zm.). Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody.

W przedmiotowej sprawie zdarzeniem, z którym związane jest odszkodowanie jest wywłaszczenie. Wywłaszczenie polega na pozbawieniu lub ograniczeniu służącego określonej osobie prawa rzeczowego do oznaczonej rzeczy na mocy indywidualnego aktu prawa. Wywłaszczenie dotyczące nieruchomości uregulowane jest w rozdziale 4 działu III (art. 112-135) ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2021 r., poz. 1899 ze zm., dalej „ugn”). Unormowania te umożliwiają władzy publicznej ingerencję w cudzą własność przez ograniczenie lub pozbawienie własności nieruchomości, a także pozbawianie i ograniczanie innych praw do nieruchomości – użytkowania wieczystego i innych praw rzeczowych.

Państwa zdaniem, odnosząc się do pytań 1 i 2 uzyskane przychody (odszkodowanie) z tytułu wywłaszczenia gruntów rolnych pod budowę drogi powinny być zwolnione z opodatkowania na mocy art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy CIT. Grunty, które zostały przejęte wchodziły w skład gospodarstwa rolnego Spółki nieprzerwalnie przez okres dłuższy niż 5 lat.

Wskazać należy, że zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 1 updop:

Wolne od podatku są dochody z tytułu sprzedaży całości lub części nieruchomości lub udziału w nieruchomości, wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego; zwolnienie nie dotyczy dochodu uzyskanego ze sprzedaży, jeżeli sprzedaż ta następuje przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie całości lub części zbywanej nieruchomości lub udziału w nieruchomości.

Zgodnie z art. 535 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego:

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Sprzedaż jest zatem umową dwustronnie zobowiązującą. Skutkiem zawarcia umowy sprzedaży jest zobowiązanie się sprzedawcy do przeniesienia własności rzeczy lub prawa na kupującego oraz zobowiązanie się kupującego do zapłacenia sprzedawcy umówionej ceny. Świadczenie jednej strony jest więc odpowiednikiem świadczenia drugiej strony. W takim ujęciu umowa sprzedaży ma charakter umowy wzajemnej, w odniesieniu do której znajdują zastosowanie ogólne przepisy dotyczące zobowiązań wzajemnych (art. 487 Kodeksu cywilnego i następne), podczas gdy wywłaszczenie, w szerokim znaczeniu tego słowa, oznacza wszelkie formy ingerencji państwa w prawa własności przysługujące innym podmiotom. Przedmiotem wywłaszczenia jest prawo rzeczowe, a skutkiem przejście prawa na rzecz Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego albo wygaśnięcie prawa, bądź ograniczenie wykonywania prawa (zob. Ewa Bończak-Kucharczyk, Komentarz do art. 112 ustawy o gospodarce nieruchomościami, Lex 2011).

W przedstawionym stanie faktycznym Spółka otrzyma odszkodowanie za wywłaszczone z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości rolne.

Z treści wyżej przywołanego art. 17 ust. 1 pkt 1 updop wynika, że ustawodawca określił trzy przesłanki warunkujące zastosowanie zwolnienia:

1. podatnik dokonał odpłatnego zbycia nieruchomości w drodze umowy sprzedaży;

2. przedmiotem sprzedaży była całość lub część nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego;

3. w momencie sprzedaży upłynęło 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie całości lub części zbywanej nieruchomości.

Skoro zatem wywłaszczenie nie może być utożsamiane ze sprzedażą to w konsekwencji, w przedmiotowej sprawie nie może mieć zastosowania powołany przez Wnioskodawcę przepis art. 17 ust. 1 pkt 1 updop dotyczący zwolnienia przedmiotowego. Należy wskazać, że przepis art. 17 ust. 1 pkt 1 updop odnosi się wyłącznie do sprzedaży nieruchomości, nie wymienia odszkodowań jako dochodu/przychodu korzystającego ze zwolnienia.

W związku z powyższym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się natomiast do Państwa wątpliwości w zakresie pytania nr 2 dot. ustalenia, czy odszkodowanie będzie przychodem z działalności pozarolniczej, które należy opodatkować podatkiem dochodowym od osób prawnych, wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 pkt 1 updop:

Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Z kolei art. 12 ust. 3 tej ustawy stanowi, że:

Za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Jednakże, co do zasady, za przychód podatkowy można uznać każde przysporzenie majątkowe podatnika. O zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby prawnej decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny powiększa ono aktywa tej osoby prawnej.

W związku z tym, że w świetle art. 12 ust. 1 pkt 1 updop, przychodami są m.in. otrzymane pieniądze, odszkodowanie o którym mowa we wniosku mieści się w ogólnym pojęciu przychodu i stanowi przychód z tego źródła. Wskazać bowiem należy, że odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości nie stanowi przychodu z działalności rolniczej. Nie ma z nią bezpośredniego związku i należy traktować go jako przychód z działalności pozarolniczej. Zatem, odszkodowanie to jest przychodem podatkowym, który wpływa na wysokość dochodu podlegającego opodatkowaniu. Z powodów wcześniej wskazanych, otrzymany przychód nie będzie podlegał zwolnieniu na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 1 updop.

Reasumując, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 należało uznać za nieprawidłowe.

Nawiązując natomiast do pytania nr 3 wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 19 ust. 1 updop:

Podatek, z zastrzeżeniem art. 21, art. 22, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, wynosi:

1. 19% podstawy opodatkowania;

2. 9% podstawy opodatkowania od przychodów (dochodów) innych niż z zysków kapitałowych - w przypadku podatników, u których przychody osiągnięte w roku podatkowym nie przekroczyły wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 000 000 euro przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.

Stawka 9% podstawy opodatkowania ma zatem zastosowanie wyłącznie do podatników, u których przychody osiągnięte w roku podatkowym nie przekroczyły równowartości 2.000.000 euro. Po przekroczeniu tego limitu podatnik traci prawo do obniżonej stawki podatku.

Regulacje wyłączające możliwość korzystania z preferencyjnej – 9% stawki podatkowej zostały określone w art. 19 ust. 1a-1c updop.

Zgodnie z art. 19 ust. 1d updop:

Podatnicy, o których mowa w ust. 1 pkt 2, stosują stawkę podatku, o której mowa w tym przepisie, jeżeli posiadają status małego podatnika.

W myśl art. 19 ust. 1e updop:

Warunek, o którym mowa w ust. 1d, nie dotyczy podatników rozpoczynających prowadzenie działalności, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1c, w roku rozpoczęcia tej działalności.

Definicja „małego podatnika” została zawarta w art. 4a pkt 10 updop, zgodnie z którym:

Ilekroć w ustawie jest mowa o małym podatniku - oznacza to podatnika, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 000 000 euro; przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.

Wskazane w art. 4a pkt 10 updop, sformułowanie „wartość przychodu ze sprzedaży” nie zostało zdefiniowane w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Wskazać także należy, że nie należy tego pojęcia utożsamiać z pojęciem przychodu podatkowego. W związku z tym należy dokonać literalnej wykładni tego pojęcia. Przy obliczaniu powyższego limitu należy uwzględnić wszelkie przychody ze sprzedaży danego podatnika, w tym także zwolnione od podatku dochodowego, z wyłączeniem przychodów osiąganych z innego tytułu niż sprzedaż, np. uzyskane odszkodowania, odsetki od środków finansowych na rachunku bankowym, dotacje, dopłaty lub refundacje kosztów.

Odnosząc się zatem do Państwa wątpliwości, wskazać należy, że przychody z działalności rolniczej, z wyjątkiem dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej, są wyłączone z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Tym samym, nie są one brane pod uwagę przy ustalaniu limitów przychodów, o których mowa w art. 4a pkt 10 oraz art. 19 ust. 1 pkt 2 tej ustawy.

A zatem, Państwa stanowisko, zgodnie z którym, skoro na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 updop do przychodów z działalności rolniczej (sprzedaż zbóż i rzepaku) nie stosuje się ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, to przychody te nie powinny być zaliczane do limitu przychodu (2 mln euro), uprawniającego do zastosowania preferencyjnej stawki CIT w wysokości 9% należało uznać za prawidłowe.

Reasumując, Państwa stanowisko w zakresie ustalenia, czy:

1. otrzymane odszkodowanie Spółka winna potraktować jako przychód wolny od podatku zgodnie z art. 17 ust. 1 ust. 1 updop – jest nieprawidłowe;

2. będzie to przychód z działalności pozarolniczej, który należy opodatkować podatkiem dochodowym od osób prawnych – jest nieprawidłowe;

3. ustalając stawkę podatku CIT, do limitu przychodu (2 mln euro), uprawniającego do zastosowania preferencyjnej 9% stawki CIT, należy wziąć pod uwagę przychody z działalności rolniczej (sprzedaż zbóż i rzepaku), do których nie stosuje się przepisów updop (art. 2 ust. 1 pkt 1) – jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).