0111-KDIB2-1.4010.455.2022.4.DD

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 lipca 2022 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy czynsz najmu lub dzierżawy Nieruchomości i opłaty wynikające z tych umów stanowią i będą stanowić zgodnie z art. 12 ust. 3 i 3a u.p.d.o.p. przychód Dłużnika jako wynajmującego lub dzierżawcy Nieruchomości, w związku z czym Dłużnik jest podatnikiem podatku dochodowego od dochodów z najmu lub dzierżawy, mimo iż są oraz będą one pobierane przez Zarządcę.

Z uwagi na braki formalne wniosku, wezwaliśmy Pana, pismem z 4 października 2022 r., o ich uzupełnienie. Wezwanie zostało odebrane 10 października 2022 r., uzupełnienie ww. wniosku wpłynęło 17 października 2022 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca (dalej również jako Zarządca) 5 październiku 2021 r. wziął udział w licytacji wieczystego użytkowania nieruchomości stanowiącej prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkami xxx, działka numer (…), prawo użytkowania do 5 grudnia 2089 r. należącej do X sp. z o.o. (dalej: Dłużnik) położonej w (…) (dalej: Nieruchomość).

Wnioskodawca zaoferował najwyższą cenę za Nieruchomość, w związku z czym Sąd Rejonowy dla (…), II Wydział Cywilny – Sekcja Egzekucyjna (dalej: Sąd Rejonowy) postanowieniem z 12 października 2021 r. udzielił przybicia prawa użytkowania wieczystego Nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy.

Wobec uprawomocnienia się ww. postanowienia o udzieleniu przybicia Sąd Rejonowy postanowieniem z 7 czerwca 2022 r. przysądził prawo użytkowania wieczystego Nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy oraz stwierdził, że Dłużnik ma obowiązek wydać prawo użytkowania wieczystego Nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy. Postanowienie o przybiciu według stanu aktualnego na dzień złożenia niniejszego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej oczekuje na uprawomocnienie się.

Równolegle do powyższego, mając na uwadze prawidłowe sprawowanie zarządu nad Nieruchomością, Sąd Rejonowy postanowieniem z 6 czerwca 2022 r. w sprawie o nadzór nad egzekucją z Nieruchomości prowadzoną przez Komornika Sądowego przy tym Sądzie z wniosku Miasta (…) oraz Y S.A. w celu egzekucji należności pieniężnych na skutek wniosku nabywcy licytacyjnego, tj. Wnioskodawcy o odebranie Dłużnikowi zarządu Nieruchomością i ustanowienia nowego zarządcy odjął Dłużnikowi zarząd nad prawem użytkowania wieczystego Nieruchomości oraz ustanowił nad tym prawem zarządcę w osobie Wnioskodawcy.

Wnioskodawca nie posiada podpisanej umowy na zarządzanie Nieruchomością, a swoją funkcję sprawuje wyłącznie na podstawie ww. postanowienia Sądu Rejonowego z 6 czerwca 2022 r.

Na Nieruchomości położone są budynki transportu i łączności, silosy, zbiorniki oraz budynki biurowe, handlowo-usługowe oraz inne niemieszkalne. Niektóre z tych obiektów są wynajmowane bądź wydzierżawiane przez Dłużnika podmiotom trzecim. Umowy najmu lub dzierżawy obiektów zawarte przed ustanowieniem Wnioskodawcy zarządcą miały charakter długoterminowy i w wielu przypadkach nadal obowiązują. Wnioskodawca nie zamierza wypowiadać tych umów. Jako zarządca Nieruchomości Wnioskodawca w przyszłości może zawierać nowe umowy najmu lub dzierżawy.

Stosownie do obowiązujących przepisów postępowania cywilnego, Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym wezwał najemców (dzierżawców) do uiszczania czynszu i opłat wynikających z tych umów do rąk Wnioskodawcy, który ma prawo pobierać je zamiast Dłużnika i prowadzić sprawy, które przy wykonywaniu zarządu okażą się konieczne.

W związku z powyższym Wnioskodawca pobiera czynsz najmu lub dzierżawy Nieruchomości i opłaty wynikające z tych umów. Ponadto, Wnioskodawca w związku z pełnioną funkcją zarządcy Nieruchomości nabywa media oraz inne usługi i towary niezbędne do prowadzenia prawidłowej gospodarki oraz utrzymania Nieruchomości w stanie niepogorszonym, tj. np. energię elektryczną itp., usługi ochrony czy np. dokonał wymiany zamków drzwiowych. W takim wypadku Wnioskodawca otrzymuje faktury VAT (podatek od towarów i usług) z wykazanym podatkiem od towarów i usług.

Czynsz najmu lub dzierżawy Nieruchomości i opłaty wynikające z tych umów odbierane przez Wnioskodawcę wydatkowane są na wydatki ściśle wskazane w art. 940 k.p.c. i w tym zakresie zarządca jest zobowiązany wydatkować te środki wyłącznie w sposób zgodny z przepisami prawa. Przychód ten nie jest więc przychodem zarządcy sądowego, gdyż nadwyżkę przychodów nad kosztami zobowiązany jest przekazać do depozytu sądowego (art. 941 k.p.c.). Wskazać jednak należy, że zarządca może żądać wynagrodzenia oraz zwrotu wydatków, które w związku z zarządem poniósł z własnych funduszy. Roszczenie o wynagrodzenie za sprawowanie zarządu wygasa w ciągu miesiąca po ustąpieniu z zarządu lub po jego ustaniu (art. 939 § 1 i 4 k.p.c.). Według stanu na dzień złożenia niniejszego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Wnioskodawca nie składał wniosku o przyznanie wynagrodzenia za zarząd Nieruchomością i w chwili obecnej takiego wynagrodzenia nie otrzymuje.

Wnioskodawca nie jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku VAT, nie prowadzi działalności gospodarczej, a co za tym idzie nie prowadzi także księgowości. Z kolei Dłużnik według stanu na dzień złożenia niniejszego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej widnieje w wykazie podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT (podatki.gov.pl) jako podatnik VAT czynny. Dłużnik jest także podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.

W piśmie z 17 października 2022 r., przesłanym za pośrednictwem platformy ePUAP, stanowiącym uzupełnienie wniosku, wskazał Pan, że

1. Wnioskodawca posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczony obowiązek podatkowy w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.).

2. Przedmiotem najmu/dzierżawy jest nieruchomość, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą numer (…) składająca się z działki gruntu o nr ewidencyjnym: (…) o sposobie korzystania: tereny przemysłowe oznaczone symbolem „BA” (obszar całej nieruchomości) zabudowana 7 budynkami o łącznej powierzchni najmu/dzierżawy: 1.781,69 m2.

3. Wnioskodawca nie jest zarządcą innych nieruchomości poza nieruchomością opisaną w treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

4. Wnioskodawca nie zamierza w przyszłości brać udziału w licytacjach kolejnych nieruchomości.

5. Postanowienie Sądu Rejonowego – Sekcja Egzekucyjna przy II Wydziale Cywilnym z 12 października 2021 r. o udzieleniu przybicia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości uprawomocniło się 20 października 2021 r.

Natomiast, postanowienie Sądu Rejonowego – Sekcja Egzekucyjna przy II Wydziale Cywilnym z 7 czerwca 2022 r. o przysądzeniu prawa użytkowania wieczystego nieruchomości jeszcze się nie uprawomocniło.

6. W stosunku do nieruchomości nie realizował czynności o charakterze komercyjnym.

7. Wnioskodawca sprawuje funkcję zarządcy na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego – Sekcja Egzekucyjna przy II Wydziale Cywilnym z 6 czerwca 2022 r.

Wnioskodawca został ustanowiony zarządcą nieruchomości w celu zapewnienia prawidłowego sprawowania zarządu nad nieruchomością wobec jego przymusowego odebrania przez Sąd Dłużnikowi.

Uiszczane przez najemców/dzierżawców opłaty nie są należne Wnioskodawcy, lecz są należne wyłącznie Dłużnikowi, tj. ich beneficjentem jest Dłużnik. Opłaty te są jedynie uiszczane do rąk Wnioskodawcy co wynika z przepisu art. 934 k.p.c. Uiszczane do rąk Wnioskodawcy kwoty wydatkowane są na wydatki ściśle wskazane w art. 940 k.p.c. i w tym zakresie zarządca jest zobowiązany wydatkować te środki wyłącznie w sposób zgodny z przepisami prawa.

Natomiast, stosownie do powyższego najemcy/dzierżawcy są zobowiązani uiszczać do rąk Wnioskodawcy jako zarządcy należne kwoty związane z najmem/dzierżawą od 6 czerwca 2022 r.

8. Postanowienie Sądu Rejonowego – Sekcja Egzekucyjna przy II Wydziale Cywilnym z 7 czerwca 2022 r. o przysądzeniu prawa użytkowania wieczystego nieruchomości jeszcze się nie uprawomocniło. Konsekwentnie Wnioskodawca wskazuje, iż nie stał się jeszcze użytkownikiem wieczystym nieruchomości.

9. Nie jest właścicielem budynków i budowli znajdujących się na nieruchomości.

10. Postanowienie Sądu Rejonowego – Sekcja Egzekucyjna przy II Wydziale Cywilnym z 7 czerwca 2022 r. o przysądzeniu prawa użytkowania wieczystego nieruchomości jeszcze się nie uprawomocniło. Wnioskodawca nie stał się jeszcze użytkownikiem wieczystym nieruchomości. Wnioskodawca nie jest właścicielem budynków i budowli znajdujących się na nieruchomości.

Wnioskodawca funkcję zarządcy sprawuje na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego – Sekcja Egzekucyjna przy II Wydziale Cywilnym z 6 czerwca 2022 r. Wnioskodawca został ustanowiony zarządcą nieruchomości w celu zapewnienia prawidłowego sprawowania zarządu nad nieruchomością wobec przymusowego odebrana zarządu Dłużnikowi przez Sąd.

11. Umowy z najemcami/dzierżawcami są kontynuowane albowiem brak jest podstaw prawnych lub faktycznych do zawarcia nowych umów najmu/dzierżawy.

Jednocześnie z art. 934 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1805 z późn. zm., dalej: k.p.c.) wprost wynika obowiązek uiszczania pożytków z zajętej nieruchomości do rąk zarządcy. Stosownie do tego przepisu „po ustanowieniu zarządcy komornik wzywa wskazane przez wierzyciela osoby, aby przypadające od nich tak zaległe, jak i przyszłe świadczenia, które stanowią dochód z nieruchomości, uiszczały do rąk zarządcy. W wezwaniu należy uprzedzić, że uiszczenie do rąk dłużnika będzie bezskuteczne w stosunku do wierzyciela”.

12. Uiszczane przez najemców/dzierżawców opłaty nie są należne Wnioskodawcy, lecz są należne wyłącznie Dłużnikowi. Opłaty te są jedynie uiszczane do rąk Wnioskodawcy co wynika z przepisu art. 934 k.p.c.

Jednocześnie najemcy/dzierżawcy są zobowiązani uiszczać do rąk Wnioskodawcy jako zarządcy należne kwoty związane z najmem/dzierżawą od 6 czerwca 2022 r.

13. Należności, o których mowa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w tym należności, o których mowa w pytaniu nr 4 i nr 5 lit. b) i lit. d) dotyczą:

- czynszu najmu,

- opłat wynikających z umów najmu, tj. media i usługi ochrony,

- czynszu dzierżawy,

- opłat wynikających z umów dzierżawy, tj. media i usługi ochrony.

Pytanie

Czy czynsz najmu lub dzierżawy Nieruchomości i opłaty wynikające z tych umów stanowią i będą stanowić zgodnie z art. 12 ust. 3 i 3a u.p.d.o.p. przychód Dłużnika jako wynajmującego lub dzierżawcy Nieruchomości, w związku z czym Dłużnik jest podatnikiem podatku dochodowego od dochodów z najmu lub dzierżawy, mimo iż są oraz będą one pobierane przez Zarządcę?

(pytanie oznaczone we wniosku Nr 4)

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, Dłużnik jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych z tytułu najmu lub dzierżawy Nieruchomości, dla której Wnioskodawca został wyznaczony jako zarządca, a co za tym idzie czynsz najmu lub dzierżawy i opłaty wynikające z tych umów zgodnie z art. 12 ust. 3 i 3a u.p.d.o.p. stanowią przychód Dłużnika jako wynajmującego lub wydzierżawiającego.

Uzasadniając własne stanowisko wskazał Pan, że przed przystąpieniem do rozważań w zakresie skutków podatkowych ustanowienia zarządcy nieruchomości na gruncie:

a) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm., dalej: u.p.t.u.),

b) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm., dalej: u.p.d.o.f.), oraz

c) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1800 z późn. zm., dalej: u.p.d.o.p.),

należy odnieść się do uregulowania zarządu nieruchomością w przepisach ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1805 z późn. zm., dalej: k.p.c.).

Zgodnie z art. 931 § 1 i 2 k.p.c. zajętą nieruchomość pozostawia się w zarządzie dłużnika, do którego stosuje się wówczas przepisy o zarządcy. Jeżeli prawidłowe sprawowanie zarządu tego wymaga, sąd odejmie dłużnikowi zarząd i ustanowi innego zarządcę; to samo dotyczy ustanowionego zarządcy.

Zarządca zajętej nieruchomości obowiązany jest wykonywać czynności potrzebne do prowadzenia prawidłowej gospodarki. Ma on prawo pobierać zamiast dłużnika wszelkie pożytki z nieruchomości, spieniężać je w granicach zwykłego zarządu oraz prowadzić sprawy, które przy wykonywaniu takiego zarządu okażą się potrzebne. W sprawach wynikających z zarządu nieruchomością zarządca może pozywać i być pozywany. Zarządcy wolno zaciągać tylko takie zobowiązania, które mogą być zaspokojone z dochodów z nieruchomości i są gospodarczo uzasadnione. Czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu zarządca może wykonywać tylko za zgodą stron, a w jej braku – za zezwoleniem sądu, który przed wydaniem postanowienia wysłucha wierzyciela, dłużnika i zarządcę, chyba że zwłoka groziłaby szkodą (art. 935 § 1-3 k.p.c.).

W doktrynie postępowania cywilnego wskazuje się, że celem ustanowienia zarządu nieruchomością w toku egzekucji jest utrzymanie jej w stanie niepogorszonym. Dlatego też podstawowym zadaniem zarządcy jest dokonywanie wszelkich czynności (prawnych i faktycznych) niezbędnych z punktu widzenia zasad prawidłowej gospodarki, co ocenia się w zależności od okoliczności konkretnego przypadku. Zasadniczo zarządca może dokonywać jedynie czynności w ramach tzw. zwykłego zarządu, ale wyjątkowo – za zgodą stron lub za zezwoleniem sądu – także czynności przekraczających zwykły zarząd. W doktrynie i judykaturze podkreśla się, że w sprawach, których przedmiotem są prawa objęte zajęciem nieruchomości, zarządcy przysługuje legitymacja formalna (jest stroną postępowania, działając w imieniu własnym, lecz na rzecz dłużnika, a w interesie zarówno wierzyciela, jak i dłużnika) (O. Marcewicz [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany. Tom II. Art. 730-1217, red. A. Jakubecki, LEX/el. 2019, art. 935, art. 936).

Zarząd nie ma wpływu na umowy najmu lub dzierżawy obowiązujące w chwili jego ustanowienia. Zarządcy wolno jednak wypowiadać tego rodzaju umowy z zachowaniem obowiązujących przepisów oraz zawierać umowy na czas przyjęty przez zwyczaj miejscowy. Do wydzierżawiania nieruchomości wymagana jest zgoda stron, a w jej braku – zezwolenie sądu (art. 936 k.p.c.).

Zgodnie z art. 934 k.p.c. po ustanowieniu zarządcy komornik wzywa wskazane przez wierzyciela osoby, aby przypadające od nich tak zaległe, jak i przyszłe świadczenia, które stanowią dochód z nieruchomości, uiszczały do rąk zarządcy. W wezwaniu należy uprzedzić, że uiszczenie do rąk dłużnika będzie bezskuteczne w stosunku do wierzyciela. Przepis ten odnosi się do takich świadczeń, które mają charakter dochodu z nieruchomości (np. czynsz najmu, dzierżawy, opłaty z tytułu służebności) (K. Flaga-Gieruszyńska, A. Zieliński, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Wyd. 11, Warszawa 2022).

Zgodnie z art. 940 k.p.c. z dochodów z nieruchomości zarządca pokrywa w następującej kolejności:

1. koszty egzekucji wraz ze swoim wynagrodzeniem oraz zwrot własnych wydatków,

2. bieżące należności pracowników zatrudnionych w nieruchomości lub w przedsiębiorstwach znajdujących się na niej i należących do dłużnika,

3. bieżąco przypadające w toku zarządu alimenty przyznane wykonalnym wyrokiem sądowym od dłużnika. Uprawnienie to nie przysługuje członkom rodziny dłużnika pozostającym z nim we wspólnym gospodarstwie domowym w chwili wszczęcia egzekucji,

4. bieżące należności podatkowe z nieruchomości oraz bieżące należności z tytułu ubezpieczenia społecznego pracowników wymienionych w pkt 2,

5. zobowiązania związane z wykonywaniem zarządu,

6. należności z tytułu ubezpieczenia nieruchomości, jej przynależności i pożytków.

Nadwyżkę dochodów po pokryciu wydatków wymienionych w art. 940 k.p.c., za czas do dnia przejścia własności nieruchomości na nabywcę, zarządca składa na rachunek depozytowy Ministra Finansów. Nadwyżkę dołącza się do ceny, która będzie uzyskana za nieruchomości. Jeżeli egzekucja ulega umorzeniu, nadwyżkę tę otrzymuje dłużnik (art. 941 k.p.c.).

Zarządca może żądać wynagrodzenia oraz zwrotu wydatków, które w związku z zarządem poniósł z własnych funduszów. Wysokość wynagrodzenia sąd określi odpowiednio do nakładu pracy i dochodowości nieruchomości (art. 939 § 1 k.p.c.). Jednakże zarządca traci roszczenia, jeżeli ich nie zgłosił w ciągu miesiąca po ustąpieniu z zarządu lub po jego ustaniu (art. 939 § 4 zd. 2 k.p.c.).

Przekładając powyższe na realia niniejszej sprawy należy wskazać, że Wnioskodawca swoją funkcję sprawuje na podstawie ww. postanowienia Sądu Rejonowego z 6 czerwca 2022 r. oraz nie składał wniosku o przyznanie wynagrodzenia za zarząd Nieruchomością i w chwili obecnej takiego wynagrodzenia nie otrzymuje. Jednocześnie, Wnioskodawca zarządza (administruje) umowami najmu lub dzierżawy zawartymi przez Dłużnika przed ustanowieniem Zarządcy oraz w przyszłości może zawierać nowe umowy. Podstawą uiszczania czynszu najmu i dzierżawy Nieruchomości i opłat wynikających z tych umów do rąk Zarządcy, jest wezwanie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 u.p.d.o.p, podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Podatnicy, którzy zgodnie z art. 3 ust. 2 u.p.d.o.p. nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają oni obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Z kolei w myśl art. 3 ust. 3 pkt (winno być pkt 2) u.p.d.o.p. za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 u.p.d.o.p., uważa się w szczególności dochody (przychody) z położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości, w tym ze zbycia jej w całości albo w części lub zbycia jakichkolwiek praw do takiej nieruchomości.

Na zasadzie art. 7 ust. 1 u.p.d.o.p., przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów (art. 7 ust. 2 u.p.d.o.p.).

Stosownie do art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p. za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p., uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Z kolei w myśl art. 12 ust. 3a u.p.d.o.p. za datę powstania przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p. , uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3g oraz 3j-3m, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury albo

2. uregulowania należności.

Jak już zaznaczono powyżej zarządca działa wobec osób trzecich we własnym imieniu, ale na rzecz właściciela nieruchomości, co do której został ustanowiony zarząd. Zarządca więc jedynie pobiera opłaty czynszowe na rachunek właściciela nieruchomości, a zatem kwoty wpłacane przez najemcę lub dzierżawcę tytułem czynszu stanowią wynagrodzenie właściciela nieruchomości, stanowiąc jego przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Na skutek ustanowienia zarządu właściciel nieruchomości nie traci bowiem prawa własności swego majątku i prawa pobierania z niego pożytków.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 grudnia 2020 r., 0114-KDIP2-1.4010.307.2020.4.JF, w której wskazano, że: „Ustanowienie zarządcy nie ogranicza w żadnym razie prawa własności nieruchomości, a tylko ogranicza prawo do rozporządzania nieruchomością. Zarządca wykonuje czynności, do których jest uprawniony i zobowiązany zgodnie z powołanymi przepisami Kodeksu postępowania cywilnego we własnym imieniu, ale na rzecz właściciela nieruchomości. Oznacza to, że status podatnika podatku dochodowego nadal przysługuje właścicielowi nieruchomości, który uzyskuje przychody z nieruchomości. Natomiast zarządca jest uprawniony jedynie do ich pobierania w imieniu właściciela nieruchomości i wydatkowania zgodnie z obowiązującymi przepisami. Skoro zarządca pobiera przychody z nieruchomości w imieniu właściciela, to nie są to jego przychody, a przychody właściciela, który zobowiązany jest ujmować je w swojej ewidencji i opodatkowywać dochód z tego tytułu”.

Mając na uwadze powyższe w Pana ocenie to Dłużnik jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych z tytułu najmu lub dzierżawy Nieruchomości, dla której Wnioskodawca został wyznaczony jako zarządca, a co za tym idzie czynsz najmu lub dzierżawy Nieruchomości i opłaty wynikające z tych umów zgodnie z art. 12 ust. 3 i 3a u.p.d.o.p. stanowią przychód Dłużnika jako wynajmującego lub wydzierżawiającego.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tę część Pana stanowiska, która odnosi się jedynie do zagadnień dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena Pana stanowiska jedynie w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (pytanie oznaczone we wniosku Nr 4) i to wyłączeni w zakresie rzutującym na Pana prawno-podatkowe prawa i obowiązki. W konsekwencji przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej nie jest ocena prawno-podatkowych obowiązków Dłużnika, w szczególności w zakresie momentu uzyskania przez niego przychodu podatkowego.

W pozostałym zakresie objętym wnioskiem, wydane zostały/zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1800 ze zm., dalej „updop”),

podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 updop

przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

W myśl art. 7 ust. 2 updop,

dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera legalnej definicji przychodu. W art. 12 wymieniono przykładowo przysporzenia, których wystąpienie skutkuje powstaniem przychodu podatkowego. Katalog przysporzeń wymienionych w tym przepisie nie jest katalogiem zamkniętym.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 updop,

przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

W myśl z art. 12 ust. 3 updop,

za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Z kolei stosownie do treści art. 12 ust. 3a updop,

za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3g oraz 3j-3m, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury albo

2. uregulowania należności.

Na podstawie ww. przepisów, można więc stwierdzić, że – co do zasady – przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną, o ile nie została wyłączona z przychodów podatkowych mocą art. 12 ust. 4 updop. Co do zasady więc, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby prawnej decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa, którymi podatnik może rozporządzać.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 5 październiku 2021 r. wziął Pan udział w licytacji wieczystego użytkowania nieruchomości stanowiącej prawo użytkowania wieczystego zabudowanej nieruchomości gruntowej. Zaoferował Pan najwyższą cenę za Nieruchomość, w związku z czym Sąd Rejonowy postanowieniem z 12 października 2021 r. udzielił przybicia prawa użytkowania wieczystego Nieruchomości na Pana rzecz.

Postanowienie Sądu Rejonowego o przybiciu uprawomocniło się 20 października 2021 r. Wobec uprawomocnienia się ww. postanowienia o udzieleniu przybicia Sąd Rejonowy postanowieniem z 7 czerwca 2022 r. przysądził prawo użytkowania wieczystego Nieruchomości na Pana rzecz. Postanowienie o przysądzeniu prawa użytkowania wieczystego jeszcze się nie uprawomocniło.

Równolegle do powyższego, Sąd Rejonowy postanowieniem z 6 czerwca 2022 r. w sprawie o nadzór nad egzekucją z Nieruchomości prowadzoną przez Komornika Sądowego w celu egzekucji należności pieniężnych na skutek Pana wniosku o odebranie Dłużnikowi zarządu nad Nieruchomością i ustanowienia nowego zarządcy odjął Dłużnikowi zarząd nad prawem użytkowania wieczystego Nieruchomości oraz ustanowił nad tym prawem zarządcę w Pana osobie. Nie posiada Pan podpisanej umowy na zarządzanie Nieruchomością, a swoją funkcję sprawuje wyłącznie na podstawie ww. postanowienia Sądu Rejonowego z 6 czerwca 2022 r.

Na Nieruchomości położone są budynki transportu i łączności, silosy, zbiorniki oraz budynki biurowe, handlowo-usługowe oraz inne niemieszkalne. Niektóre z tych obiektów są wynajmowane bądź wydzierżawiane przez Dłużnika podmiotom trzecim. Umowy najmu lub dzierżawy obiektów zawarte przed ustanowieniem Pana zarządcą miały charakter długoterminowy i w wielu przypadkach nadal obowiązują.

Stosownie do obowiązujących przepisów postępowania cywilnego, Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym wezwał najemców (dzierżawców) do uiszczania czynszu i opłat wynikających z tych umów do Pana rąk.

W związku z powyższym pobiera Pan czynsz najmu lub dzierżawy Nieruchomości i opłaty wynikające z tych umów.

Przedmiotem Pana wątpliwości jest ustalenie czy czynsz najmu lub dzierżawy Nieruchomości i opłaty wynikające z tych umów stanowią zgodnie z art. 12 ust. 3 i 3a u.p.d.o.p. przychód Dłużnika jako wynajmującego lub dzierżawcy Nieruchomości, w związku z czym Dłużnik jest podatnikiem podatku dochodowego od dochodów z najmu lub dzierżawy, mimo iż są oraz będą one pobierane przez Zarządcę.

Zgodnie z art. 931 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1805 ze zm., dalej jako Kpc),

zajętą nieruchomość pozostawia się w zarządzie dłużnika, do którego stosuje się wówczas przepisy o zarządcy.

Stosownie do treści art. 931 § 2 Kpc,

jeżeli prawidłowe sprawowanie zarządu tego wymaga, sąd odejmie dłużnikowi zarząd i ustanowi innego zarządcę; to samo dotyczy ustanowionego zarządcy.

W myśl art. 935 § 1 Kpc,

zarządca zajętej nieruchomości obowiązany jest wykonywać czynności potrzebne do prowadzenia prawidłowej gospodarki. Ma on prawo pobierać zamiast dłużnika wszelkie pożytki z nieruchomości, spieniężać je w granicach zwykłego zarządu oraz prowadzić sprawy, które przy wykonywaniu takiego zarządu okażą się potrzebne. W sprawach wynikających z zarządu nieruchomością zarządca może pozywać i być pozywany.

Z kolei z art. 935 § 2 Kpc wynika, że zarządcy wolno zaciągać tylko takie zobowiązania, które mogą być zaspokojone z dochodów z nieruchomości i są gospodarczo uzasadnione.

Zgodnie z art. 935 § 3 Kpc,

czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu zarządca może wykonywać tylko za zgodą stron, a w jej braku – za zezwoleniem sądu, który przed wydaniem postanowienia wysłucha wierzyciela, dłużnika i zarządcę, chyba że zwłoka groziłaby szkodą.

Ponadto art. 936 Kpc stanowi, że

zarząd nie ma wpływu na umowy najmu lub dzierżawy obowiązujące w chwili jego ustanowienia. Zarządcy wolno jednak wypowiadać tego rodzaju umowy z zachowaniem obowiązujących przepisów oraz zawierać umowy na czas przyjęty przez zwyczaj miejscowy. Do wydzierżawiania nieruchomości wymagana jest zgoda stron, a w jej braku – zezwolenie sądu.

W myśl art. 940 Kpc,

z dochodów z nieruchomości zarządca pokrywa w następującej kolejności:

1. koszty egzekucji wraz ze swoim wynagrodzeniem oraz zwrot własnych wydatków;

2. bieżące należności pracowników zatrudnionych w nieruchomości lub w przedsiębiorstwach znajdujących się na niej i należących do dłużnika;

3. bieżąco przypadające w toku zarządu alimenty przyznane wykonalnym wyrokiem sądowym od dłużnika. Uprawnienie to nie przysługuje członkom rodziny dłużnika pozostającym z nim we wspólnym gospodarstwie domowym w chwili wszczęcia egzekucji;

4. bieżące należności podatkowe z nieruchomości oraz bieżące należności z tytułu ubezpieczenia społecznego pracowników wymienionych w pkt 2;

5. zobowiązania związane z wykonywaniem zarządu;

6. należności z tytułu ubezpieczenia nieruchomości, jej przynależności i pożytków.

Z powyższych regulacji wynika, że zarządca działa wobec osób trzecich we własnym imieniu, ale na rzecz właściciela nieruchomości, co do której został ustanowiony zarząd. Zarządca więc jedynie pobiera opłaty czynszowe na rachunek właściciela nieruchomości, a zatem kwoty wpłacane przez najemcę tytułem czynszu stanowią wynagrodzenie właściciela nieruchomości, stanowiąc jego przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Na skutek ustanowienia zarządu właściciel nieruchomości nie traci bowiem prawa własności swego majątku i prawa pobierania z niego pożytków. Zarządca jedynie zarządza tymi przychodami zgodnie z art. 940 Kpc, będąc niejako pośrednikiem w świadczeniu usług najmu, które to usługi nadal świadczy właściciel nieruchomości.

Ustanowienie zarządcy nie ogranicza w żadnym razie prawa własności nieruchomości, a tylko ogranicza prawo do rozporządzania nieruchomością. Zarządca wykonuje czynności, do których jest uprawniony i zobowiązany zgodnie z powołanymi przepisami Kodeksu postępowania cywilnego we własnym imieniu, ale na rzecz właściciela nieruchomości. Oznacza to, że status podatnika podatku dochodowego nadal przysługuje właścicielowi nieruchomości, który uzyskuje przychody z nieruchomości. Natomiast zarządca jest uprawniony jedynie do ich pobierania w imieniu właściciela nieruchomości i wydatkowania zgodnie z obowiązującymi przepisami. Skoro zarządca pobiera przychody z nieruchomości w imieniu właściciela, to nie są to jego przychody, a przychody właściciela, który zobowiązany jest ujmować je w swojej ewidencji i opodatkowywać dochód z tego tytułu.

W związku z powyższym, Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA) albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), za pośrednictwem systemu teleinformatycznego e-Urząd Skarbowy na stronie: https://www.podatki.gov.pl/e-urzad-skarbowy/ (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA) będąc użytkownikiem/wyznaczając użytkownika konta w e-Urzędzie Skarbowym,

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).