Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe, chociaż Państwa argumentacja nie jest w pełni zasadna.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 marca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu kosztów ponoszonych w związku z otrzymanymi pożyczkami od podmiotów powiązanych, w tym od udziałowca.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego

Spółka prowadzi działalność w zakresie usług związanych z zarządzaniem należnościami oraz działalnością holdingów. Spółka jest częścią międzynarodowej grupy kapitałowej (dalej: „Grupa”). Spółka posiada kapitał zakładowy w wysokości `(...)`, a więc została w istotnym stopniu dokapitalizowana przez jej udziałowca.

Spółka jest stroną umowy pożyczki, na podstawie której otrzymała pożyczkę od jej zagranicznego udziałowca. Spółka i jej udziałowiec są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1800, dalej: „ustawa o CIT (podatek dochodowy od osób prawnych)”). Umowa pożyczki została zawarta przez Spółkę w 2015 r. i była aneksowana na przestrzeni lat 2017 - 2021.

Pozyskane na podstawie przedmiotowej umowy pożyczki, jak również własne środki pieniężne, Spółka przeznaczała przed 1 stycznia 2022 r. i planuje przeznaczać po 1 stycznia 2022 r. na nabywanie certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez niestandaryzowane sekurytyzacyjne fundusze inwestycyjne zamknięte (nabycie w drodze zapisu na certyfikaty inwestycyjne i wpłaty do funduszu inwestycyjnego, a wyjątkowo także w sposób inny niż w drodze zapisu, np. poprzez zakup certyfikatów inwestycyjnych na rynku).

Spółka realizuje zyski z dokonanych inwestycji w drodze wykupu certyfikatów inwestycyjnych przez fundusz, który je wyemitował (w celu ich umorzenia z mocy prawa), rozpoznając uzyskane dochody, jako przychody z zysków kapitałowych.

Spółka może dokonać zbycia certyfikatów inwestycyjnych również na rzecz podmiotów innych niż fundusz, który je wyemitował.

Spółka rozpoznaje koszty poniesione w związku z otrzymanymi pożyczkami jako koszty finansowania dłużnego i stosuje limit, o którym mowa w art. 15c ust. 1 ustawy o CIT.

Spółka może otrzymywać w przyszłości inne pożyczki od swojego udziałowca jak i od innych podmiotów z nią powiązanych w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT, które w określonym zakresie może przeznaczyć na sfinansowanie nabycia certyfikatów inwestycyjnych w funduszach inwestycyjnych (w drodze zapisu i wniesienie wpłat do funduszu), w tym funduszach sekurytyzacyjnych.

Pytania

1. Czy Spółka ma prawo zaliczać do kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, koszty ponoszone w związku z otrzymaną pożyczką od udziałowca przeznaczoną na nabywanie (i faktyczne nabycie) certyfikatów inwestycyjnych przed 1 stycznia 2022 r., z uwzględnieniem limitu, o którym mowa w art. 15c ust. 1 ustawy o CIT?

2. Czy Spółka będzie mieć prawo zaliczać do kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, koszty ponoszone w związku z otrzymaną w 2015 r. pożyczką od udziałowca przeznaczoną na nabywanie certyfikatów inwestycyjnych od 1 stycznia 2022 r., z uwzględnieniem limitu, o którym mowa w art. 15c ust. 1 ustawy o CIT?

3. Czy Spółka będzie mieć prawo zaliczać do kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT koszty, jakie Spółka będzie ponosić w związku z otrzymanymi w przyszłości pożyczkami od podmiotów powiązanych, w tym od udziałowca, które zostaną przeznaczone na nabywanie certyfikatów inwestycyjnych z uwzględnieniem limitu, o którym mowa w art. 15c ust. 1 ustawy o CIT?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad Pytanie Nr 1.

Spółka ma prawo zaliczać do kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, koszty ponoszone w związku z otrzymaną pożyczką od udziałowca przeznaczoną na nabywanie (i faktyczne nabycie) certyfikatów inwestycyjnych przed 1 stycznia 2022 r., z uwzględnieniem limitu, o którym mowa w art. 15c ust. 1 ustawy o CIT.

Ad Pytanie Nr 2.

Spółka będzie mieć prawo zaliczać do kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, koszty ponoszone w związku z otrzymaną pożyczką od udziałowca przeznaczoną na nabywanie certyfikatów inwestycyjnych od 1 stycznia 2022 r., z uwzględnieniem limitu, o którym mowa w art. 15c ust. 1 ustawy o CIT.

Ad Pytanie Nr 3.

Spółka będzie mieć prawo zaliczać do kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT koszty, jakie Spółka będzie ponosić w związku z otrzymanymi w przyszłości pożyczkami od podmiotów powiązanych, w tym od udziałowca, które zostaną przeznaczone na nabywanie certyfikatów inwestycyjnych z uwzględnieniem limitu, o którym mowa w art. 15c ust. 1 ustawy o CIT.

Stanowisko Spółki przedstawione w powyższych punktach wynika z przesłanek szczegółowo omówionych poniżej.

Uwagi wstępne

Art. 15 ust. 1 ustawy o CIT wskazuje, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 15c ust. 1 ustawy o CIT podatnicy, o których mowa w art. 3 ust. 1, są obowiązani wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów koszty finansowania dłużnego w części, w jakiej nadwyżka kosztów finansowania dłużnego przewyższa 30% kwoty odpowiadającej nadwyżce sumy przychodów ze wszystkich źródeł przychodów pomniejszonej o przychody o charakterze odsetkowym nad sumą kosztów uzyskania przychodów pomniejszonych o wartość zaliczonych w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16a-16m, oraz kosztów finansowania dłużnego nieuwzględnionych w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Jednocześnie, dodany z dniem 1 stycznia 2022 r. do ustawy o CIT nowy pkt 13f w ust. 1 art. 16 stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów finansowania dłużnego w rozumieniu art. 15c ust. 12 uzyskanych od podmiotu powiązanego, w części, w jakiej zostały one przeznaczone bezpośrednio lub pośrednio na transakcje kapitałowe, w szczególności nabycie lub objęcie udziałów (akcji), nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną, wniesienie dopłat, podwyższenie kapitału zakładowego lub wykup udziałów własnych w celu ich umorzenia.

Wykładnia literalna

Art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT wskazuje, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: „kosztów finansowania dłużnego w rozumieniu art. 15c ust. 12 uzyskanych od podmiotu powiązanego w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4, w części, w jakiej zostały one przeznaczone bezpośrednio lub pośrednio na transakcje kapitałowe, w szczególności nabycie lub objęcie udziałów (akcji), nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną, wniesienie dopłat, podwyższenie kapitału zakładowego lub wykup udziałów własnych w celu ich umorzenia”.

Art. 15c ust. 12 ustawy o CIT wskazuje, że przez koszty finansowania dłużnego rozumie się wszelkiego rodzaju koszty związane z uzyskaniem od innych podmiotów, w tym od podmiotów niepowiązanych, środków finansowych i z korzystaniem z tych środków, w szczególności odsetki, w tym skapitalizowane lub ujęte w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, opłaty, prowizje, premie, część odsetkową raty leasingowej, kary i opłaty za opóźnienie w zapłacie zobowiązań oraz koszty zabezpieczenia zobowiązań, w tym koszty pochodnych instrumentów finansowych, niezależnie na rzecz kogo zostały one poniesione.

Zdaniem Spółki, odczytując przepis art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT w świetle wykładni literalnej (gramatycznej), na której prymat wskazuje orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, należy dojść do wniosku, że nie powinien znaleźć on zastosowania w przedstawionym stanie faktycznym.

Jak podkreślił NSA w wyroku z 11 kwietnia 2014 r., sygn. akt II FSK 1077/12 wykładnia językowa konkretnego przepisu prawa jest nie tylko punktem wyjścia wykładni prawa, ale także zakreśla jej granice. Próba dokonania wykładni, która byłaby sprzeczna z językowym znaczeniem przepisu prawa byłaby naruszeniem zasady praworządności. Językowe znaczenie przepisu prawa wyznacza bowiem granice dopuszczalnej wykładni, gdyż formuła słowna jest granicą wszelkiego dopuszczalnego sensu, jakiego możemy poszukiwać w tekście przepisów prawa.

Stosując wykładnię literalną w niniejszym przypadku, w pierwszej kolejności należy wskazać na użycie przez ustawodawcę sformułowań takich jak „kosztów (`(...)`) uzyskanych” i „kosztów (`(...)`), w części, w jakiej zostały one przeznaczone”. W ocenie Spółki, z perspektywy podmiotu otrzymującego finansowanie (i tym samym ponoszącego koszty finansowania dłużnego), nie ma możliwości, aby „uzyskał” on koszt od podmiotu powiązanego, ani aby „przeznaczył” koszt w postaci odsetek (lub innych ponoszonych przez siebie wydatków równoważnych z nimi) na transakcje kapitałowe. Podążając za wynikami literalnej wykładni art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT, przepis ten mógłby znaleźć, zdaniem Wnioskodawcy, zastosowanie w sytuacji, w których odsetki wypłacane przez podmiot otrzymujący finansowanie (podmiot A) do powiązanego z nim podmiotu udzielającego finansowanie (podmiot B) zostałyby przeznaczone bezpośrednio lub pośrednio przez podmiot B na transakcje kapitałowe. Wówczas doszłoby do wypełnienia hipotezy omawianej normy prawnej, gdzie koszt ponoszony przez podmiot A stanowi aktywo po stronie podmiotu B, które może być rozdysponowane przez podmiot B na transakcje kapitałowe. A contrario, zdaniem Wnioskodawcy, przepis nie powinien znaleźć zastosowania w sytuacji, w której podatnik pozyskuje finansowanie (i ponosi związane z nim koszty np. takie jak odsetki), a następnie przeznacza to finansowanie (a nie koszty finansowania dłużnego) na transakcje kapitałowe.

Warto jednocześnie podkreślić, że pogląd o prymacie wykładni literalnej znajduje również oparcie w interpretacjach indywidualnych - przykładowo Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacjach z 2 kwietnia 2021 r. sygn. 0111-KDIB1-3.4016.3.2021.1.MBD oraz z 17 stycznia 2020 r. sygn. 0111-KDIB1-3.4016.2.2019.11.MBD potwierdził stanowiska wnioskodawców, zgodnie z którymi „odstąpienie od wykładni literalnej możliwe jest wyłącznie w wyjątkowych przypadkach (przykładowo w sytuacji, gdy przyjęcie wspomnianej wykładni prowadziłoby do nałożenia na podatnika obciążeń niezgodnych z założeniami ustawy lub sprzecznych z podstawowymi normami konstytucyjnymi). Całkowite pominięcie wykładni literalnej prowadziłoby do uchybienia norm konstytucyjnych, jak również niezapewnienia odpowiedniej ochrony praw podatnika”.

W świetle powyższego, w ocenie Spółki norma prawna otrzymana w wyniku mającej podstawowe znaczenie literalnej wykładni art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT nie znajdzie zastosowania do stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku z uwagi na to, że Spółka ani nie uzyskuje kosztów finansowania dłużnego od podmiotu powiązanego (Spółka uzyskuje finansowanie dłużne) ani nie przeznacza kosztów finansowania dłużnego na transakcje kapitałowe (Spółka może co najwyżej przeznaczyć kwotę główną otrzymanej pożyczki na transakcje kapitałowe, nie zaś koszty w postaci odsetek, gdyż ich celem jest wynagrodzenie pożyczkodawcy, a nie sfinansowanie określonych inwestycji). Z uwagi na użycie przez ustawodawcę słowa „uzyskuje” w odniesieniu do kosztów finansowania dłużnego analizowany przepis może jedynie znaleźć zastosowanie do podmiotu udzielającego finansowania dłużnego (tj. podmiotu uzyskującego kwotę stanowiącą koszt finansowania dłużnego dla podmiotu finansowanego), który uzyskaną kwotę przeznacza na transakcje kapitałowe.

Transakcje kapitałowe

Pojęcie „transakcje kapitałowe” nie zostało zdefiniowane w ustawie o CIT (w tym brak takiej definicji w przepisach o cenach transferowych) ani w innych przepisach podatkowych.

Art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT wprowadzając pojęcie „transakcji kapitałowych” podaje przykładowe ich wyliczenie, tj.: nabycie lub objęcie udziałów (akcji), nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną, wniesienie dopłat, podwyższenie kapitału zakładowego lub wykup udziałów własnych w celu ich umorzenia.

W uzasadnieniu do ustawy z dnia 29 października o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2021 poz. 2105, dalej jako: „ustawa zmieniająca”), która wprowadza art. 16 ust. 1 pkt 13f do ustawy o CIT dla zobrazowania pojęcia „transakcji kapitałowych” ustawodawca posłużył się również przykładem wkładu pieniężnego do innej spółki.

W świetle powyższego, w ocenie Spółki, przez transakcje kapitałowe należy rozumieć transakcje związane z kapitałami w spółkach prawa handlowego (np. podwyższenie lub obniżenie kapitału zakładowego), które jednocześnie bezpośrednio wpływają na prawa udziałowe poszczególnych wspólników (w związku ze zwiększeniem bądź zmniejszeniem liczby lub wartości nominalnej posiadanych udziałów) tj. w szczególności transakcje takie jak przejęcia, połączenia, wymiany udziałów, wkłady do innych spółek, dopłaty lub transakcje na akcjach lub udziałach.

Za przyjęciem takiego rozumienia pojęcia „transakcji kapitałowych” przemawia przytoczenie przez ustawodawcę w treści art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT oraz w uzasadnieniu do ustawy zmieniającej przykładowego katalogu transakcji, które uważa on za transakcje kapitałowe. W ten bowiem sposób ustawodawca wskazał charakter transakcji kapitałowych objętych tą regulacją. Opierając się zatem na podanych przez ustawodawcę przykładach oraz w świetle faktu, że pojęcie „transakcji kapitałowych” nie zostało zdefiniowane w polskim prawie podatkowym, należy uznać, że zamiarem ustawodawcy było objęcie zakresem tego pojęcia czynności i zdarzeń dotyczących spółek prawa handlowego mających odzwierciedlenie w ich strukturze kapitału jak np. wskazane wyżej nabywanie i obejmowanie udziałów, podwyższenie kapitału zakładowego, wykup udziałów czy też wniesienie wkładu do innej spółki.

Należy również wskazać na umiejscowienie regulacji dotyczących funduszy inwestycyjnych, w tym funduszy sekurytyzacyjnych, w odmiennej gałęzi prawa niż regulacji dotyczących spółek. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. 2020 poz. 1526, dalej: ,KSH (Krajowa Administracja Skarbowa)”) nie zawiera przepisów regulujących pozycję prawną funduszy inwestycyjnych - przepisów tych należy szukać przede wszystkim w ustawie z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2021 r. poz. 605, dalej jako: „ustawa o funduszach inwestycyjnych”) oraz w ustawie z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. 2021 poz. 328). Ponadto fundusze inwestycyjne nie mogą uczestniczyć w łączeniu, podziale i przekształceniu spółek, o których mowa w KSH. Również mechanizm dopłat, o którym mowa w art. 492 § 2 KSH, zgodnie z którym wspólnicy spółki przejmowanej lub spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki mogą otrzymać obok udziałów lub akcji spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej dopłaty w gotówce, nie znajdzie zastosowania do podmiotu takiego jak fundusz inwestycyjny. Na koniec należy wskazać na tak oczywistą kwestię jak to, że spółki prawa handlowego wydają udziały, akcje lub przyznają udział kapitałowy (odpowiednio dla spółek kapitałowych i osobowych), podczas gdy fundusze inwestycyjne emitują certyfikaty inwestycyjne (lub jednostki uczestnictwa).

Zatem, przedstawione powyżej różnice między funduszami inwestycyjnymi, w tym funduszami sekurytyzacyjnymi, a spółkami prawa handlowego zdaniem Wnioskodawcy wskazują jednoznacznie, iż zakup/zbycie certyfikatów inwestycyjnych nie mieści się w definicji transakcji kapitałowych. W konsekwencji, zdaniem Spółki, rozumienie transakcji kapitałowych na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT powinno dotyczyć wyłącznie transakcji dotyczących udziałów lub akcji w spółkach prawa handlowego.

Specyfika finansowania FIZ

W uzasadnieniu do ustawy zmieniającej ustawodawca wskazał, że celem art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT jest „przeciwdziałanie sytuacjom obniżenia dochodu podatkowego w ramach grupy podmiotów powiązanych na skutek przekształcenia finansowania dłużnego w finansowanie własne”. Ustawodawca przykładowo wskazał, że „działanie to polega na zaciągnięciu przez podatnika pożyczki od podmiotu powiązanego, która następnie jest zmieniana na transakcję kapitałową (np. wkład pieniężny do innej spółki). W ten sposób dochodzi do erozji podstawy opodatkowania w ramach grupy kapitałowej na poziomie podatnika uzyskującego finansowanie długiem, który dokonuje jego konwersji na kapitał. Odsetki od finansowania długiem pomniejszają jego dochód i jednocześnie podatnik nie wykazuje z tego tytułu przychód na skutek przekwalifikowania na finansowanie kapitałem”.

W kontekście powyższego uzasadnienia, Spółka pragnie wskazać, że w przeciwieństwie do dywidend wypłacanych przez spółki kapitałowe, przychód z tytułu umorzenia certyfikatów inwestycyjnych nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 22 ust. 4 ustawy o CIT - to zwolnienie jest ograniczone do przychodów wskazanych w art. 22 ust. 4 ustawy o CIT, który odsyła do art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o CIT (przychody z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych). Przywołany art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. a zawiera zamknięty katalog przychodów z udziału w zyskach osób prawnych i nie obejmuje przychodów (dochodów) uzyskiwanych w wyniku umorzenia certyfikatów inwestycyjnych.

Cel wprowadzonej regulacji, tj. przeciwdziałanie erozji podstawy opodatkowania nie odnosi się zatem do sytuacji Spółki. Zdaniem Spółki, w jej sytuacji, co prawda występują koszty uzyskania przychodu w postaci zapłaconych odsetek od pożyczki, z której finansuje nabycie niektórych certyfikatów inwestycyjnych, ale po stronie przychodowej w rozliczeniach podatkowych Spółki powstaje również przychód z tytułu wykupu certyfikatów inwestycyjnych przez fundusz w celu ich umorzenia (lub wypłaconego zysku), do którego nie znajdzie zastosowanie zwolnienie z art. 22 ust. 4 ustawy o CIT. Nie dochodzi zatem do erozji podstawy opodatkowania poprzez podatkowy koszt finansowania i brak odpowiadającego mu przychodu podatkowego. Przychód podatkowy powstaje w wyniku każdej transakcji zbycia certyfikatów inwestycyjnych.

Art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT wskazuje, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów (`(...)`) wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e.

W rozumieniu powyższych przepisów Spółka powinna rozpoznać przychód w wysokości wynagrodzenia otrzymanego za umorzone certyfikaty inwestycyjne oraz koszt uzyskania przychodów w wysokości wydatków poniesionych na ich nabycie lub objęcie. Tym samym dochód podatkowy Spółki wynikający z umorzenia certyfikatów inwestycyjnych podlega opodatkowaniu stawką 19%.

Powyższe zostało również potwierdzone np. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 2 października 2018 r. sygn. 0114-KDIP2-1.4010.303.2018.3.AJ, w której wskazano, że „dochody określone w art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. c u.p.d.o.p. podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych”.

Zatem, na poziomie Spółki, w związku z nabyciem certyfikatów inwestycyjnych sfinansowanych z pożyczki zachodzi równowaga między stroną kosztową i przychodową w rozliczeniach podatkowych Spółki rozumiana w ten sposób, że będzie z jednej strony występować koszt podatkowy m.in. z tytułu zapłaconych odsetek, a z drugiej strony Spółka będzie płacić podatek od dochodu podatkowego z tytułu wykupu certyfikatów inwestycyjnych przez fundusz w celu ich umorzenia. W konsekwencji, w odróżnieniu od sytuacji wskazanej przez ustawodawcę w uzasadnieniu do ustawy zmieniającej, w Spółce nie wystąpią wyłącznie koszty podatkowe związane z otrzymanym finansowaniem i nieopodatkowane przychody ze spółki kapitałowej (wskutek zaangażowania kapitału w formie wkładu).

Ponadto, Wnioskodawca pragnie wskazać, że forma prowadzenia działalności gospodarczej przez Spółkę przy wykorzystaniu funduszu sekurytyzacyjnego podyktowana jest faktem, że na rynku obrotu wierzytelnościami podmioty sprzedające wierzytelności, tj. w szczególności banki krajowe, w praktyce przetargowej wymagają sprzedaży wierzytelności przede wszystkim funduszom sekurytyzacyjnym. Tym samym, obecność niestandaryzowanego sekurytyzacyjnego funduszu inwestycyjnego zamkniętego w modelu biznesowym Spółki nie służy osiągnieciu przez Spółkę nienależnych preferencji podatkowych (których nota bene jak Spółka wskazała powyżej nie ma), lecz jest wymogiem biznesowym i standardem na rynku obrotu wierzytelnościami.

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Spółki cel, jaki ustawodawca wyznaczył dla art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT nie obejmuje sytuacji, w której Spółka nabywa certyfikaty inwestycyjne funduszu sekurytyzacyjnego, albowiem w drodze takiej inwestycji nie dochodzi do „zamiany finansowania dłużnego w finansowanie własne", o czym mowa w uzasadnieniu do ustawy zmieniającej.

Kwestie intertemporalne - stany faktyczne przed 1 stycznia 2022 r. - dodatkowe uzasadnienie do pytania 1

Spółka pragnie podkreślić, że przytoczone wyżej argumenty dotyczące:

(i) wykładni literalnej art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT,

(ii) rozumienia pojęcia transakcji kapitałowych,

(iii) odmienności funduszy inwestycyjnych od spółek kapitałowych,

przemawiają jej zdaniem za stwierdzeniem, że analizowany stan faktyczny i zdarzenie przyszłe nie podlegają ograniczeniom wynikającym z art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT.

Jednocześnie, Spółka pragnie ostrożnościowo wskazać, że w hipotetycznej sytuacji, w której organ podatkowy nie podzieliłby zdania Spółki, przy ustalaniu zakresu stosowania art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT do transakcji zawieranych przez Spółkę, należy również wziąć pod uwagę to, kiedy miały miejsce zdarzenia objęte przedmiotowym wnioskiem w kontekście zasad intertemporalnych obowiązujących w prawie podatkowym.

Z uwagi na to, że stan faktyczny wniosku obejmuje również zdarzenia, które miały miejsce przed wejściem w życie art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT - wydanie Wnioskodawcy kwoty głównej pożyczki i nabycie przez Wnioskodawcę certyfikatów inwestycyjnych - należy ustalić, jakie są czasowe granice stosowania przedmiotowej regulacji i czy powinna ona znaleźć zastosowanie w niniejszej sprawie.

Ustawa zmieniająca nie zawiera przepisów intertemporalnych dotyczących stosowania tego przepisu, a tym samym przepis ten wszedł w życie 1 stycznia 2022 r.

Tym niemniej, w ocenie Spółki, zasada lex retro non agit nie pozwala na zastosowanie art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT do analizowanego stanu faktycznego.

Analizowany przepis mówi, iż [określone środki - przypis Wnioskodawcy] nie stanowią kosztu podatkowego „w części, w jakiej zostały one przeznaczone bezpośrednio lub pośrednio na transakcje kapitałowe”, co zdaniem Spółki oznacza, że zdarzeniem prawnie doniosłym dla omawianej regulacji jest wystąpienie transakcji kapitałowej i sfinansowanie jej z określonych środków pieniężnych. Dopiero wykorzystanie środków pieniężnych w sposób określony w ustawie uruchamia obowiązek limitowania kosztów podatkowych. Dlatego też - zdaniem Wnioskodawcy - ten element (sfinansowanie transakcji kapitałowej), jako prawnie relewantny dla dopuszczalności ograniczenia prawa podatnika do rozpoznania kosztów podatkowych na podstawie znowelizowanych przepisów, powinien zaistnieć po dacie wejścia w życie nowych przepisów i data zaistnienia tego elementu powinna determinować stan prawny miarodajny dla oceny skutków podatkowych tego elementu stanu faktycznego.

Wnioskodawca pragnie wskazać, że w stanie prawnym obowiązującym do końca 2021 r. występowało:

i. ograniczenie zaliczania wydatków do kosztów podatkowych odsetek z tytułu finansowania zewnętrznego (i wydatków im równoważnych), przy czym sposób ustalenia kwoty limitu, do której odsetki te mogły stanowić koszty podatkowe zmieniały się na przestrzeni lat, a także

ii. wyłączenie z kosztów podatkowych odsetek od finansowania uzyskanego w celu nabycia akcji (udziałów) spółek w określonych okolicznościach - tzw. transakcje debt push down.

Kluczowe w kontekście powyższego pozostaje spostrzeżenie, że dotychczasowe regulacje nie wiązały limitowania zaliczania odsetek do kosztów podatkowych z inwestowaniem w instrumenty rynku finansowego inne niż akcje (udziały) spółek. A zatem, zdaniem Wnioskodawcy należy dojść do wniosku, że stosowanie art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT do transakcji przeprowadzonych przed 1 stycznia 2022 r., bez względu na przedmiot nabycia, wprowadza nową kwalifikację zdarzeń przeszłych, tj. nowy skutek prawny w postaci ograniczonego prawa do kosztu podatkowego będzie miał zastosowanie do zdarzeń przeszłych w oparciu o nową normę prawną. Wnioskodawca podkreśla również, że dokonane przez niego zakupy certyfikatów inwestycyjnych stanowiły pojedyncze czynności, które nie są rozciągnięte w czasie, ale które zamknęły się definitywnie w przeszłości (zostały zrealizowane).

W konsekwencji, nakazanie wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów kosztów ponoszonych w wyniku zdarzeń mających miejsce przed wejściem w życie art. 16 ust. 1 pkt 13f stanowiłoby zdaniem Wnioskodawcy niedopuszczalne w prawie podatkowym działanie prawa wstecz i stałoby w sprzeczności z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego dotyczącym stosowania zasady lex retro non agit (w szczególności wyroki TK z 10 lipca 2008 r., K 33/06, 18 października 2006 r., P 27/05, 7 lutego 2001 r. K 27/00 i z 10 lutego 2015 r. P 10/11).

Jak wskazuje TK w wyroku z 20 stycznia 2009 r., P40/07 „odstępstwo od tej zasady (przyp: lex retro non agit) dopuszczalne jest wtedy, gdy jest to konieczne do realizacji wartości konstytucyjnej, uznanej w danym wypadku za ważniejszą od wartości chronionej zakazem retroakcji, a także jeżeli przemawia za tym konieczność realizacji innej zasady konstytucyjnej, a realizacja tej zasady nie jest możliwa bez wstecznego działania prawa (zob. wyrok z 10 grudnia 2007 r., sygn. P 43/07, OTK ZU nr 11/A/2007, poz. 155, z 19 marca 2007 r. sygn. K 47/05, OTK ZU nr 3/A/2007, poz. 27, z 18 października 2006 r., sygn. P 27/05, OTK ZU nr 9/A/2006, poz. 124)”.

W tym kontekście, na uwagę zasługują również wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 listopada 2021 r. sygn. II FSK 669/19 oraz II FSK 670/19 wydane na kanwie wątpliwości, czy na podstawie normy intertemporalnej zawartej w art. 7 ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, art. 119a - 119f ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 poz. 1540, dalej: O.P.) może mieć zastosowanie do korzyści podatkowej uzyskanej po dniu wejścia w życie ustawy zmieniającej i czy wówczas dochodzi do zastosowania art. 119a § 1 O.P. z mocą wsteczną.

NSA zinterpretował przepisy przejściowe dla klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania w ten sposób, że do czynności, które zostały dokonane przed datą wejścia w życie ogólnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, czyli 15 lipca 2016 r., klauzula ta nie może mieć zastosowania, nawet jeżeli korzyści podatkowe wynikające z dokonania czynności występowały również po tej dacie. Sąd wskazał tym samym, że organy podatkowe nie są uprawnione do stosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania z mocą wsteczną.

W ocenie Spółki wnioski płynące z powyższego wyroku NSA w kontekście klauzuli przeciwko unikaniu podwójnego opodatkowania mogą także znaleźć zastosowanie do analizowanego stanu faktycznego, ponieważ koszty finansowania dłużnego tj. odsetki od pożyczki, mimo iż są ponoszone na bieżąco i rozpoznawane jako koszty uzyskania przychodów zgodnie z zasadą kasową, wynikają z umowy zawartej przed 1 stycznia 2022 r., a przede wszystkim część finansowania od podmiotu powiązanego Spółka przeznaczyła przed 1 stycznia 2022 r. na zakup certyfikatów inwestycyjnych tj. przed wejściem w życie art. 16 ust. 1 pkt 13f. Tym samym żaden istotny element stanu faktycznego nie wystąpił pod rządami aktualnego stanu prawnego, w którym obowiązuje art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT - jedynie wypłata odsetek od pożyczki jest kontynuowana. Stan faktyczny, w najważniejszym jego aspekcie, uległ zatem ukształtowaniu i zamknięciu w reżimie prawnym, w którym nie obowiązywał art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT, a zatem przepis ten nie powinien znaleźć zastosowania zarówno do transakcji dokonanych przed jego wejściem w życie, jak i do skutków powyższych transakcji występujących po wejściu w życie.

Przykładowo, w wyroku TK z 7 lutego 2001 r. sygn. K 27/00 wskazano, że „zasada zaufania do państwa i do prawa, określana także jako zasada lojalności państwa wobec obywatela, wyraża się w takim stanowieniu i stosowaniu prawa, by nie stawało się ono swoistą pułapką dla obywatela i aby mógł on układać swoje sprawy w zaufaniu, iż nie naraża się na prawne skutki, których nie mógł przewidzieć w momencie podejmowania decyzji i działań oraz w przekonaniu, iż jego działania podejmowane zgodnie z obowiązującym prawem będą także w przyszłości uznawane przez porządek prawny”.

TK również w wyroku z 29 marca 1994 r. sygn. K/13/93 odniósł się do zasad stanowienia prawa podatkowego podkreślając, że nie można im nadawać mocy wstecznej, o ile pogarszają one sytuacje podatnika. Także w wyroku z 10 lutego 2015 r. sygn. P 10/11 TK wskazał, że znoszenie lub ograniczanie praw podmiotowych przysługujących jednostce nie może być arbitralne oraz, że ochrony wymagają także tzw. interesy w toku.

Mając na względzie powyższe, Wnioskodawca wnosi o uznanie jego stanowiska za prawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1800 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”),

przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Zgodnie z art. 7b ust. 1 ustawy o CIT,

1. Za przychody z zysków kapitałowych uważa się:

1. przychody z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4b, stanowiące przychody faktycznie uzyskane z tego udziału, w tym:

a) dywidendy, nadwyżki bilansowe w spółdzielniach oraz otrzymane przez uczestników funduszy inwestycyjnych lub instytucji wspólnego inwestowania dochody tego funduszu lub tej instytucji, w przypadku gdy statut przewiduje wypłacanie tych dochodów bez odkupywania jednostek uczestnictwa albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych,

b) przychody z umorzenia udziału (akcji) lub ze zmniejszenia ich wartości,

c) przychody z wystąpienia wspólnika ze spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, które następuje w inny sposób niż określony w lit. b,

d) przychody ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3, które następuje w inny sposób niż określony w lit. b,

e) wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3,

f) równowartość zysku osoby prawnej oraz spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, przeznaczonego na podwyższenie jej kapitału zakładowego, równowartość nadwyżki bilansowej spółdzielni przeznaczonej na podwyższenie funduszu udziałowego oraz równowartość kwot przekazanych na ten kapitał (fundusz) z innych kapitałów (funduszy) takiej osoby prawnej lub spółki,

g) dopłaty otrzymane w przypadku połączenia lub podziału podmiotów przez osoby posiadające prawo do uczestnictwa w zysku podmiotu przejmowanego, łączonego lub dzielonego lub

h) przychody wspólnika spółki dzielonej, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie - majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa,

i) zapłata, o której mowa w art. 12 ust. 4d,

j) wartość niepodzielonych zysków w spółce oraz wartość zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej - w przypadku przekształcenia spółki w spółkę niebędącą osobą prawną, z tym że przychód określa się na dzień przekształcenia,

k) odsetki od udziału kapitałowego, wypłacane na rzecz wspólnika przez spółkę, o której mowa w art. 1 ust. 3,

l) odsetki od pożyczki udzielonej osobie prawnej lub spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3, jeżeli wypłata odsetek od takiej pożyczki lub ich wysokość uzależnione są od osiągnięcia zysku przez tę osobę prawną lub spółkę lub od wysokości tego zysku (pożyczka partycypacyjna),

m) przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziałów podmiotów, w tym:

-przychody osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, przejmującej w następstwie łączenia lub podziału majątek lub część majątku innej osoby prawnej lub spółki,

-przychody wspólnika spółki łączonej lub dzielonej,

-przychody spółki dzielonej,

n) przychód ze zmniejszenia kapitału akcyjnego w prostej spółce akcyjnej;

1a) przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziału podmiotów;

1b) przychody uzyskane w następstwie likwidacji spółki niebędącej osobą prawną, wystąpienia wspólnika z takiej spółki lub zmniejszenia udziału kapitałowego w takiej spółce, jeżeli Rzeczpospolita Polska traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia otrzymanych składników majątku;

2. przychody z tytułu wniesienia do osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, wkładu niepieniężnego;

3. inne, niż określone w pkt 1 i 2, przychody z udziału (akcji) w osobie prawnej lub spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3, w tym:

a) przychody ze zbycia udziału (akcji), w tym ze zbycia dokonanego celem ich umorzenia,

b) przychody uzyskane w wyniku wymiany udziałów;

4. przychody ze zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną;

5. przychody ze zbycia wierzytelności uprzednio nabytych przez podatnika oraz wierzytelności wynikających z przychodów zaliczanych do zysków kapitałowych;

6. przychody:

a) z praw majątkowych, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4-7, z wyłączeniem przychodów z licencji bezpośrednio związanych z uzyskaniem przychodów niezaliczanych do zysków kapitałowych oraz praw wytworzonych przez podatnika,

b) z papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem pochodnych instrumentów finansowych służących zabezpieczeniu przychodów albo kosztów, niezaliczanych do zysków kapitałowych,

c) z tytułu uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych lub instytucjach wspólnego inwestowania,

d) z najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnych charakterze dotyczącej praw, o których mowa w lit. a-c,

e) ze zbycia praw, o których mowa w lit. a-c,

f) z wymiany waluty wirtualnej na środek płatniczy, towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna lub z regulowania innych zobowiązań walutą wirtualną.

Zgodnie z art. 7b ust. 2 ustawy o CIT,

w przypadku ubezpieczycieli, banków, podmiotów, o których mowa w art. 15c ust. 16 pkt 3, 4, 15 i 16, instytucji finansowych w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe oraz podmiotów, o których mowa w art. 3 pkt 21 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, przychody wymienione w ust. 1, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a i f, zalicza się do przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT,

przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Zgodnie natomiast z treścią art. 12 ust. 3 ustawy o CIT,

za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1 uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Ze względu na wyodrębnienie w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych źródeł przychodów, koszty powinny zostać rozliczone dla celów podatkowych w ramach tego źródła przychodów, których osiągnięciu, zachowaniu lub zabezpieczeniu służą. Jeśli więc dane koszty służą osiągnięciu, zabezpieczeniu lub zachowaniu przychodów z zysków kapitałowych, to wówczas powinny zostać rozliczone z przychodami z tego źródła. Jeśli natomiast dane koszty służą osiągnięciu, zabezpieczeniu lub zachowaniu innych źródeł przychodów, to powinny być rozliczone podatkowo w tej grupie przychodów.

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 i 16 ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT,

kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Zgodnie z art. 15c ust. 1 ustawy o CIT w brzmieniu obowiązującym do końca grudnia 2021 r.:

podatnicy, o których mowa w art. 3 ust. 1, są obowiązani wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów w koszty finansowania dłużnego w części, w jakiej nadwyżka kosztów finansowania dłużnego przewyższa 30% kwoty odpowiadającej nadwyżce sumy przychodów ze wszystkich źródeł przychodów pomniejszonej o przychody o charakterze odsetkowym nad sumą kosztów uzyskania przychodów pomniejszonych o wartość zaliczonych w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16a–16m, oraz kosztów finansowania dłużnego nieuwzględnionych w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Natomiast, stosowanie do art. 15c ust. 1 ustawy o CIT, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.:

podatnicy, o których mowa w art. 3 ust. 1, są obowiązani wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów koszty finansowania dłużnego w części, w jakiej nadwyżka kosztów finansowania dłużnego przewyższa:

1. kwotę 3.000.000 zł albo

2. kwotę obliczoną według następującego wzoru:

[(P - Po) - (K - Am - Kfd)] x 30%

w którym poszczególne symbole oznaczają:

P - zsumowaną wartość przychodów ze wszystkich źródeł przychodów, z których dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym,

Po - przychody o charakterze odsetkowym,

K - sumę kosztów uzyskania przychodów bez pomniejszeń wynikających z niniejszego ustępu,

Am - odpisy amortyzacyjne, o których mowa w art. 16a-16m, zaliczone w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów,

Kfd - zaliczone w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów koszty finansowania dłużnego nieuwzględnione w wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, przed dokonaniem pomniejszeń wynikających z niniejszego ustępu.

W myśl art. 15c ust. 3 ustawy o CIT,

przez nadwyżkę kosztów finansowania dłużnego rozumie się kwotę, o jaką poniesione przez podatnika koszty finansowania dłużnego, podlegające zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym, przewyższają uzyskane przez podatnika w tym roku podatkowym podlegające opodatkowaniu przychody o charakterze odsetkowym.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT,

nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów finansowania dłużnego w rozumieniu art. 15c ust. 12 uzyskanych od podmiotu powiązanego w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4, w części, w jakiej zostały one przeznaczone bezpośrednio lub pośrednio na transakcje kapitałowe, w szczególności nabycie lub objęcie udziałów (akcji), nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną, wniesienie dopłat, podwyższenie kapitału zakładowego lub wykup udziałów własnych w celu ich umorzenia;

Przy czym stosownie do art. 15c ust. 12,

przez koszty finansowania dłużnego rozumie się wszelkiego rodzaju koszty związane z uzyskaniem od innych podmiotów, w tym od podmiotów niepowiązanych, środków finansowych i z korzystaniem z tych środków, w szczególności odsetki, w tym skapitalizowane lub ujęte w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, opłaty, prowizje, premie, część odsetkową raty leasingowej, kary i opłaty za opóźnienie w zapłacie zobowiązań oraz koszty zabezpieczenia zobowiązań, w tym koszty pochodnych instrumentów finansowych, niezależnie na rzecz kogo zostały one poniesione.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Spółka prowadzi działalność w zakresie usług związanych z zarządzaniem należnościami oraz działalnością holdingów. Spółka jest częścią międzynarodowej grupy kapitałowej. Spółka jest stroną umowy pożyczki, na podstawie której otrzymała pożyczkę od jej zagranicznego udziałowca. Spółka i jej udziałowiec są podmiotami powiązanym w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Umowa pożyczki została zawarta przez Spółkę w 2015 r. i była aneksowana na przestrzeni lat 2017-2021.

Pozyskane na podstawie przedmiotowej umowy pożyczki, jak również własne środki pieniężne, Spółka przeznaczała przed 1 stycznia 2022 r. i planuje przeznaczać po 1 stycznia 2022 r. na nabywanie certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez niestandaryzowane sekurytyzacyjne fundusze inwestycyjne zamknięte (nabycie w drodze zapisu na certyfikaty inwestycyjne i wpłaty do funduszu inwestycyjnego, a wyjątkowo także w sposób inny niż w drodze zapisu, np. poprzez zakup certyfikatów inwestycyjnych na rynku).

Spółka realizuje zyski z dokonanych inwestycji w drodze wykupu certyfikatów inwestycyjnych przez fundusz, który je wyemitował (w celu ich umorzenia z mocy prawa), rozpoznając uzyskane dochody, jako przychody z zysków kapitałowych. Spółka może dokonać zbycia certyfikatów inwestycyjnych również na rzecz podmiotów innych niż fundusz, który je wyemitował.

Spółka rozpoznaje koszty poniesione w związku z otrzymanymi pożyczkami jako koszty finansowania dłużnego i stosuje limit, o którym mowa w art. 15c ust. 1 ustawy o CIT.

Spółka może otrzymywać w przyszłości inne pożyczki od swojego udziałowca jak i od innych podmiotów z nią powiązanych w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT, które w określonym zakresie może przeznaczyć na sfinansowanie nabycia certyfikatów inwestycyjnych w funduszach inwestycyjnych (w drodze zapisu i wniesienie wpłat do funduszu), w tym funduszach sekurytyzacyjnych.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi kwestia możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych, z uwzględnieniem limitu, o którym mowa w art. 15c ust. 1 ustawy o CIT, kosztów ponoszonych w związku z otrzymaną pożyczką od udziałowca przeznaczoną na nabywanie certyfikatów inwestycyjnych w obliczu dodania z dniem 1 stycznia 2022 r. do ww. ustawy art. 16 ust. 1 pkt 13f.

Zauważyć należy, że w celu wyeliminowania działań optymalizacyjnych w grupach podmiotów powiązanych, od 1 stycznia 2022 r. do ustawy o CIT zostało wprowadzone

uregulowanie wyłączające możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów kosztów finansowania dłużnego uzyskanego od podmiotów powiązanych, w przypadku przeznaczenia tego finansowania na transakcje kapitałowe.

Cytowany powyżej przepis art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT, jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy (Druk sejmowy nr 1532) ma przeciwdziałać sytuacjom obniżenia dochodu podatkowego w ramach grupy podmiotów powiązanych na skutek przekształcenia finansowania dłużnego w finansowanie własne. Działanie to polega na zaciągnięciu przez podatnika pożyczki od podmiotu powiązanego, która następnie jest zmieniana na transakcję kapitałową (np. wkład pieniężny do innej spółki). W ten sposób dochodzi do erozji podstawy opodatkowania w ramach grupy kapitałowej na poziomie podatnika uzyskującego finansowanie długiem, który dokonuje jego konwersji na kapitał. Odsetki od finansowania długiem pomniejszają jego dochód i jednocześnie podatnik nie wykazuje z tego tytułu przychodu na skutek przekwalifikowania na finansowanie kapitałem. W skali grupy kapitałowej w wyniku takich transakcji wartość zadłużenia względem podmiotów niepowiązanych (zewnętrznych) nie wzrasta, ponieważ zmianie ulega wyłącznie wewnątrzgrupowy stosunek proporcji długu do kapitału.

Zastosowanie ograniczenia, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT ma miejsce zatem w sytuacji przekwalifikowania finansowania długiem (czyli finansowania zwrotnego) na finansowanie kapitałem.

W analizowanej sprawie Wnioskodawca otrzymaną od udziałowca pożyczkę, jak i pożyczki, które otrzyma w przyszłości od podmiotów powiązanych (w tym od udziałowca), przeznaczył/przeznaczy na nabycie certyfikatów inwestycyjnych w funduszach inwestycyjnych.

Nabycie certyfikatów inwestycyjnych nie zostało wymienione w przepisie art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy CIT jako przykładowa transakcja kapitałowa. Nie wymienia się jej jako takiej w uzasadnieniu do projektu ustawy, którą dodano przepis. A projektowana zmiana przepisu (Druk sejmowy nr 2544) wskazuje na nieobjęcie nim certyfikatów inwestycyjnych, skoro w wyjątkach, stanowiących katalog zamknięty, uwzględniono wyłącznie koszty

finansowania nabycia od podmiotów niepowiązanych udziałów, akcji i ogółu praw i obowiązków. Trudno byłoby zaakceptować pogląd, iż wyłączone z kosztów powinny być koszty finansowania nabycia od podmiotów niepowiązanych certyfikatów inwestycyjnych, gdy wyłączenie nie będzie dotyczyć kosztów finansowania nabycia udziałów, akcji i ogółu praw i obowiązków w takich (niepowiązanych) podmiotach.

W uzasadnieniu do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Druk sejmowy nr 2544), stwierdzono m.in.: „Uwzględniając jednak fakt, iż celem tego przepisu było wyeliminowanie działań optymalizacyjnych w grupach podmiotów powiązanych, proponuje się: wyłączenie jego stosowania w przypadkach finansowania dłużnego udzielonego na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) lub ogółu praw i obowiązków w podmiotach niepowiązanych z podatnikiem (wyłączenie to stosuje się również w odniesieniu do nabycia kolejnych udziałów (akcji) w podmiotach, w których podatnik uprzednio nabył część udziałów (akcji) w przypadku, gdy nabycie kolejnych udziałów (akcji) nastąpi w terminie 12 miesięcy począwszy od dnia nabycia pierwszych udziałów (akcji))”.

Tut. Organ zgadza się zatem z poglądem, że przepis art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT nie ma zastosowania do sytuacji opisanej we wniosku.

Tut. Organ nie podziela jednakże argumentacji Wnioskodawcy, że z uwagi na użycie przez ustawodawcę w art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT słowa „uzyskuje” w odniesieniu do kosztów finansowania dłużnego, analizowany przepis może jedynie znaleźć zastosowanie do podmiotu udzielającego finansowania dłużnego. Przepis art. 16 ust. 1 pkt 13f niewątpliwie ma zastosowanie do podmiotów otrzymujących finansowanie dłużne, a nie je udzielających. Jedynie informacyjnie tut. Organ wskazuje, że z projektowanej zmiany przepisu (Druk sejmowy nr 2544) wynika, że słowo „uzyskuje” zastąpiono wyrazem „uzyskanego”.

Na aprobatę nie zasługuje również argumentacja wnioskodawcy, że zasada lex retro non agit nie pozwala na zastosowanie art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT do analizowanego stanu faktycznego. Przy wprowadzeniu powyższej regulacji ustawodawca nie przewidział przepisów przejściowych.

Również jedynie informacyjnie tut. Organ wskazuje, że w powyższym zakresie planowana jest zmiana. Ochrona praw nabytych ma wynikać z przepisu przejściowego art. 23 ust. 5 ustawy zmieniającej (Druk sejmowy nr 2544).

Wobec powyższego, skoro zatem przepis art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT nie znajduje zastosowania w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytań Nr 1, Nr 2 i Nr 3 należało uznać za prawidłowe z zastrzeżeniem, że Organ nie podziela w pełni przedstawionej we wniosku argumentacji Wnioskodawcy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w części dotyczącej zdarzenia przyszłego – stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w `(...)` Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej: „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).