Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 grudnia 2021 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy opłaty za lokale przyjęte do kasy spółdzielni mieszkaniowej za lokal mieszkalny będą stanowiły przychody, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 24 stycznia i 2 lutego 2022 r. (wpływ 27 stycznia i 8 lutego 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Spółdzielnia Mieszkaniowa prowadzi kasę, w której użytkownicy lokali mieszkalnych (osoby fizyczne) wnoszą opłaty za lokale mieszkalne.

Ustawą z dnia 29 października 2021r.o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021, poz.2105), w art. 2 tejże ustawy dokonano zmiany art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dodano pkt 16, który stanowi: Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: 16) kwota płatności dotyczącej transakcji, o której mowa w art. 7b ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. z 2020 r. poz. 287 oraz z 2021 r. poz. 2105), otrzymana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Z kolei art. 7b stanowi: „Konsument jest obowiązany do dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20.000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji”.

Z uwagi na braki formalne wniosku pismem z 28 stycznia 2022 r. wezwaliśmy Państwa o doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego dotyczącego opłat czynszu za lokale mieszkalne, tj. poprzez wskazanie „czy jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności przekroczy 20.000 zł.”

W uzupełnieniu wniosku z 2 lutego 2022 r. wskazali Państwo:

Lokale mieszkalne są zajmowane na podstawie spółdzielczych praw do lokali oraz prawa odrębnej własności. Spółdzielnia pobiera opłaty na podstawie art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, nie zawierając przy tym żadnych umów.

Wysokości opłat dla poszczególnych mieszkańców różnią się, miesięcznie oscylują w granicach od 112,56 zł do 1203,42 zł. Mieszkańcy dokonują co miesięcznych wpłat w kasie Spółdzielni lub przelewem na rachunek bankowy w wysokości wymiarów swoich opłat. Jednorazowa wartość wpłaty dokonywana w kasie spółdzielni przez daną osobę nie przekracza nigdy kwoty 20.000 zł.

Pytanie

Czy opłaty za lokale przyjęte do kasy spółdzielni mieszkaniowej za lokal mieszkalny należy rozpoznać jako przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Spółdzielni, wpłaty dokonywane w kasie Spółdzielni przez użytkowników lokali mieszkalnych (osoby fizyczne) tytułem opłat za te lokale nie będą rozpoznawane jako przychód, o którym mowa w wchodzącym w życie art. 12 ust.1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, bowiem nie stanowią transakcji o których mowa w art. 7b ustawy o prawach konsumenta.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zasady funkcjonowania spółdzielni mieszkaniowych określa ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1208 ze zm.).

I tak, stosownie do treści art. 1 ust. 1 ww. ustawy:

Celem spółdzielni mieszkaniowej, zwanej dalej „spółdzielnią”, jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.

Z art. 1 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wynika, że:

Przedmiotem działalności spółdzielni może być:

1. budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych;

2. budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także ułamkowego udziału we współwłasności w garażach wielostanowiskowych;

3. budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych w celu przeniesienia na rzecz członków własności tych domów;

4. udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych;

5. budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.

Ponadto, w myśl art. 1 ust. 6 powyższej ustawy:

Spółdzielnia może prowadzić również inną działalność gospodarczą na zasadach określonych w odrębnych przepisach i w statucie, jeżeli działalność ta związana jest bezpośrednio z realizacją celu, o którym mowa w ust. 1.

Z powyższego wynika, że spółdzielnie mieszkaniowe, jako osoby prawne prowadzą działalność gospodarczą i tym samym są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych.

Przepisy określające zasady powstania przychodu u podatników podatku dochodowego od osób prawnych zawarte zostały w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2021 r., poz. 1800 ze zm., dalej: „updop”).

I tak, zgodnie z art. 7 ust. 1 updop:

Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

W myśl art. 7 ust. 2 updop:

Dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W art. 12 updop, ustawodawca zamieścił otwarty katalog zdarzeń stanowiących przychód podatkowy, wskazując w pkt 1 ww. ustawy, że:

Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca - Spółdzielnia Mieszkaniowa prowadzi kasę, w której użytkownicy lokali mieszalnych będący osobami fizycznymi, wnoszą opłaty za te lokale. Lokale mieszkalne są zajmowane na podstawie spółdzielczych praw do lokali oraz prawa odrębnej własności. Spółdzielnia pobiera opłaty na podstawie art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, nie zawierając przy tym żadnych umów. Wysokość opłat miesięcznych dla poszczególnych mieszkańców są różne. Mieszkańcy dokonują co miesięcznych wpłat w kasie Spółdzielni lub przelewem na rachunek bankowy w wysokości wymiarów swoich opłat. Jednorazowa wartość wpłaty dokonywana w kasie Spółdzielni przez daną osobę nie przekracza nigdy kwoty 20.000 zł.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi ustalenie, czy opłaty przyjęte do kasy Spółdzielni Mieszkaniowej stanowić będą przychody, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 16 updop.

W tym miejscu wskazać należy, że ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r., poz. 2105, dalej „ustawa zmieniająca”) wprowadzono zmiany m.in. do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zmiany te dotyczą m.in. wprowadzenia przepisu art. 12 ust. 1 pkt 16 updop, który ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.

Z art. 12 ust. 1 pkt 16 updop wynika, że:

Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności kwota płatności dotyczącej transakcji, o której mowa w art. 7b ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. z 2020 r. poz. 287 oraz z 2021 r. poz. 2105), otrzymana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

W tym miejscu zasadne jest odwołanie się również do przepisów ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. z 2020 r., poz. 287 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2023 r. (Dz.U. z 2021 r., poz. 2105).

Zgodnie z regulacjami zawartymi w przepisie art. 7b ustawy o prawach konsumenta:

Konsument jest obowiązany do dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Podkreślić przy tym należy, że przepis art. 7b ww. ustawy wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.

Odnosząc się do powyższego zauważyć zatem należy, że przepisy ustawy zmieniającej wprowadzają z dniem 1 stycznia 2023 r. szereg zmian w tym dotyczących limitu transakcji gotówkowych w relacji między przedsiębiorcami a konsumentami (osobami prywatnymi).

Wskazać bowiem należy, że do ustawy o prawach konsumenta dodany został art. 7b, który jasno wskazuje, że konsument ma obowiązek dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą (bez względu na liczbę wynikających z niej płatności) przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji „konsumenta” oraz „przedsiębiorcy” zasadne zatem wydaje się odwołanie do przepisów regulujących ww. pojęcia, tj. przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r., poz. 1740 ze zm., dalej: „KC”)

I tak, z art. 22¹ KC wynika, że:

Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Z kolei, w art. 43¹ KC wskazano, że:

Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33¹ § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Z powyższego wynika, że za konsumenta uznaje się osobę fizyczną, która dokonuje czynności prawnej z przedsiębiorcą. Natomiast przedsiębiorcą może być osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna prowadząca działalność gospodarczą.

Rozważając przedstawione okoliczności sprawy pod kątem zadanego przez Spółdzielnię pytania oraz zajętego stanowiska odnośnie poruszonego w pytaniu zagadnienia należy wskazać, że przepis art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy o CIT (podatek dochodowy od osób prawnych) przewiduje konieczność rozpoznania przychodu, w przypadku niedopełnienia obowiązku realizacji przez konsumentów płatności dotyczącej transakcji o której mowa w art. 7b ustawy o prawach konsumenta za pośrednictwem rachunku płatniczego.

Ponadto, jak wynika z art. 7b ustawy o prawach konsumenta, który wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2023 r., konsument obowiązany będzie do dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty.

Podkreślić należy, że w przepisie tym jest mowa o dwóch stronach transakcji uczestniczących w dokonywaniu płatności, a mianowicie przedsiębiorcy i konsumencie dokonujących transakcji, w sytuacji gdy jednorazowa wartość tych transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty.

Zauważyć jednak należy, że w rozpatrywanej sprawie transakcje nie są typowymi transakcjami gospodarczymi pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem, o których mowa w ustawie o prawach konsumenta, w związku z którymi dokonywane płatności bez pośrednictwa rachunku płatniczego nakładają obowiązek zwiększenia przychodów na podstawie powyższego przepisu. Płatności stanowią opłaty związane z gospodarowaniem przez spółdzielnie mieszkaniową zasobem mieszkaniowym i są zwrotem kosztów na rzecz spółdzielni przypadających na poszczególne lokale.

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych:

Członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

W myśl art. 4 ust. 4 ww. ustawy:

Właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

W uzasadnieniu do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw wprowadzającej uregulowanie wskazano, że zmiana spowodowana jest potrzebą zwalczania szarej strefy w obrocie gospodarczym, w którym obok przedsiębiorcy uczestniczą konsumenci (podmioty nieprofesjonalne) (…).

W przypadku dokonywania opłat w kasie spółdzielni trudno dopatrzeć się ryzyka powiększenia tzw. szarej strefy. Zgodnie z art. 4 ust. 4¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych:

Zarząd spółdzielni prowadzi odrębnie dla każdej nieruchomości:

1. ewidencję i rozliczenie przychodów i kosztów, o których mowa w ust. 1-2 i 4;

2. ewidencję i rozliczenie wpływów i wydatków funduszu remontowego, o którym mowa w art. 6 ust. 3; ewidencja i rozliczenie wpływów i wydatków funduszu remontowego na poszczególne nieruchomości powinny uwzględniać wszystkie wpływy i wydatki funduszu remontowego tych nieruchomości.

A zatem wykładnia celowościowa potwierdza zasadność przyjęcia, że opłaty za lokale mieszkalne mogą być dokonywane bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

W świetle powyższego, płatności dokonywane przez użytkowników lokali mieszkalnych z tytułu opłat za ww. lokale nie mieszczą się w dyspozycji przepisu art. 7b ustawy o prawach konsumenta. Tym samym, kwoty płatności dotyczących transakcji, o których mowa powyżej, otrzymane bez pośrednictwa rachunku płatniczego nie będą stanowiły przychodów Spółdzielni, stosowanie do art. 12 ust. 1 pkt 16 updop.

Podkreślić przy tym należy, że przepisy art. 12 ust. 1 pkt 16 updop oraz 7b ustawy o prawach konsumenta, będą miały zastosowanie od 1 stycznia 2023 r.

Reasumując, stanowisko Wnioskodawcy dotyczące ustalenia, czy opłaty za lokale przyjęte do kasy spółdzielni mieszkaniowej za lokal mieszkalny będą stanowiły przychody, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 16 updop jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który będzie obowiązywał od 1 stycznia 2023 r.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).