0111-KDIB1-1.4010.15.2022.1.SH

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 stycznia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy w związku z formą w jakiej zostały wniesione dopłaty (potrącenie), Wnioskodawca będzie uprawniony do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu kwoty odpowiadającej iloczynowi stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w ostatnim dniu roboczym poprzedzającym rok podatkowy powiększonej o 1 punkt procentowy oraz kwoty dopłaty wniesionej do Spółki w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach, zgodnie z art. 15cb ust. 1 pkt 1 uCIT.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca, Spółka jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i polskim rezydentem podatkowym. Wnioskodawca jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: uCIT), rokiem podatkowym Spółki jest rok kalendarzowy.

Spółka prowadzi działalność głównie w zakresie przeładunku towarów w portach morskich. W 2019 roku podjęta została uchwała o wniesieniu przez wspólników Spółki dopłat do kapitału Spółki. Kwota tych dopłat wynosiła 9.750.000,00 złotych i została wniesiona w drodze kompensaty ze zobowiązaniami Spółki z tytułu pożyczek udzielonych Spółce przez jej Wspólników. Dopłata nie została przeznaczona na pokrycie straty bilansowej.

Spółka z tytułu wniesienia dopłat, chciałaby skorzystać z regulacji zawartych w artykule 15cb ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: uCIT) i zakwalifikować do swoich kosztów uzyskania przychodów kwotę odsetek od dopłat wniesionych przez jej wspólników. Kwota takich odsetek nie przekroczy 220.000 złotych.

Pytanie

Czy w związku z formą w jakiej zostały wniesione dopłaty (potrącenie), Wnioskodawca będzie uprawniony do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu kwoty odpowiadającej iloczynowi stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w ostatnim dniu roboczym poprzedzającym rok podatkowy powiększonej o 1 punkt procentowy oraz kwoty dopłaty wniesionej do Spółki w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach, zgodnie z art. 15cb ust. 1 pkt 1 uCIT ?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka będzie uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu kwoty odpowiadającej iloczynowi stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w ostatnim dniu roboczym poprzedzającym rok podatkowy powiększonej o 1 punkt procentowy oraz kwoty dopłaty wniesionej do Spółki w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach, zgodnie z art. 15cb ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1800 ze zm.; dalej: „uCIT”), w kwocie nie przekraczającej w roku podatkowym 250.000 zł.

I. Podstawa prawna - uCIT

Treść art. 15 ust. 1 uCIT wskazuje, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 uCIT. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Definicja kosztów uzyskania przychodów sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy uCIT wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu, a powstaniem przychodu ze źródła przychodu lub realną szansą powstania przychodu podatkowego, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła jego uzyskiwania. Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

1. został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,

2. jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

3. pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

4. poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

5. został właściwie udokumentowany,

6. nie może znajdować się w grupie wydatków, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w stosownych przepisach uCIT, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Jednocześnie, jednym z podstawowych warunków do uznania wydatku za koszt podatkowy, jak wskazano wyżej, jest definitywność wydatku. Oznacza to, że wartość poniesionego wydatku nie będzie podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona i stanowi stałe, trwałe obciążenie jego majątku, tzn. musi nastąpić uszczuplenie zasobów finansowych podatnika.

Na mocy przepisów ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2159; dalej: Ustawa nowelizująca), nastąpiła nowelizacja przepisów uCIT.

Zgodnie z art. 2 pkt 5 Ustawy nowelizującej od 1 stycznia 2019 r. do uCIT dodano art. 15cb ust. 1 uCIT, w myśl którego w spółce za koszt uzyskania przychodów uznaje się również kwotę odpowiadającą iloczynowi stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok podatkowy powiększonej o 1 punkt procentowy oraz kwoty:

1. dopłaty wniesionej do spółki w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach lub

2. zysku przekazanego na kapitał rezerwowy lub zapasowy spółki.

W myśl art. 15cb ust. 2 uCIT, koszt o którym mowa w ust. 1, może zostać odliczony w roku wniesienia dopłaty lub podwyższenia kapitału rezerwowego lub zapasowego oraz w kolejnych dwóch bezpośrednio po sobie następujących latach podatkowych, a łączna kwota kosztów uzyskania przychodów odliczona w roku podatkowym z tytułów wymienionych w ust. 1 nie może przekroczyć kwoty 250 000 zł (art. 15cb ust. 3 uCIT).

Przepis art. 15cb ust. 4 uCIT wskazuje, że przepisu ust. 1 nie stosuje się do dopłat i zysków przeznaczonych na pokrycie straty bilansowej.

Z kolei art. 15cb ust. 5 uCIT stanowi, że przepis ust. 1 stosuje się, jeżeli zwrot dopłaty lub podział i wypłata zysku nastąpi nie wcześniej niż po upływie 3 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym ta dopłata została wniesiona do spółki albo została podjęta uchwała o zatrzymaniu zysku w spółce.

Zgodnie z art. 15cb ust. 6 uCIT, za rok podatkowy, w którym dopłata została wniesiona do spółki, uznaje się rok, w którym dopłata wpłynęła na rachunek płatniczy spółki.

Stosownie do art. 15cb ust. 7 uCIT, jeżeli dopłata, o której mowa w ust. 1, zostanie zwrócona przed upływem terminu wskazanego w ust. 5, w roku podatkowym, w którym dokonano zwrotu, przychodem jest wartość odpowiadająca odliczonym, zgodnie z ust. 1, kosztom uzyskania przychodów.

Z kolei art. 15cb ust. 8 uCIT stanowi, że przepis ust. 7 stosuje się odpowiednio do przychodów spółki proporcjonalnie odpowiadających tej części kosztów uzyskania przychodów, która odpowiada zwróconej kwocie dopłaty - w przypadku zwrotu części dopłaty, o której mowa w ust. 1.

Zgodnie z art. 15cb ust. 9 uCIT w przypadku, gdy spółka, o której mowa w ust. 1, zostanie przejęta w wyniku łączenia albo podziału albo przekształcona w spółkę niebędącą osobą prawną przed upływem terminu, o którym mowa w ust. 5, na dzień poprzedzający dzień przejęcia albo przekształcenia ustala się przychód w wysokości odpowiadającej odliczonym, zgodnie z ust. 1, kosztom uzyskania przychodów.

Stosownie do art. 10 ust. 1 Ustawy nowelizującej, art. 15cb uCIT stosuje się po raz pierwszy do roku podatkowego rozpoczętego po dniu 31 grudnia 2019 r. Natomiast art. 10 ust. 2 Ustawy nowelizującej wskazuje, że przepis art. 15cb uCIT stosuje się również do wniesionych dopłat oraz zysku przekazanego na kapitał rezerwowy lub zapasowy po dniu 31 grudnia 2018 r. W takim przypadku za rok wniesienia dopłaty lub przekazania zysku, o którym mowa w art. 15cb ust. 2 i 5 uCIT, przyjmuje się rok podatkowy rozpoczęty po dniu 31 grudnia 2019 r.

Potwierdzenie takiego rozumienia przepisów znajdziemy w licznych Pismach DKIS m.in. z 1 czerwca 2021 r., Znak: 0111-KDIB1-1.4010.155.2021.1.BS, czy z 12 października 2020 r., Znak: 0111-KDIB1-1.4010.267.2020.1.AW.

Odnosząc stan faktyczny na grunt przedstawionych przepisów należy stwierdzić, że Spółka spełniła wymóg zawarty w ust. 1 art. 15cb uCIT, bowiem na Zgromadzeniu Wspólników Spółki, które odbyło się w 2019 roku podjęto uchwałę, której treść wskazywała na to, że Zgromadzenie Wspólników Spółki zobowiązuje Wspólników Spółki do wniesienia dopłat do Spółki w łącznej kwocie xxx złotych

Podkreślenia wymaga również, iż z racji tego, że w omawianym przypadku, nie wystąpiła strata bilansowa, czyli ujemna różnica pomiędzy przychodami i kosztami bilansowymi, toteż bezsprzecznie podjęta uchwała o wniesieniu dopłaty do Spółki nie miała na celu przeznaczenie tejże dopłaty na pokrycie straty bilansowej - a zatem spełniony został warunek z art. 15cb ust. 4 uCIT.

Z uwagi zaś na fakt, że dopłaty zostały wniesione w 2019 r., w myśl art. 15 cb ust. 5 uCIT Spółka co do zasady jest uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu kwoty odpowiadającej iloczynowi stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w ostatnim dniu roboczym poprzedzającym rok podatkowy powiększonej o 1 punkt procentowy oraz kwoty dopłaty wniesionej do spółki w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach nie przekraczającej w roku podatkowym 250.000 zł, w latach 2020 i 2021. Spółka, jak już wskazywano w stanie faktycznym, chce zarachować w koszty kwotę 220.000,00 złotych, a to oznacza, że nie zostałby przekroczony limit wynikający z ustawy.

Podobne rozumienie spełnienia warunków do rozpoznania kosztu podatkowego zgodnie z art. 15bc uCIT (z tą uwagą, że interpretacja odnosiła się do problematyki przekazywania zysku na kapitał rezerwowy lub zapasowy) zostało przyjęte w Piśmie DKIS z 17 lutego 2021 r., Znak:0111-KDIB2-4010.470.2020.1.A; winno być: Znak:0111-KDIB2-4010.470.2020.1.AR).

1. Ratio legis art. 15cb uCIT

Obowiązujące do 31 grudnia 2018 r. przepisy uCIT w zakresie podatkowego traktowania źródeł finansowania działalności podatnika były korzystniejsze dla finansowania kapitałem obcym (odsetki stanowią koszt uzyskania przychodów), aniżeli kapitałem własnym.

Wprowadzony przez ustawodawcę w art. 15cb uCIT przepis, wzorem innym państw członkowskich UE, miał na celu wyrównanie uprawnień związanych z finansowaniem zewnętrznym (np. w postaci pożyczki lub kredytu) oraz finansowaniem własnym (np. w formie zysków zatrzymanych w spółce).

Tym samym, celem wprowadzenia art. 15cb uCIT było wyeliminowanie ww. różnic poprzez wprowadzenie możliwości podwyższania kosztów uzyskania przychodów w sposób analogiczny do kosztów finansowania dłużnego (mimo, iż koszty te de facto nie zostały poniesione). W uzasadnieniu do projektu Ustawy nowelizującej wskazano, że art. 15cb uCIT: „wprowadza rozwiązanie umożliwiające zaliczenie do kosztów podatkowych hipotetycznych kosztów pozyskania kapitału zewnętrznego, w przypadku gdy źródłem finansowania spółki są dopłaty wnoszone przez wspólników lub tzw. zyski zatrzymane. Proponowane przepisy w tym zakresie mają na celu promowanie działań zmierzających do tworzenia w spółkach kapitałów samofinansowania, powstałych z zysku zatrzymanego oraz z dopłat wnoszonych przez wspólników. Według obowiązujących przepisów korzystniejszym podatkowo, co do zasady, rozwiązaniem dla podatników jest finansowanie działalności pożyczką, której koszty w postaci odsetek i innych opłat efektywnie obniżają podstawę opodatkowania. Proponowane rozwiązanie prowadzi do wyrównania podatkowych uprawnień związanych z finansowaniem zewnętrznym w postaci pożyczki oraz z tworzeniem kapitałów samofinansowania”.

A zatem, w świetle powyższego, wolą ustawodawcy było, aby podatnik miał możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów hipotetycznych kosztów pozyskania kapitału zewnętrznego w przypadku, gdy źródłem finansowania spółki są m.in. zyski zatrzymane, czy dopłaty. Z racji tego, że zamiarem Spółki było finansowanie się kapitałem własnym, należy uznać, że cel ten został przez Wnioskodawcę zrealizowany.

Takie samo spojrzenie na cel, jaki chciał osiągnąć prawodawca, wprowadzając tę regulację, zostało przedstawione w Piśmie DKIS z 5 lutego 2021 r., Znak: 0111-KDIB2-1.4010.330.2020.1.AR.

1. Kompensata

Jak zostało wskazane na wstępie, Wnioskodawca wniósł dopłaty w formie kompensaty z zobowiązaniami Spółki z tytułu pożyczek, udzielonych uprzednio Spółce przez jej Wspólników.

Przepisy uCIT, nie odnoszą się wprost do kwestii rozliczania zobowiązań w drodze kompensaty (potrącenia), ani nie definiują tych pojęć. Zgodnie z regułami wykładni prawa, należy więc sięgnąć do definicji określonych w innych dziedzinach prawa - w tym przypadku do Kodeksu cywilnego (dalej: k.c.).

Jak stanowi art. 498 k.c.:

§ 1 Gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

§ 2 Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Powyższa regulacja k.c. stanowi podstawę powszechnie występujących w obrocie gospodarczym rozliczeń dokonywanych pomiędzy kontrahentami. Z przepisów kodeksu cywilnego wynikają następujące warunki dokonania kompensaty (potracenia):

1. wierzytelności muszą być wzajemne, co oznacza, że każda ze stron jest wierzycielem drugiej i jednocześnie jej dłużnikiem,

2. wierzytelności muszą być jednorodzajowe,

3. obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Co istotne, w § 2 art. 498 k.c. postanowiono, że skutkiem potrącenia jest wzajemne umorzenie wierzytelności do wysokości wierzytelności niższej. W efekcie, pomimo braku transferów środków, dochodzi do zaspokojenia i wygaśnięcia zobowiązania (tak np. Pismo DKIS z 12 września 2018 r., Znak: 0111-KDIB2-3.4010.219.2018.1.APA).

Powyższe należy skonfrontować z art. 15d ust. 1 pkt 1 uCIT, który to przepis wprawdzie nie odnosi się wprost do kompensaty, ale opisuje sytuacje w których płatność nie została dokonana przy użyciu rachunku bankowego i stanowi, że: „Podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego (`(...)`)”.

Zdaniem Wnioskodawcy, przepis ten w przedstawionym stanie faktycznym (winno być: zdarzeniu przyszłym) nie znajdzie zastosowania, a to z uwagi na fakt, że istotą jego wprowadzenia, było ograniczenie praktyki gotówkowego regulowania zobowiązań na rzecz form bezgotówkowych. Tym samym, kompensata (potrącenie), jako inna niż gotówkowa forma prowadząca do zaspokojenia i wygaśnięcia zobowiązania, powinna być uznana za niemieszczącą się w dyspozycji art. 15d Ustawy CIT (podatek dochodowy od osób prawnych). O tym też mówił DKIS w swym Piśmie z 8 marca 2017 r., Znak: 2461-IBPB-1-3.4510.60.2017.1.AL.

Takie stanowisko zostało również opublikowane w portalu internetowym Ministerstwa Finansów, w którym to zwrócono uwagę, iż przepisy podatkowe odwołują się do pojęcia „płatności”, wynikającej z transakcji (o której mowa w art. 19 ustawy - Prawo przedsiębiorców), a zatem obejmują wyłącznie wskazany w nich sposób regulowania zobowiązania, tj. poprzez dokonywanie zapłaty. Regulacje te zatem nie znajdą zastosowania do innych form regulowania (wygasania) zobowiązań, które ze swojej istoty nie mają charakteru płatności i nie są związane z rachunkiem płatniczym. W związku z tym formy uregulowania zobowiązań takie, jak m.in. kompensata (potrącenie), czy wymiana barterowa nie są objęte omawianymi przepisami. Jakkolwiek dochodzi wówczas do uregulowania (wygaśnięcia) zobowiązania, to jednak strony umowy nie dokonują „płatności”, które mogłyby być objęte zakresem tych regulacji (informacja z 13 października 2016 r.).

Analogicznie do powyższych rozważań, należy zdaniem Wnioskodawcy uznać, że również ratio legis art. 15cb nie pozwala na to, by twierdzić, że wolą ustawodawcy było, aby tylko te dopłaty, które zostały wniesione na rachunek bankowy spółki, mogły korzystać odliczenia uregulowanego w tym przepisie. Ustawodawca mówi o kapitałach własnych, a za takie można również uznać skompensowane pożyczki udzielone Spółce przez jej Wspólników.

W dodatku żaden z ustępów art. 15cb nie nakazuje wyboru rachunku płatniczego, jako formy wniesienia dopłaty do spółki. Przeciwne wnioski należy uznać za zbyt daleko idące i nieracjonalne, bowiem skutkują jedynie bezpodstawnym ograniczeniem zasady swobody prowadzenia działalności gospodarczej.

1. Dzień poniesienia kosztu podatkowego na gruncie uCIT

Odnosząc się do przepisu art. 15cb ust 6, którego treść brzmi: „za rok podatkowy, w którym dopłata została wniesiona do spółki, uznaje się rok, w którym dopłata wpłynęła na rachunek płatniczy spółki", trzeba zauważyć, że wynika z niego jedynie to co należy rozumieć przez rok podatkowy w sytuacji, gdy dopłata została wniesiona na konto bankowe. Takie ustalenie jest o tyle ważne, że pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, kiedy spółka poniosła koszt podatkowy.

Skoro zaś Wnioskodawca postanowił dokonać kompensaty, nie będzie mógł ustalać momentu poniesienia kosztu jak powyżej, a raczej z uwagi na brak szczególnych regulacji, musi skorzystać w tym zakresie z uregulowań zawartych w przepisach ogólnych.

Dla ustalenia daty poniesienia kosztu podatkowego, kluczowe jest zaszeregowanie, czy są to koszty bezpośrednio, czy inne niż bezpośrednio związane z przychodami.

Ustawa o CIT nie zawiera definicji kosztów bezpośrednio związanych z przychodem oraz kosztów pośrednio związanych z przychodem. Posługując się wykładnią językową (zob. Pismo DKIS z 6 maja 2020 r., Znak: 0111-KDIB1-2.4010.31.2020.2.AK), można jednak stwierdzić, że:

1. koszty bezpośrednio związane z przychodami to koszty, które możemy w sposób nie budzący wątpliwości powiązać z konkretnym przychodem,

2. koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami to wszystkie inne koszty, w tym koszty związane z ogólną działalnością jednostki.

Z racji tego, że hipotetyczne odsetki od kapitału nie są bezpośrednio związane z przychodami, należy stwierdzić, że w tym przypadku mamy do czynienia z kosztami pośrednimi.

Zgodnie z przepisami, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą (art. 15 ust. 4d uCIT).

Biorąc pod uwagę również dyspozycje art. 15 ust. 4e tej ustawy, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku,) z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

W związku z powyższym hipotetyczne odsetki od kapitału, w sytuacji w której Spółka wniosła do Spółki dopłaty poprzez kompensatę tychże dopłat z pożyczkami udzielonymi wcześniej przez wspólników Spółki, będą stanowiły koszt podatkowy w momencie jego poniesienia czyli w dniu potrącenia (kompensaty) wzajemnych należności i zobowiązań.

W przedmiotowej sprawie należy wrócić jeszcze do przywołanego wcześniej art. 10 ust. 1 Ustawy nowelizującej, zgodnie z którym art. 15cb uCIT stosuje się po raz pierwszy do roku podatkowego rozpoczętego po dniu 31 grudnia 2019 r. Natomiast art. 10 ust. 2 ustawy nowelizującej wskazuje, że przepis art. 15cb ustawy o CIT stosuje się również do wniesionych dopłat oraz zysku przekazanego na kapitał rezerwowy lub zapasowy po dniu 31 grudnia 2018 r. W takim przypadku za rok wniesienia dopłaty lub przekazania zysku, o którym mowa w art. 15cb ust. 2 i 5 przyjmuje się rok podatkowy rozpoczęty po dniu 31 grudnia 2019 r.

Powyższe oznacza, że w sytuacji wniesienia dopłat przez Wnioskodawcę uchwałą podjętą w 2019 r., rokiem wniesienia dopłaty, o której mowa w art. 15cb ust. 1 uCIT, stosownie do art. 10 ust. 2 Ustawy nowelizującej będzie rok 2020.

Tym samym prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu kwoty odpowiadającej iloczynowi stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w ostatnim dniu roboczym poprzedzającym rok podatkowy powiększonej o 1 punkt procentowy oraz kwoty dopłaty wniesionej do spółki w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach za rok 2019 będzie przysługiwało Wnioskodawcy w 2020 roku, 2021 roku oraz 2022 roku (winno być: „w 2020 roku oraz 2021 roku”, co wynika z dalszego opisu sprawy).

V. PODSUMOWANIE

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że Spółka spełniała warunki do rozpoznania kosztu podatkowego zgodnie z art. 15cb uCIT w kwocie nie przekraczającej w roku podatkowym 250.000 zł, w latach 2020, 2021. Podjęła uchwałę o wniesieniu przez wspólników Spółki dopłat do kapitału Spółki. Fakt, że dopłaty te zostały wniesione w formie kompensaty z zobowiązaniami Spółki z tytułu pożyczek udzielonych Spółce przez jej Wspólników, zdaniem Wnioskodawcy, nie pozbawia Spółki prawa rozpoznania kosztu podatkowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1800 ze zm.; dalej: „updop” lub „ustawa o CIT”),

kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

Na podstawie art. 15 ust. 1 updop podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod tym jednak warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

- został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu,

- podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

- jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

- poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

- został właściwie udokumentowany,

- nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 updop, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodu.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dokonują podziału kosztów na koszty bezpośrednio związane z przychodami i koszty pośrednie (inne niż bezpośrednio związane z przychodami).

Zgodnie z ugruntowanym poglądem, kosztami uzyskania przychodów bezpośrednio związanymi z przychodami są takie wydatki, których poniesienie przekłada się wprost (w sposób bezpośredni) na uzyskanie konkretnych przychodów. W ich przypadku możliwe jest „zidentyfikowanie” wpływu danego kosztu na wielkość osiągniętych przychodów. Do tej kategorii należą głównie te koszty, które mogą być przydzielone, przypisane do określonych wyrobów bądź usług. Klasycznym przykładem bezpośredniego związku kosztów z przychodami jest relacja, w jakiej pozostają wydatki na nabycie lub wytworzenie jednostki towaru i przychód ze zbycia tej jednostki towaru.

Natomiast, pośrednie koszty uzyskania przychodów to takie wydatki, których nie da się przypisać wprost do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia. Nie pozostają one w uchwytnym związku z konkretnymi przysporzeniami podatnika - brak jest możliwości ustalenia, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód. Do tego rodzaju kosztów zalicza się m.in. koszty ogólnego zarządu, koszty administracyjne, wydatki na utrzymanie obiektów, obsługę prawną, ubezpieczenia, świadczenia na rzecz pracowników. Każdy z ww. wydatków jest związany z działalnością prowadzoną przez podatnika i przyczynia się w sposób ogólny do osiągania przez niego przychodów. Nie można jednak ustalić, uzyskaniu jakiego konkretnego przychodu dany wydatek służy.

Mając na uwadze zróżnicowany charakter ww. kategorii kosztów ustawodawca zróżnicował zasady ich potrącalności.

Stosownie do art. 15 ust. 4 updop,

koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.

W myśl art. 15 ust. 4d updop,

koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Jak stanowi art. 15 ust. 4e updop,

za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Na mocy przepisów ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2159, dalej jako: „ustawa nowelizująca”), nastąpiła nowelizacja przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 2 pkt 5 ustawy nowelizującej od 1 stycznia 2019 r. po art. 15ca został dodany art. 15cb ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

I tak, myśl art. 15cb ust. 1 updop:

W spółce za koszt uzyskania przychodów uznaje się również kwotę odpowiadającą iloczynowi stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok podatkowy powiększonej o 1 punkt procentowy oraz kwoty:

dopłaty wniesionej do spółki w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach lub

zysku przekazanego na kapitał rezerwowy lub zapasowy spółki.

Zgodnie z art. 15cb ust. 2 updop:

Koszt, o którym mowa w ust. 1, przysługuje w roku wniesienia dopłaty lub podwyższenia kapitału rezerwowego lub zapasowego oraz w kolejnych dwóch bezpośrednio po sobie następujących latach podatkowych.

W świetle art. 15cb ust. 3 updop:

Łączna kwota kosztów uzyskania przychodów odliczona w roku podatkowym z tytułów wymienionych w ust. 1 nie może przekroczyć kwoty 250 000 zł.

W myśl art. 15cb ust. 4 updop:

Przepisu ust. 1 nie stosuje się do dopłat i zysków przeznaczonych na pokrycie straty bilansowej.

Zgodnie z art. 15cb ust. 5 updop:

Przepis ust. 1 stosuje się, jeżeli zwrot dopłaty lub podział i wypłata zysku nastąpi nie wcześniej niż po upływie 3 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym ta dopłata została wniesiona do spółki albo została podjęta uchwała o zatrzymaniu zysku w spółce.

W myśl art. 15cb ust. 6 updop:

Za rok podatkowy, w którym dopłata została wniesiona do spółki, uznaje się rok, w którym dopłata wpłynęła na rachunek płatniczy spółki.

W świetle art. 15cb ust. 7 updop:

Jeżeli dopłata, o której mowa w ust. 1, zostanie zwrócona przed upływem terminu wskazanego w ust. 5, w roku podatkowym, w którym dokonano zwrotu, przychodem jest wartość odpowiadająca odliczonym, zgodnie z ust. 1, kosztom uzyskania przychodów.

W myśl art. 15cb ust. 8 updop:

Przepis ust. 7 stosuje się odpowiednio do przychodów spółki proporcjonalnie odpowiadających tej części kosztów uzyskania przychodów, która odpowiada zwróconej kwocie dopłaty – w przypadku zwrotu części dopłaty, o której mowa w ust. 1.

Przepis art. 15cb ust. 9 updop, że

W przypadku gdy spółka, o której mowa w ust. 1, zostanie przejęta w wyniku łączenia albo podziału albo przekształcona w spółkę niebędącą osobą prawną przed upływem terminu, o którym mowa w ust. 5, na dzień poprzedzający dzień przejęcia albo przekształcenia ustala się przychód w wysokości odpowiadającej odliczonym, zgodnie z ust. 1, kosztom uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 15cb ust. 10 updop:

Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli podatnik lub podmiot z nim powiązany w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 dokonał czynności prawnej albo powiązanych czynności prawnych bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, głównie w celu uznania kwoty określonej w ust. 1 za koszt uzyskania przychodów. Do uzasadnionych przyczyn ekonomicznych nie zalicza się przypadku, gdy korzyść uzyskana w roku podatkowym lub w latach następnych wynika z zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów.

Zauważyć należy, że kompensaty ustawowe zostały uregulowane w art. 498 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz.U. z 2020 r., poz. 1740, ze zm.; dalej: „k.c.”), natomiast kompensaty umowne – których podstawą jest zapis w umowie – warunki ustalają swobodnie.

Zgodnie z art. 498 § 1 k.c.:

gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Natomiast w myśl art. 498 § 2 k.c.:

wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

W przypadku zatem, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub innym organem państwowym.

W wyniku zastosowania instytucji potrącenia dochodzi do uregulowania (wygaśnięcia) zobowiązania, to jednak strony umowy nie dokonują „wniesienia dopłaty do spółki”, które mogłyby być objęte zakresem art. 15cb ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wskazane przepisy art. 15cb ustawy o CIT, w szczególności art. 15cb ust. 1 i ust. 6 tej ustawy, odnoszą się do kwoty dopłaty wniesionej do spółki, a za wniesienie dopłaty uznaje się rok, w którym dopłata wpłynęła na rachunek płatniczy spółki, a nie rok uregulowania zobowiązania z tytułu dopłaty, (które to pojęcie ma szerszy zakres). W przypadku kompensaty nie mamy do czynienia z wpływem określonej kwoty dopłaty na rachunek płatniczy spółki. Dochodzi co prawda do uregulowania w całości lub w części zobowiązania (wygaśnięcia zobowiązania), jednak czynność ta nie może być utożsamiana z wpływem środków pieniężnych na rachunek bankowy, a więc z wniesienia dopłaty. Jeżeli zatem ma miejsce uregulowanie lub wygaśnięcie zobowiązania z innych powodów niż dokonanie wpłaty na rachunek (wniesienie dopłaty), wówczas omawianych przepisów nie stosuje się. Przyjęcie bowiem, że przepisy te odnoszą się do innych form regulowania (wygasania) zobowiązań mogłoby oznaczać zastosowanie wykładni rozszerzającej, która nie tylko nie znajduje należytego umocowania w brzmieniu przepisu, ale także jest niemożliwa do zastosowania w praktyce.

Jednocześnie należy zauważyć, że jeśli ustawodawca odwołuje się do zastosowania potrącenia wierzytelności jako dopuszczalnej formy uregulowania/wykonania zobowiązania, znajduje to literalne odzwierciedlenie w treści ustawy CIT. Taka możliwość wynika np. z art. 15a ust. 7 ustawy CIT zgodnie z którym, za dzień zapłaty, o której mowa w ust. 2 i 3 uważa się dzień uregulowania zobowiązań w jakiejkolwiek formie, w tym w wyniku potrącenia wierzytelności. Podobnie w przepisie dotyczącym obowiązków płatnika (art. 26 ust. 7 ustawy CIT), zgodnie z którym wypłata należności (`(...)`) oznacza wykonanie zobowiązania w jakiejkolwiek formie, w tym poprzez zapłatę, potrącenie lub kapitalizację odsetek.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu zdarzenia przyszłego wynika, że w 2019 roku podjęta została uchwała o wniesieniu przez wspólników Spółki dopłat do kapitału Spółki. Kwota tych dopłat wynosiła 9.750.000,00 złotych i została wniesiona w drodze kompensaty ze zobowiązaniami Spółki z tytułu pożyczek udzielonych Spółce przez jej Wspólników. Dopłata nie została przeznaczona na pokrycie straty bilansowej.

Spółka z tytułu wniesienia dopłat, chciałaby skorzystać z regulacji zawartych w art.15cb ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i zakwalifikować do swoich kosztów uzyskania przychodów kwotę odsetek od dopłat wniesionych przez jej wspólników. Kwota takich odsetek nie przekroczy 220.000 złotych.

Wątpliwości Państwa dotyczą ustalenia, czy w związku z formą w jakiej zostały wniesione dopłaty (potrącenie), Wnioskodawca będzie uprawniony do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu kwoty odpowiadającej iloczynowi stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w ostatnim dniu roboczym poprzedzającym rok podatkowy powiększonej o 1 punkt procentowy oraz kwoty dopłaty wniesionej do Spółki w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach, zgodnie z art. 15cb ust. 1 pkt. 1 uCIT.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy wskazać, że w związku z formą w jakiej zostały wniesione dopłaty (potrącenie), nie będziecie Państwo uprawnieni do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu kwoty odpowiadającej iloczynowi stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w ostatnim dniu roboczym poprzedzającym rok podatkowy powiększonej o 1 punkt procentowy oraz kwoty dopłaty wniesionej do Spółki w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach, zgodnie z art. 15cb ust. 1 pkt. 1 ustawy o CIT. Zauważyć należy, że z art. 15cb ust. 6 ustawy o CIT jednoznacznie wynika, że za rok podatkowy, w którym dopłata została wniesiona do spółki, uznaje się rok, w którym dopłata wpłynęła na rachunek płatniczy spółki.

Dopłaty wskazane we wniosku, nie zostały wniesione na rachunek bankowy Spółki, lecz zostały potrącone w drodze kompensaty ze zobowiązaniami Spółki z tytułu pożyczek udzielonych Spółce przez jej Wspólników. Zatem nie można uznać, że dopłaty te zostały wniesione do Spółki, bowiem zostały skompensowane ze zobowiązaniami Spółki wobec jej wspólników, co oznacza, że nie wpłynęły na rachunek bankowy Spółki.

W związku z powyższym Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach innych podmiotów i nie wiążą Organu w sprawie będącej przedmiotem wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej: „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).