Interpretacja indywidualna

– stanowisko jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 grudnia 2021 r. wpłynął Państwa wniosek z 2 grudnia 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy dochód Spółdzielni uzyskany z odszkodowania za pozbawienie prawa użytkowania wieczystego gruntu wchodzącego z skład zasobów mieszkaniowych Spółdzielni, który to dochód Spółdzielnia przeznacza na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych, tj. na fundusz remontowy zasobów mieszkaniowych oraz na pokrycie strat z lat ubiegłych, jest wolny od podatku dochodowego od osób prawnych. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 1 lutego 2022 r. (data wpływu 8 luty 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W związku z pozbawieniem prawa użytkowania wieczystego działki nr (…), Spółdzielnia na podstawie decyzji Wojewody (…) nr (…) z dnia 15 lipca 2020 r. otrzymała odszkodowanie w wysokości 10.401 zł. W związku z pozbawieniem prawa użytkowania wieczystego działki nr (…), Spółdzielnia na podstawie decyzji Wojewody (…) nr (…) z dnia 15 lipca 2020 r. otrzymała odszkodowanie w wysokości 10.4881 zł.

Wskazany wyżej grunt znajdował się w obrębie osiedla zabudowanego budynkami wielorodzinnymi, stanowiącego zespół nieruchomości należący do Spółdzielni. Na wspomnianym gruncie znajdowały się tereny, które stanowiły ciąg komunikacyjny oraz służyły zaspokajaniu potrzeb parkingowych mieszkańców osiedla, w szczególności mieszkańców nieruchomości sąsiedniej położonej przy ul. (…). Grunt ten przeznaczony był do wspólnego korzystania przez mieszkańców. Działalność Spółdzielni koncentruje się na administrowaniu nieruchomościami wchodzącymi w skład osiedla, w tym na rozliczaniu kosztów związanych z ich eksploatacją i utrzymaniem.

W związku z powyższym, dochód uzyskany z odszkodowania za pozbawienie prawa użytkowania wieczystego wspomnianych gruntów Spółdzielnia zamierza przeznaczyć na cele związane z gospodarką zasobami mieszkaniowymi, w tym (i) na fundusz remontowy poszczególnych zasobów mieszkaniowych oraz (ii) na pokrycie straty bilansowej z lat ubiegłych.

Nieruchomość obejmująca przedmiotowe działki, przed ich nabyciem z mocy prawa przez Skarb Państwa tj. przed dniem 16 stycznia 2019 r. stanowiła własność Gminy Miasto (…)a użytkownikiem wieczystym była Spółdzielnia Mieszkaniowa w (…). Grunt obejmuje powierzchnię 371 m2, grunt nie był zabudowany. Działka nr (…) oznaczona była symbolem 1.18.UU - tereny zabudowy usługowej użyteczności publicznej. Działka nr (…) oznaczona była symbolem 1.117.KD-D - tereny dróg publicznych, ulica dojazdowa. Teren znajduje się w granicach osiedla pomiędzy zespołem budynków wielorodzinnych i usługowych. Na terenie koszono trawę i utrzymywano porządek. Mieszkańcy okolicznych bloków parkowali na przedmiotowych działkach samochody oraz przechodzili przez działki do pobliskiego „`(...)`” oraz budynków usługowych.

W uzupełnieniu wniosku ujętym w piśmie z 1 lutego 2022 r. wskazali Państwo, że:

1. Nieruchomość sąsiednia położona przy ul. (…) w (…) wskazana we wniosku należy do zasobów mieszkaniowych Spółdzielni Mieszkaniowej;

2. Spółdzielnia Mieszkaniowa na terenie działek objętych odszkodowaniem nie posiada lokali użytkowych;

3. Strata z lat ubiegłych nie powstała w związku z prowadzeniem działalności w zakresie gospodarki zasobami mieszkaniowymi przeznaczanej na utrzymanie zasobów mieszkaniowych.

Pytanie

Czy dochód Spółdzielni uzyskany z odszkodowania za pozbawienie prawa użytkowania wieczystego gruntu wchodzącego w skład zasobów mieszkaniowych Spółdzielni, który to dochód Spółdzielnia przeznacza na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych, tj. na fundusz remontowy zasobów mieszkaniowych oraz na pokrycie strat z lat ubiegłych, jest wolny od podatku dochodowego od osób prawnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zadaniem Wnioskodawcy, dochód uzyskany z odszkodowania za pozbawienie prawa użytkowania wieczystego gruntu wchodzącego w skład zasobów mieszkaniowych Spółdzielni, który to dochód Spółdzielnia przeznacza na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych, tj. na fundusz remontowy zasobów mieszkaniowych oraz na pokrycie strat z lat ubiegłych, jest wolny od podatku dochodowego od osób prawnych.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p., wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych (`(...)`) uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi. Z przytoczonego powyżej przepisu wynika, że aby dochód spółdzielni mieszkaniowej był wolny od podatku dochodowego od osób prawnych, muszą być łącznie spełnione dwa warunki:

1. dochód musi być uzyskany z gospodarki zasobami mieszkaniowymi,

2. dochód musi być przeznaczony na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym Spółdzielnia czyni zadość obu wymienionym warunkom. Spółdzielnia przedstawia poniżej uzasadnienie swojego stanowiska kolejno w odniesieniu do obu warunków.

1. Dochód Spółdzielni uzyskany z gospodarki zasobami mieszkaniowymi.

W pierwszej kolejności Wnioskodawca przedstawia uzasadnienie stanowiska, zgodnie z którym tereny zielone znajdujące się na terenie osiedla i przeznaczone do wspólnego korzystania przez mieszkańców wchodzą w skład zasobów mieszkaniowych Spółdzielni. W dalszej kolejności Wnioskodawca przedstawia uzasadnienie stanowiska, zgodnie z którym przeniesienie prawa użytkowania wieczystego gruntu, na którym znajdują się tereny zielone, stanowi jedną z czynności składających się na gospodarkę zasobami mieszkaniowymi.

1.1. Tereny stanowiące ciągi komunikacyjne, tereny służące do zaspokajania potrzeb parkingowych oraz tereny zielone jako zasoby mieszkaniowe Spółdzielni.

Zdaniem Wnioskodawcy należy uznać, że ciągi komunikacyjne, tereny służące do zaspokajania potrzeb parkingowych oraz tereny zielone znajdujące się w obrębie osiedla mieszkaniowego zarządzanego przez Spółdzielnię, stanowią zasoby mieszkaniowe w rozumieniu przepisu art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p. Należy zauważyć, że brak jest definicji legalnej pojęcia „zasoby mieszkaniowe”. Niemniej jednak przy ocenie, czy określone budynki, budowle, urządzenia czy też grunty mieszczą się w zakresie przedmiotowym tego pojęcia, należy każdorazowo posiłkować się przepisami ustaw określających zasady funkcjonowania podmiotów zajmujących się gospodarką mieszkaniową. Powyższy wniosek jest zbieżny ze stanowiskiem Ministra Finansów, przedstawionym w interpretacji ogólnej z dnia 5 marca 2008 r., (znak: DD6/8213/11/K.WW/07/MB7/82), wydanej w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisu art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p. W swojej interpretacji Minister stwierdził, że „mimo, iż ustawy określające zasady funkcjonowania podmiotów zajmujących się gospodarką mieszkaniową nie zawierają definicji, która określałaby wprost przedmiot gospodarki zasobami mieszkaniowymi, to jednak analiza postanowień tych ustaw, w szczególności ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, jest pomocna przy określaniu zakresu pojęcia „zasoby mieszkaniowe oraz gospodarka zasobami mieszkaniowymi”, używanego w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych”.

Zdaniem Wnioskodawcy przy definiowaniu „zasobów mieszkaniowych” należy posłużyć się przepisami dotyczącymi (i) celów działania spółdzielni mieszkaniowych, (ii) opłat wnoszonych przez mieszkańców na rzecz Spółdzielni, a także (iii) kosztów pokrywanych z tych opłat. Zasady działania spółdzielni mieszkaniowych, a więc dotyczące również Wnioskodawcy, określa powołana wyżej ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r., o spółdzielniach mieszkaniowych zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy, „celem spółdzielni mieszkaniowej (`(...)`) jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu”. Z powyższego przepisu wynika, że celem spółdzielni jest nie tylko zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych, ale również innych potrzeb członków spółdzielni i ich rodzin. W celu doprecyzowania celów działania spółdzielni, a w konsekwencji wyjaśnienia pojęcia „zasoby mieszkaniowe” należy odnieść się do rodzaju opłat uiszczanych przez poszczególnych mieszkańców na rzecz Spółdzielni, jak również kosztów pokrywanych z tych opłat. W powyższym zakresie należy ponownie powołać się na przepisy ustawy regulującej zasady działania Spółdzielni.

Jak wynika z odpowiednich przepisów art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, do uczestniczenia w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące na osiedlu obowiązani są zarówno członkowie Spółdzielni, jak i nie członkowie. Na podstawie powyższych przepisów oraz odpowiednich przepisów Statutu, Spółdzielnia w celu prawidłowego administrowania nieruchomościami wchodzącymi w skład osiedla pobiera od mieszkańców opłaty na rozliczenie kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem tych nieruchomości. Wśród opłat ponoszonych przez mieszkańców wyróżnić należy opłaty z przeznaczeniem na nieruchomości stanowiące wyłącznie mienie Spółdzielni, a przeznaczone do korzystania przez wszystkich mieszkańców osiedla. Takim mieniem Spółdzielni przeznaczonym do wspólnego korzystania są m.in. drogi dojazdowe, chodniki, czy np. trawniki. Należy podkreślić, że do ponoszenia opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie Spółdzielni, a przeznaczonych do wspólnego korzystania obowiązani są również właściciele lokali niebędący członkami Spółdzielni. Zdaniem Wnioskodawcy, powyższy obowiązek świadczy o tym, że takie mienie Spółdzielni (w rozpatrywanym przypadku: ciągi komunikacyjne, tereny służące do zaspokajania potrzeb parkingowych oraz tereny zielone) służy prawidłowemu korzystaniu z nieruchomości mieszkalnych, jak również zaspokajaniu np. potrzeb parkingowych mieszkańców osiedla.

Mając na uwadze charakter opłat, do których ponoszenia obowiązani są poszczególni mieszkańcy osiedla zarządzanego przez Spółdzielnię należy dojść do wniosku, że zakres przedmiotowy pojęcia „zasoby mieszkaniowe” obejmuje nie tylko lokale mieszkalne, ale również nieruchomości wspólne waz ze znajdującymi się na nich budynkami, budowlami i urządzeniami służącymi do prawidłowego korzystania z lokali mieszkalnych, a także nieruchomości stanowiące mienie Spółdzielni przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w osiedlu (wraz ze znajdującą się na nich infrastrukturą). Przykładem takich nieruchomości są: ogrodzenia, parkingi, trawniki, kontenery na śmieci, tereny rekreacyjne, czy też place zabaw dla dzieci. Spółdzielnia obowiązana jest do wyliczenia wysokości opłat w takiej wysokości, aby pokryć z nich koszty związane z eksploatacją i utrzymaniem wspomnianych nieruchomości, budowli i urządzeń. Do takich kosztów należą np. wydatki na rzecz dostawców mediów i innych podmiotów wykonujących usługi związane z funkcjonowaniem osiedla.

Powyższe szerokie rozumienie pojęcia „zasobów mieszkaniowych” jest zbieżne ze stanowiskiem Ministra Finansów, przedstawionym w powołanej powyżej interpretacji ogólnej. W interpretacji tej Minister stwierdził, że „uzasadnione jest rozumienie pojęcia „zasoby mieszkaniowe” (`(...)`) nie tylko jako obejmującego lokale mieszkalne, ale również pozostałe pomieszczenia i urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego, lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań, jak również ułatwiające dostęp do budynku mieszkalnego oraz zapewniające sprawne jego funkcjonowanie oraz administrowanie”. W powołanej interpretacji Minister zauważy również, że „zasobami mieszkaniowymi” objęta jest również tzw. nieruchomość wspólna, którą zgodnie z wyżej przytoczoną ustawą o własności lokali, stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali, jak np. windy, klatki schodowe, chodniki przed budynkami mieszkalnymi (`(...)`).

Odnosząc powyższe do sytuacji Spółdzielni należy dojść do wniosku, że w opisanym stanie faktycznym w zakresie pojęcia „zasoby mieszkaniowe” mieszczą się również ciągi komunikacyjne, tereny służące do zaspokajania potrzeb parkingowych oraz tereny zielone będące w użytkowaniu wieczystym Spółdzielni. Tereny te przeznaczone były bowiem do wspólnego korzystania przez wszystkich mieszkańców osiedla i w taki też sposób były wykorzystywane.

1.2. Utrata prawa użytkowania wieczystego gruntu jako gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

W powołanej powyżej interpretacji ogólnej Ministra Finansów stwierdził, że „związane z (`(...)`) budynkami (lokalami mieszkaniowymi i pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami przychody (np. opłaty, czynsze, odsetki za zwłokę od nieterminowych ich wpłat) oraz sfinansowane z nich koszty stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi”. Mając powyższe na uwadze, zdaniem Wnioskodawcy należy uznać, że przeniesienie prawa użytkowania wieczystego gruntu wchodzącego w skład zasobów mieszkaniowych stanowi gospodarkę zasobami mieszkaniowymi w rozumieniu przepisu art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p. Podobnie jak w przypadku zasobów mieszkaniowych, brak jest normatywnej definicji „gospodarki zasobami mieszkaniowymi”. Niemniej jednak, tak jak w przypadku zasobów mieszkaniowych, przy ocenie zakresu przedmiotowego pojęcia „gospodarka zasobami mieszkaniowymi” należy odnieść się do celów działania spółdzielni mieszkaniowych. Jak była o tym mowa powyżej, podstawowym celem spółdzielni jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych członków spółdzielni i ich rodzin, a także innych potrzeb, które nierozerwalnie wiążą się z potrzebami mieszkaniowymi (tj. np. potrzeb rekreacyjnych, wypoczynkowych, dostępu do budynków mieszkalnych, etc.). Natomiast w celu realizacji wymienionych celów, Spółdzielnia m.in. gospodaruje zasobami mieszkaniowymi poprzez podejmowanie odpowiednich działań. Do tego rodzaju działań należy m.in.: (i) budowa lub dostarczanie budynków mieszkalnych, budowli i innych urządzeń służących do prawidłowego korzystania z budynków mieszkalnych, (ii) pobieranie opłat, (iii) w określonych przypadkach sprzedaż wyodrębnionych lokali mieszkalnych lub praw do nieruchomości, (iv) wyliczanie wysokości kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem zasobów mieszkaniowych, czy też np. (v) ponoszenie wspomnianych kosztów. Jak bowiem zauważył Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 22 października 2008 r., (sygn. akt: III SA/Wa 824/2008, z definicji zawartej w Słowniku Języka Polskiego (Wydawnictwo PWN) wynika, że pojęcie „gospodarka” nie ogranicza się tylko do zarządzania i dysponowania, ale obejmuje także całość mechanizmów i warunków działania podmiotów gospodarczych związanych z wytwarzaniem i podziałem dóbr i usług”.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy pojęcie "gospodarka zasobami mieszkaniowymi" należy rozumieć szeroko, rozciągając je na szereg działań podejmowanych w celu prawidłowego zarządzania zasobami mieszkaniowymi. Zakres pojęcia „gospodarka” w omawianym znaczeniu był wielokrotnie przedmiotem interpretacji wydawanych przez Ministra Finansów. W swojej interpretacji z dnia 9 lipca 2008 r„ (znak: DD6/8213/212/K.WW/08/PCHD-664) Minister zauważył, że "przychodami uzyskanymi przez wspólnoty mieszkaniowe z gospodarki zasobami mieszkaniowymi są zatem, oprócz wpłat wnoszonych przez właścicieli lokali mieszkalnych na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną (np. remontu klatki schodowej, dachu), także przychody ze zbycia wyodrębnionych lokali mieszkalnych". W dalszej części interpretacji Minister zauważył, że powyższe odnosi się również do sprzedaży lokali mieszkalnych powstałych w wyniku przebudowy powierzchni nieruchomości wspólnej (np. strychów, sutener). Minister stwierdził też, że dochody z tytułu zbycia lokali mieszkalnych, "w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych, podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego (art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p.).

Zdaniem Wnioskodawcy, podobnie jak przychody ze zbycia wyodrębnionych lokali mieszkalnych, w tym powstałych z przebudowy powierzchni nieruchomości wspólnej, należy traktować dla celów podatkowych odszkodowanie z tytułu pozbawienia prawa użytkowania wieczystego gruntu przeznaczonego do wspólnego korzystania przez mieszkańców osiedla. Za szerokim rozumieniem pojęcia "gospodarka zasobami mieszkaniowymi" opowiedział się również Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 12 sierpnia 2008 r., (sygn. akt I SA/Wr 352/2008). Zgodnie ze stanem faktycznym sprawy, wspólnota mieszkaniowa przechowywała na rachunku bankowym środki pieniężne pochodzące z wpłat właścicieli lokali oraz stosowała określone rozwiązania mające na celu zdyscyplinowanie właścicieli lokali po to, aby zapewnić płynność finansową wspólnoty. Co do tak przedstawionego stanu faktycznego Sąd zajął stanowisko, że opisane powyżej czynności dokonywane przez wspólnotę mieszkaniową mieszczą się w pojęciu "gospodarki zasobami mieszkaniowymi". Sąd skonstatował, że "nieodzowną częścią gospodarowania w każdym przypadku jest bowiem gospodarka finansami podmiotu".

Za szerokim rozumieniem pojęcia "gospodarka zasobami mieszkaniowymi" opowiedział się także Minister Finansów w powoływanej wyżej interpretacji indywidualnej z dnia 5 marca 2008 r. Minister uznał, że "wartość otrzymanego nieodpłatnie na własność gruntu, na którym stoją budynki mieszkalne (np. przez jego zasiedzenie, bądź w formie darowizny) stanowi przychód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi". Zdaniem Wnioskodawcy, odnosząc powyższe do sytuacji Spółdzielni należy dojść do wniosku, że analogicznie jak przychód z tytułu nieodpłatnego nabycia gruntu należy potraktować odszkodowanie z tytułu pozbawienia określonego prawa do gruntu, a więc jako przychód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Mając na uwadze całość argumentacji przedstawionej powyżej należy uznać, że dochód z tytułu zbycia praw?a użytkowania wieczystego do gruntu wchodzącego w skład zasobów' mieszkaniowych stanowa dochód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi.

2. Dochód Spółdzielni przeznaczony na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych

Dochód uzyskany z tytułu przeniesienia prawa użytkowania wieczystego gruntu wchodzącego w skład zasobów mieszkaniowych Spółdzielnia zamierza przeznaczyć na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych. W szczególności, Spółdzielnia zamierza przeznaczyć część uzyskanego dochodu (i) na rzecz funduszu remontowego poszczególnych zasobów mieszkaniowych, a pozostałą część (ii) na pokrycie straty z lat ubiegłych. Tym samym należy zauważyć, że Spółdzielnia spełnia drugi z warunków koniecznych do korzystania z braku opodatkowania dochodu, określonego w art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p. Odnośnie przeznaczenia dochodu na fundusze remontowa należy zauważyć, że zgodnie z art. 6 ust. 3 zd. pierwsze ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych „spółdzielnia tworzy fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych”. Z powyższego przepisu wynika wprost, że tworzenie funduszy remontowych zasobów mieszkaniowych przez spółdzielnie jest obligatoryjne, oraz że środki zgromadzone na funduszach remontowych przeznaczone są na remont (utrzymanie) zasobów mieszkaniowych. Odnośnie natomiast przeznaczenia środków finansowych pochodzących z przeniesienia prawa użytkowania wieczystego gruntu na pokrycie straty bilansowej z lat ubiegłych, w ocenie Wnioskodawcy, również i w tym przypadku następuje przeznaczenie dochodu na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Przez „cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych” należy bowiem rozumieć taki charakter przeznaczenia dochodu, który ma związek z ich utrzymaniem. A zatem ustawodawca nie wymaga, aby dochód był wydatkowany bezpośrednio na utrzymanie zasobów mieszkaniowych (czyli np. na naprawę chodnika czy remont klatki schodowej). Ustawodawca dopuszcza taką możliwość, aby dochód był wydatkowany w taki sposób, aby docelowo zmierzał do utrzymania zasobów mieszkaniowych. W konsekwencji przez „cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych” należy rozumieć szereg czynności podejmowanych przez Spółdzielnię, które w ostateczności zmierzają do zapewnienia utrzymania, czyli prawidłowego funkcjonowania budynków mieszkalnych oraz innych składników zasobów mieszkaniowych będących pod opieką Spółdzielni.

Za takim rozumieniem przedmiotowego pojęcia opowiedział się również Minister Finansów, który w swojej interpretacji z dnia 17 marca 2009 r., (znak: DD6/8213/34/KWW/09/PGMC-123) uznał, że spłata kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wybudowanie lokali mieszkalnych stanowi cel związany z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych. Minister uznał bowiem, że „przez pojęcie „utrzymanie zasobów mieszkaniowych” rozumie się ogół działań mających na celu utrzymanie istniejącej substancji mieszkaniowej, co przejawia się w ponoszeniu kosztów (wydatków) mających związek z utrzymaniem istniejących zasobów mieszkaniowych”. W dalszej części interpretacji Minister stwierdził, że „sfinansowanie zatem z czynszu wszelkich kosztów (wydatków) związanych z użytkowaniem istniejących lokali mieszkalnych, w tym spłata kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wybudowanie budynków mieszkalnych, w których się one znajdują, równoznaczne jest z przeznaczeniem dochodu uzyskanego z gospodarki zasobami mieszkaniowymi na cele związane z ich utrzymaniem”.

W ocenie Wnioskodawcy, podobnie jak przeznaczenie dochodu na spłatę kredytu mieszkaniowego należy dla celów podatkowych potraktować w omawianym przypadku przeznaczenie dochodu na pokrycie straty bilansowej. Zdaniem Wnioskodawcy, przeznaczenie dochodu na pokrycie straty skutkuje w rzeczywistości tym, że Spółdzielnia jest w stanie przeznaczyć bieżący dochód uzyskiwany np. z czynszów, czy też innych opłat wnoszonych przez mieszkańców bezpośrednio na działania zmierzające do utrzymania zarządzanych zasobów mieszkaniowych w stanie zapewniającym prawidłowe ich wykorzystywanie. Należy zatem uznać, że przeznaczenie dochodu na pokrycie straty w sposób pośredni przyczynia się do utrzymania zasobów mieszkaniowych Spółdzielni w lepszym stanie. W efekcie, należy uznać, że przeznaczenie dochodu na pokrycie straty stanowi „cel związany z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych”, tak jak chce tego ustawodawca podatkowy.

Powyższe, zdaniem Wnioskodawcy potwierdza tezę, że środki finansowe na pokrycie straty bilansowej są de facto przeznaczone na zasoby mieszkaniowe. W efekcie, Spółdzielnia uzyskuje dochód z tytułu przeniesienia prawa użytkowania wieczystego do gruntu przeznaczonego do wspólnego korzystania przez wszystkich mieszkańców osiedla, wchodzącego w skład zasobów mieszkaniowych, oraz przeznaczając ten dochód na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych, tj. na fundusz remontowy zasobów mieszkaniowych oraz na pokrycie strat z lat ubiegłych, czyni zadość warunkom, od których ustawodawca uzależnia brak opodatkowania dochodu na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p.

W kontekście całokształtu przedstawionej powyżej argumentacji, Spółdzielnia wnosi o potwierdzenie prawidłowości dokonanej interpretacji przepisów podatkowych, tj. o potwierdzenie, że w przypadku uzyskania dochodu z tytułu pozbawienia prawa użytkowania wieczystego gruntu wchodzącego w skład zasobów mieszkaniowych Spółdzielni, który to dochód Spółdzielnia przeznacza na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych, tj. na fundusz remontowy oraz na pokrycie strat z lat ubiegłych, jest wolny od podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej.

Działalność spółdzielni mieszkaniowej regulują przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo Spółdzielcze (Dz. U. z 2021 r., poz. 648 ze zm.) oraz ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1208).

Z punktu widzenia podatkowego, spółdzielnia mieszkaniowa podlega przepisom ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1800 ze zm. zwanej dalej: „ustawą”).

Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 ustawy, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Z art. 7 ust. 2 tej ustawy (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.) wynika z kolei, że dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Ustalony w powyższy sposób dochód może być przedmiotem zwolnienia z opodatkowania, na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przepis ten zawiera bowiem katalog dochodów wolnych od podatku, czyli innymi słowy, wyłącza z podstawy opodatkowania dochody uzyskane z tytułów w nim wymienionych.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy, wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, społecznych inicjatyw mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego, samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej oraz społecznych agencji najmu, o których mowa w art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2019 r. poz. 2195 oraz z 2021 r. poz. 11, 1177, 1243 i 1535), uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Jak wynika z treści tego przepisu, aby dochód podmiotów, o których w nim mowa, korzystał ze zwolnienia przedmiotowego muszą być spełnione dwa warunki, a mianowicie:

· dochody muszą być uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi,

· dochody te muszą być przeznaczone na utrzymanie tych zasobów mieszkaniowych.

Podkreślenia wymaga fakt, iż oba te warunki muszą być spełnione łącznie.

Powyższe oznacza, że nie podlegają zwolnieniu dochody inne niż uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, niezależnie od ich przeznaczenia oraz dochody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, w części nie przeznaczonej na utrzymanie tych zasobów.

W celu prawidłowej wykładni powyższego przepisu należy odwołać się do definicji gospodarki zasobami mieszkaniowymi i zasobów mieszkaniowych.

Na gospodarkę zasobami mieszkaniowymi prowadzoną przez podatników, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44, składają się wpływy z opłat (zaliczek) pobieranych od właścicieli oraz pokrywane z nich koszty. Uwzględniając charakter opłat (zaliczek) oraz pokrywanych z nich kosztów uzasadnione jest rozumienie pojęcia „zasoby mieszkaniowe” nie tylko jako lokale mieszkalne, ale również pozostałe pomieszczenia i urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego, lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań przez mieszkańców, jak również ułatwiające im dostęp do budynku mieszkalnego oraz zapewniające jego sprawne funkcjonowanie oraz administrowanie.

Przez pojęcie „zasoby mieszkaniowe” należy zatem rozumieć:

1. budynki mieszkalne wraz z wyposażeniem technicznym oraz przynależnymi do nich pomieszczeniami, w szczególności: dźwigi osobowe i towarowe, aparaty do wymiany ciepła, kotłownie i hydrofornie wbudowane, klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki, garaże;

2. pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, tj.: budynki (pomieszczenia) administracji osiedlowej, kotłownie i hydrofornie wolnostojące, osiedlowe warsztaty (zakłady) konserwacyjno-remontowe;

3. urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się ww. budynki: zbiorniki - doły gnilne, szamba, rurociągi i przewody sieci wodociągowo - kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej, sieci elektroenergetyczne i telefoniczne, budowle inżynieryjne (studnie itp.), budowle komunikacyjne (np. drogi osiedlowe, ulice, chodniki), inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych (np. latarnie oświetleniowe, ogrodzenia);

4. grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów, na których posadowione są budynki mieszkalne.

Związane z wymienionymi budowlami (pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami przychody oraz sfinansowane z nich koszty stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Stanowią one jednocześnie przychody i koszty podatkowe w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 ustawy).

Dochód powstały z tego tytułu, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy, wolny będzie od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem tychże zasobów mieszkaniowych.

Zgodnie z tym przepisem, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych podlegać będzie natomiast dochód osiągnięty z innej działalności niż gospodarka zasobami mieszkalnymi, bez względu na cel, na jaki zostanie przekazany.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Spółdzielnia na podstawie decyzji Wojewody z dnia 15 lipca 2020 r. otrzymała odszkodowanie w związku z pozbawieniem prawa użytkowania wieczystego działek. Grunt znajdował się w obrębie osiedla zabudowanego budynkami wielorodzinnymi, stanowiącego zespół nieruchomości należący do Spółdzielni. Na wspomnianym gruncie znajdowały się tereny, które stanowiły ciąg komunikacyjny oraz służyły zaspokajaniu potrzeb parkingowych mieszkańców osiedla, w szczególności mieszkańców nieruchomości sąsiedniej położonej przy ul. (…). Grunt ten przeznaczony był do wspólnego korzystania przez mieszkańców. Działalność Spółdzielni koncentruje się na administrowaniu nieruchomościami wchodzącymi w skład osiedla, w tym na rozliczaniu kosztów związanych z ich eksploatacją i utrzymaniem. Dochód uzyskany z odszkodowania za pozbawienie prawa użytkowania wieczystego wspomnianych gruntów Spółdzielnia zamierza przeznaczyć na cele związane z gospodarką zasobami mieszkaniowymi, w tym na fundusz remontowy poszczególnych zasobów mieszkaniowych oraz na pokrycie straty bilansowej z lat ubiegłych. Nieruchomość obejmująca przedmiotowe działki, przed ich nabyciem z mocy prawa przez Skarb Państwa tj. przed dniem 16 stycznia 2019 r. stanowiła własność Gminy Miasto (…) a użytkownikiem wieczystym była Spółdzielnia Mieszkaniowa.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy dochód Spółdzielni uzyskany z odszkodowania za pozbawienie prawa użytkowania wieczystego gruntu, który Spółdzielnia przeznacza na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych, tj. na fundusz remontowy zasobów mieszkaniowych oraz na pokrycie strat z lat ubiegłych, jest wolny od podatku dochodowego od osób prawnych.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania i przedstawiony opis stanu faktycznego, stwierdzić należy, że odszkodowanie, które zostało otrzymane przez Spółdzielnię Mieszkaniową stanowi przychód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Przychód ten więc ma wpływ na wysokość dochodu osiągniętego z tej gospodarki, który stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy podlega zwolnieniu od podatku dochodowego, w części w jakiej został przeznaczony i wydatkowany na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych. Bez wątpienia przeznaczenie dochodu z odszkodowania na fundusz remontowy związany jest z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych Spółdzielni. W tym też zakresie stanowisko Spółdzielni jest prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do przeznaczenia otrzymanego odszkodowania na pokrycie strat z lat ubiegłych wskazać należy, że straty te nie powstały w związku z prowadzeniem działalności w zakresie gospodarki zasobami mieszkaniowymi przeznaczanej na utrzymanie zasobów mieszkaniowych. Stosowanie do wyżej powołanego art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym do osób prawnych dochód podlega zwolnieniu jeśli jest przeznaczony i wydatkowany na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych. W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że strata nie powstała w związku z prowadzeniem działalności w zakresie gospodarki mieszkaniowej przeznaczanej na utrzymanie zasobów mieszkaniowych, zatem przeznaczenie dochodu z odszkodowania na pokrycie strat z lat ubiegłych nie jest związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych Spółdzielni. W tym zakresie stanowisko Spółdzielni jest nieprawidłowe.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia, czy dochód Spółdzielni uzyskany z odszkodowania za pozbawienie prawa użytkowania wieczystego gruntu wchodzącego z skład zasobów mieszkaniowych Spółdzielni, który to dochód Spółdzielnia przeznacza na:

- cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych, tj. na fundusz remontowy zasobów mieszkaniowych – jest prawidłowe

- pokrycie strat z lat ubiegłych, jest wolny od podatku dochodowego od osób prawnych – jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (`(...)`). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).