0111-KDIB2-1.4010.143.2021.2.AT

📋 Podsumowanie interpretacji

Wnioskodawca, będący podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, prowadzi działalność deweloperską na posiadanych nieruchomościach oraz zajmuje się ich komercjalizacją. Wybudował budynek, który składa się z części magazynowej oraz mieszkalno-biurowej. Część magazynowa została oddana do odpłatnego użytkowania innemu podmiotowi na podstawie umowy użytkowania, natomiast część mieszkalno-biurowa pozostaje w dyspozycji Wnioskodawcy lub może zostać wynajęta. Wnioskodawca zapytał, czy może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od całego budynku w czasie trwania umowy użytkowania, ograniczonej do części magazynowej. Organ stwierdził, że Wnioskodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne jedynie od części budynku oddanej do odpłatnego użytkowania (części magazynowej), natomiast odpisy amortyzacyjne od części budynku niewykorzystywanej w działalności gospodarczej (części mieszkalno-biurowej) nie mogą być zaliczone do kosztów.

Pytania i stanowisko urzędu

Pytania podatnika

1. Czy w przypadku udostępnienia Użytkownikowi Budynku na podstawie Umowy o Użytkowanie Nieruchomości, której zakres wykonywania został ograniczony do części magazynowej Budynku, Wnioskodawca będzie miał prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od przedmiotowego Budynku w czasie trwania ww. umowy?

Stanowisko urzędu

1. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Powyższe oznacza, że zasadniczo wszystkie poniesione wydatki, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwaniem przychodów, po wyłączeniu wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, stanowić mogą koszty uzyskania przychodu, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Zgodnie z art. 16a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania: 1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością, 2) maszyny, urządzenia i środki transportu, 3) inne przedmioty - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1. W konsekwencji, aby wybudowany przez Spółkę Budynek mógł zostać wprowadzony do ewidencji środków trwałych, a następnie podlegać amortyzacji zgodnie z art. 16a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, musi być w dniu przyjęcia do użytkowania kompletny i zdatny do użytku, w takim znaczeniu, jakie będzie spełniał w prowadzonej przez Spółkę działalności, z uwzględnieniem norm prawa budowlanego. Skoro z okoliczności sprawy wynika, że wskazany we wniosku budynek został, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, oddany do użytkowania, to został on uznany formalnie za kompletny i zdatny do użytkowania, co oznacza, że zostały spełnione określone w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych przesłanki zawarte w definicji środka trwałego. W konsekwencji ww. budynek może być przedmiotem amortyzacji podatkowej, o ile jest wykorzystywany w ramach i na potrzeby prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Ze złożonego wniosku wynika, że jedynie cześć magazynowa budynku została oddana do odpłatnego użytkowania, natomiast pozostała cześć zostanie oddana w najem, po zakończeniu prac budowlanych prowadzonych w tej części, co nastąpi w IV kwartale 2021 r. Biorąc powyższe pod uwagę skoro oddany przez Wnioskodawcę do odpłatnego użytkowania budynek jedynie w części (magazynowej) wykorzystywany był w ramach prowadzonej działalności gospodarczej to wyłącznie odpisy amortyzacyjne dokonywane od tej części wartości początkowej budynku mogą stanowić koszt podatkowy. Jedynie bowiem ta część budynku została oddana do odpłatnego użytkowania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Natomiast odpisy amortyzacyjne dokonywane od pozostałej części wartości początkowej budynku, która to część w dacie zawarcia ww. umowy wymagała przeprowadzenia prac budowlanych i zostanie dopiero oddana w najem nie mogła stanowić kosztów podatkowych. W tym bowiem zakresie budynek nie był wykorzystywany na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.

Masz dosyć przekopywania się przez dziesiątki interpretacji?

Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex

Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.

Rozpocznij bezpłatny okres próbny

📖 Pełna treść interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 1540), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 22 marca 2021 r. (data wpływu: 29 marca 2021 r.), uzupełnionym 26 lipca 2021 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia czy w przypadku udostępnienia Użytkownikowi Budynku na podstawie Umowy o Użytkowanie Nieruchomości, której zakres wykonywania został ograniczony do części magazynowej Budynku, Wnioskodawca będzie miał prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od przedmiotowego Budynku w czasie trwania ww. umowy:

  • w części, która została oddana do odpłatnego użytkowania (części magazynowej) - jest prawidłowe,
  • w części, która nie została oddana do odpłatnego użytkowania (części mieszkalno-biurowej) - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 marca 2021 r. wpłynął do Organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia czy w przypadku udostępnienia Użytkownikowi Budynku na podstawie Umowy o Użytkowanie Nieruchomości, której zakres wykonywania został ograniczony do części magazynowej Budynku, Wnioskodawca będzie miał prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od przedmiotowego Budynku w czasie trwania ww. umowy:

  • w części, która została oddana do odpłatnego użytkowania (części magazynowej),
  • w części, która nie została oddana do odpłatnego użytkowania (części mieszkalno-biurowej).

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 29 czerwca 2021 r. Znak: 0111-KDIB2-1.4010.143.2021.1.AT wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło 26 lipca 2021 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca – Spółka akcyjna jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: „CIT (podatek dochodowy od osób prawnych)”) i podlega opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (jest rezydentem podatkowym w Polsce).

Działalność Spółki koncentruje się na prowadzeniu działalności deweloperskiej na posiadanych nieruchomościach oraz późniejszej komercjalizacji nieruchomości. Dodatkowo Spółka prowadzi działalność w zakresie obsługi nieruchomości na zlecenie oraz innych usług doradczych związanych z rynkiem nieruchomości.

Spółka prowadzi działalność inwestycyjną nieruchomości położonej w mieście X (dalej: „Nieruchomość”), której jest użytkownikiem wieczystym. Nieruchomość zabudowana jest budynkiem, stanowiącym odrębny przedmiot własności (dalej: „Budynek”), w którym to Budynku znajduje się część magazynowa. Część magazynowa Budynku została oddana do użytku przed wystąpieniem opisanego w niniejszym wniosku zdarzenia faktycznego. W Budynku, oprócz części magazynowej, znajduje się również część mieszkalno-biurowa. Budynek nie jest podzielony na odrębne lokale, przez co stanowi jeden środek trwały.

Spółka poszukując nowych źródeł finansowania dalszej działalności inwestycyjnej podjęła działania mające na celu długoterminowe udostępnienie innemu podmiotowi magazynów zbudowanych na Nieruchomości.

W związku z powyższym Spółka podjęła działania mające na celu długoterminowe udostępnienie innemu podmiotowi magazynów zbudowanych na Nieruchomości, których skutkiem było zawarcie w formie aktu notarialnego umowy o użytkowanie Nieruchomości (dalej: „Umowa o Użytkowanie” lub „Umowa”), tj. Spółka ustanowiła za odpłatnością ograniczone prawo rzeczowe na Nieruchomości, w rozumieniu art. 252 - 279 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.; dalej: „KC” lub „Kodeks cywilny”). Umowa o Użytkowanie została zawarta z zastrzeżeniem, że wykonywanie prawa użytkowania jest ograniczone tylko do części magazynowej mieszczącej się w Budynku. W ten sposób Spółka stała się oddającym w użytkowanie, natomiast drugą stroną stosunku użytkowania przedmiotowej Nieruchomości stał się użytkownik (dalej: „Użytkownik”). Pozostała część budynku wykorzystywana jest w działalności własnej Spółki lub zostanie wynajęta.

Możliwa jest również sytuacja, że w przeszłości (winno być: przyszłości) pozostała część Budynku zostanie wydzielona jako odrębne lokale stanowiące przedmiot odrębnej własności. W takim przypadku, nowo wyodrębnione lokale zostaną ujęte jako odrębne środki trwałe.

Umowa o Użytkowanie, jak wskazano wyżej, została zawarta z zastrzeżeniem, że wykonywanie użytkowania będzie ograniczone tylko do części magazynowej Budynku usadowionego na Nieruchomości. Z pozostałej części Nieruchomości Użytkownik może korzystać jedynie w zakresie niezbędnym do korzystania z Budynku.

Przedmiotowa Umowa została zawarta na czas oznaczony, tj. na okres 9 lat od dnia zawarcia Umowy o Użytkowanie. Okres użytkowania Nieruchomości nie będzie przy tym pokrywał się z latami kalendarzowymi (innymi słowy okres 9 letni o którym mowa powyżej rozpoczął swój bieg w trakcie roku kalendarzowego i zakończy również w trakcie roku kalendarzowego).

Zgodnie z treścią zawartej Umowy o Użytkowanie, Użytkownik zobowiązany był do uiszczenia na rzecz Spółki jednorazowej opłaty stanowiącej wynagrodzenie za ustanowienie prawa użytkowania Nieruchomości (dalej: „Opłata”), co pozwoliło na pozyskanie środków na dalszą działalność inwestycyjną Wnioskodawcy. W związku z tym, że Wnioskodawca oraz Użytkownik stanowią podmioty powiązane w rozumieniu przepisów o cenach transferowych, wysokość Opłaty została ustalona na warunkach rynkowych, zgodnie z przepisami o cenach transferowych. Opłata została uiszczona przez Użytkownika niezwłocznie po zawarciu Umowy o Użytkowanie.

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z 20 lipca 2021 r. Wnioskodawca wskazał m.in., że wskazany we wniosku budynek został wybudowany przez Wnioskodawcę we własnym zakresie. Budynek został warunkowo dopuszczony do użytkowania w sierpniu 2019 roku, z kolei od września 2019 roku znajduje się w rejestrze środków trwałych. Całkowita powierzchnia użytkowa budynku wskazanego we wniosku to 5.468 m2 (zgodnie z dokumentacją projektową). Do odpłatnego użytkowania budynek został oddany przez Wnioskodawcę w części o powierzchni 3.911 m2 (część magazynowa).

Warunkiem dopuszczenia do użytkowania określonym przez stosowny organ nadzoru budowlanego jest wykonanie „niezakończonych, wykończeniowych robót budowlanych związanych z wykonaniem: ocieplenia z okładzinami ścian zewnętrznych, nawierzchni stanowisk miejsc postojowych i układu komunikacji wewnętrznej, montażu docelowych balustrad oraz wykonaniem w części biurowej i mieszkalnej montażu drzwi wewnętrznych, okładzin ściennych i posadzkowych, robót instalacyjnych związanych z montażem osprzętu sanitarnego, tj. zlewozmywaków w kuchniach i aneksach kuchennych oraz umywalek i muszli ustępowych w łazienkach.”. Termin wykonania ww. zobowiązań został określony do dnia 31 grudnia 2021 roku.

Część budynku, która nie została oddana do odpłatnego użytkowania będzie wykorzystywana przez Wnioskodawcę na wynajem. W związku z planowanym zakończeniem prac dotyczących tej części w IV kwartale 2021 roku, planuje się wykorzystanie tej części po tej dacie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku udostępnienia Użytkownikowi Budynku na podstawie Umowy o Użytkowanie Nieruchomości, której zakres wykonywania został ograniczony do części magazynowej Budynku, Wnioskodawca będzie miał prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od przedmiotowego Budynku w czasie trwania ww. umowy?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku udostępnienia Użytkownikowi Budynku na podstawie Umowy o Użytkowanie Nieruchomości, której zakres wykonywania został ograniczony do części magazynowej Budynku, Wnioskodawca będzie miał prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od przedmiotowego Budynku w czasie trwania ww. umowy.

Na wstępie Wnioskodawca pragnie podkreślić, że użytkowanie nie jest tym samym co użytkowanie wieczyste. Instytucja użytkowania została uregulowana w art. 252 - 279 Kodeksu cywilnego Prawo użytkowania jest ograniczonym prawem rzeczowym o szerokim zakresie uprawnień użytkownika do korzystania z rzeczy. Użytkowanie daje prawo do:

  1. korzystania z cudzej rzeczy, oraz

  2. pobierania z niej pożytków.

Użytkowanie może zostać ustanawiane odpłatnie bądź nieodpłatnie. Odpłatność nie należy jednak do ustawowej treści prawa użytkowania (nie stanowi elementu koniecznego ustanowienia użytkowania). Użytkowanie może zostać ustanowione jako prawo terminowe, czyli na z góry określony okres czasu lub jako prawo bezterminowe.

Użytkowanie rozciąga się na części składowe i, jeśli inaczej nie postanowiono, przynależności, przy czym zakres wykonywania użytkowania można ograniczyć do części nieruchomości (art. 253 § 2 KC), np. do budynków posadowionych na danej nieruchomości lub nawet tylko do części budynku.

W przypadku przedmiotowej Umowy o Użytkowanie, prawo do użytkowania obciąża całą rzecz (Nieruchomość), przy czym dokonano ograniczenia wykonywania użytkowania do oznaczonej części Nieruchomości, tj. części magazynowej Budynku. Oznacza to, że w perspektywie cywilnoprawnej prawo to obciążyło całą Nieruchomość, natomiast w perspektywie ekonomicznej obciążyło jedynie te elementy, co do których zostało ograniczone.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, za koszty uzyskania przychodów uważa się koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów enumeratywnie wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy. Podatnik ma zatem możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni, bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, bądź zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Ponadto, zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o CIT, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami art. 16a-16m, z uwzględnieniem art. 16 ustawy o CIT.

Użycie w tym przepisie wyrazu „wyłącznie” ma na celu wykluczenie możliwości wykorzystywania przy dokonywaniu tych odpisów na podstawie innych przepisów prawa (np. prawa bilansowego).

Regulacja ustawowa definiuje środki trwałe w ramach art. 16a ustawy o CIT, wskazując, iż amortyzacji podlegają (z wyłączeniami) stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

  1. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,

  2. maszyny, urządzenia i środki transportu,

  3. inne przedmioty

- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1 ustawy o CIT, tj. umowy leasingu.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że aby składniki majątku zostały zaliczone do środków trwałych i mogły podlegać amortyzacji, muszą posiadać łącznie cechy wymienione w art. 16a ust. 1 ustawy o CIT i spełniać następujące warunki:

  • stanowić budowlę, budynek, lokal będący przedmiotem odrębnej własności, maszynę, urządzenie, środek transportu lub inny przedmiot materialny,
  • zostać nabyte lub wytworzone we własnym zakresie,
  • stanowić własność lub współwłasność podatnika,
  • przewidywany okres ich używania musi być dłuższy niż rok,
  • muszą być kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania,
  • zawierać się w katalogu środków trwałych wymienionych w niniejszy m przepisie,
  • są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1 ustawy o CIT, tj. umowy leasingu,
  • nie mogą być wymienione w katalogu przypadków, co do których przepisy wyłączają możliwość dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

Odnosząc powyższe warunki do opisanego we wniosku stanu faktycznego należy zauważyć, że przedmiotowy Budynek:

  • został nabyty lub wytworzony przez Wnioskodawcę we własnym zakresie, oraz
  • przewidywany okres jego używania jest dłuższy niż rok,
  • był i jest kompletny i zdatny do użytku od dnia przyjęcia do używania.

Spełnienie ww. warunków nie wyczerpuje jednak wszystkich przesłanek koniecznych dla stwierdzenia, że dany składnik majątku może zostać zaliczony do środków trwałych w rozumieniu przepisów prawa podatkowego.

W związku z powyższą regulacją uznać należy, iż do uznania danego elementu za środek trwały konieczne do spełnienia jest również kryterium własnościowe, przedmiotowe, użytkowe oraz warunek kompletności i zdatności do użytku w dniu przyjęcia do używania.

Kryterium własnościowe

Po pierwsze, zgodnie z powołanym art. 16a ustawy o CIT, środek trwały powinien stanowić własność lub współwłasność podatnika zamierzającego dokonywać odpisów amortyzacyjnych.

W tym miejscu należy się odwołać do przepisów prawa cywilnego. Jedną z podstawowych zasad polskiego prawa rzeczowego, wynikających z przepisów Kodeksu Cywilnego, jest zasada superficies solo cedit. Zgodnie z nią, wszystko, co znajduje się na gruncie, stanowi jego część składową. Zasada ta wyrażona jest w art. 48 KC, zgodnie z którym, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania. Z kolei, w świetle art. 47 § 1 KC, część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. W konsekwencji, co do zasady, w polskim systemie prawnym niemożliwe jest istnienie prawa własności budynku (budowli) całkowicie oderwanego od prawa własności gruntu, na którym ten budynek jest posadowiony. Właściciel gruntu jest zawsze właścicielem budynku (budowli).

Od tej zasady istnieje kilka wyjątków. Najważniejsze z nich to sytuacje, w których:

  1. rolnicza spółdzielnia produkcyjna wznosi budynek na użytkowanym przez nią gruncie Skarbu Państwa lub na gruncie stanowiącym wkład gruntowy. W pierwszym z tych przypadków budynek może stanowić odrębną własność rolniczej spółdzielni produkcyjnej; własność budynku jest wtedy prawem związanym z użytkowaniem gruntu. W drugim przypadku natomiast budynek stanowi własność rolniczej spółdzielni produkcyjnej, oraz

  2. budynek jest wznoszony przez wieczystego użytkownika na użytkowanym gruncie, który stanowi własność Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego. W takim przypadku, na podstawie art. 235 KC, budynki te stanowią własność wieczystego użytkownika; własność ta jest prawem związanym z prawem użytkowania wieczystego.

Zatem w zaistniałym stanie faktycznym, Budynek, co do którego ograniczone zostało wykonywanie prawa przyznanego na podstawie Umowy o Użytkowanie, stanowi własność Wnioskodawcy, pomimo że został on wzniesiony na gruncie, którego Wnioskodawca jest użytkownikiem wieczystym.

Warunek dysponowania przez podatnika tytułem prawnym w postaci prawa własności należy więc uznać za spełniony.

Kryterium przedmiotowe

Po drugie, przepis art. 16a ustawy o CIT wskazuje na możliwy zakres przedmiotowy uprawniający do amortyzacji, tj. budowle, budynki, lokale, maszyny, urządzenia, środki transportu i inne przedmioty. I choć katalog ten jest otwarty, to wykluczone z niego są m.in. prawa, licencje, patenty itp. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 października 2016 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1864) wskazuje kategorie budynków niemieszkalnych, a wśród nich zbiorniki, silosy i budynki magazynowe (41.00.26.0), które obejmują m.in. budynki oraz powierzchnie magazynowe. W związku z powyższym uznać należy, iż przedmiotowy Budynek, do którego ogranicza się wykonywanie prawa użytkowania na podstawie Umowy o Użytkowanie, spełnia kryterium przedmiotowe środka trwałego.

Kryterium użytkowe

Ponadto, cechą konstytutywną środków trwałych jest ich wykorzystywanie przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddanie do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1 ustawy o CIT, tj. umowy leasingu.

Zgodnie z powyższym warunkiem, na podstawie art. 16a ustawy o CIT ustawodawca wprowadził dwie grupy składników majątkowych, które mogą być uznane za środek trwały podlegający amortyzacji. Po pierwsze jest to grupa środków trwałych wykorzystywanych przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Natomiast, druga grupa środków trwałych podlegających amortyzacji, to oddane przez podatnika do używania innym podmiotom środki trwałe.

a) Wykorzystywanie przez podatnika na potrzeby związane z prowadzona przez niego działalnością gospodarcza

Ustawa o CIT, nie określa terminu „wykorzystywane”. Tym samym, bezspornym powinno być to, że należy się w tym miejscu posłużyć wykładnią językową. Według Słownika języka polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007 r.) - wykorzystać, wykorzystywać/ wykorzystywany, to: 1. użyć czegoś dla osiągnięcia jakiegoś celu, zysku, 2. posłużyć się kimś, aby zrealizować własne cele. Z kolei, według internetowego słownika języka polskiego (http://sjp.pwn.pl/szukaj/wykorzystywane), wykorzystać oznacza użyć czegoś dla osiągnięcia celu lub zysku.

W ocenie Spółki, zgodnie z powyższym przepisem, podatnik (Spółka), który przez czas trwania Umowy o Użytkowanie pozostaje właścicielem udostępnionego Budynku, będącego środkiem trwałym o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż rok, ma prawo do dokonywania od niego odpisów amortyzacyjnych, ponieważ środek ten jest wykorzystywany na potrzeby związane z jego działalnością gospodarczą (jak zostało opisane w stanie faktycznym, działalnością skoncentrowaną m.in. prowadzeniu działalności deweloperskiej na posiadanych nieruchomościach oraz późniejszej komercjalizacji nieruchomości). Przepis powyższy uzależnia możliwość dokonywania odpisów amortyzacyjnych od wykorzystania określonego środka trwałego na potrzeby związane z działalnością gospodarczą podatnika. Słowo „wykorzystuje” jest, jak wskazano powyżej, pojęciem szerokim. Ponadto warunek „wykorzystywania” nie wskazując na konieczność „fizycznego” wykorzystania danego środka trwałego przez podatnika. Regulacja zawarta w powyższym przepisie nie ogranicza w żaden sposób zakresu sformułowania „na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą”.

Pogląd ten został potwierdzony w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 2 lipca 2008 r., sygn. akt I SA/Bk 183/08, w którym czytamy: „(`(...)`) przy ustalaniu wykorzystywania środków trwałych na potrzeby związane z prowadzoną działalnością decydujące jest ustalenie występowania związku używanych środków trwałych z prowadzoną działalnością gospodarczą a nie to, czy są one «fizycznie» wykorzystywane przez podatnika. (`(...)`) Z uwagi na dychotomiczny charakter normy prawnej art. 16a ust. 1 u.p.d.o.p. (`(...)`), ustalenie, że podatnik wykorzystuje środki trwałe na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, zwalnia organy od konieczności ustalania charakteru łączących podatnika z kooperantami umów o współpracę, na mocy, których sporne środki trwałe zostały oddane im do używania. (`(...)`) Pojęcie «wykorzystywanie na potrzeby» jest pojęciem szerszym od pojęcia «wykorzystywania w ramach» prowadzonej działalności gospodarczej”.

Środek trwały nie musi być zatem wykorzystywany bezpośrednio na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Wystarczy jego pośrednie wykorzystanie na ten cel.

Skoro więc, będący własnością Wnioskodawcy Budynek udostępniany jest Użytkownikowi odpłatnie, w celu zwiększenia przyszłych przychodów (działanie to związane jest więc z zachowaniem, bądź zabezpieczeniem źródła przychodów Spółki), to odpisy amortyzacyjne mogą być uznane za koszty podatkowe w przedstawionym stanie faktycznym.

Podsumowując, uznać należy, że w sytuacji przekazania Użytkownikowi środka trwałego w oparciu o opisaną w zaistniałym stanie faktycznym Umowę o Użytkowanie, Wnioskodawca spełni warunek użytkowy będący jednym z elementów uzyskania prawa do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od przekazanego składnika majątkowego.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca wskazuje na interpretację indywidualną z 16 stycznia 2013 r., Znak: IBPBI/2/423-1308/12/PC, w której potwierdzono powyższej przedstawiony sposób rozumowania.

b) Oddanie do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu

Ponadto, choć przepis art. 16a ustawy o CIT nie wymienia umowy użytkowania, jako umowy na podstawie której środek trwały może zostać oddany do używania, to zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 stycznia 2012 r., sygn. akt II FSK 1321/10 pozbawienie podatnika możliwości dokonania odpisów amortyzacyjnych od środków oddanych na podstawie umowy o użytkowanie byłoby sprzeczne z celem ustawy.

Skład NSA w powyższym orzeczeniu uznał, iż zgodnie z art. 16a ust. 1 pkt 1 i art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c) ustawy o CIT, podatnik, który oddał w nieodpłatne użytkowanie część budynku zaliczonego do środków trwałych był uprawniony do dokonywania w ciężar kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od całego budynku.

Kontynuując powyższe Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, iż:

  • „Wykładnia językowa omawianego przepisu wskazuje, że w tej grupie mieszczą się wyłącznie środki trwałe oddane przez podatnika do używania innym podmiotom na podstawie umów najmu, dzierżawy lub umowy leasingu. Natomiast z treści art. 16a ust. 1 nie wynika, aby przywilej podatkowy w postaci dokonywania odpisów amortyzacyjnych odnosił się do środków trwałych oddanych do używania na podstawie innej umowy niż wymieniona w tym przepisie (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 lutego 2010 r., sygn. akt II FSK 1628/08, publik. w CBOSA). W ocenie Naczelnego Sadu Administracyjnego w składzie rozpoznającym sprawę wnioski płynące z wykładni językowej w tym wypadku nie mogły zostać zaakceptowane.”
  • „Reasumując stwierdzić należało, że w stanie prawnym obowiązującym w 2003 r., zgodnie z art. 16a ust. 1 pkt 1 i art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c) u.p.d.o.p., podatnik, który oddał w nieodpłatne użytkowanie część budynku zaliczonego do środków trwałych był uprawniony do dokonywania w ciężar kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od całego budynku. Podkreślić należy, że koszty odpisów w tej części pozostają podobnie jak w przypadku wskazanych w art. 16a ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p. umów najmu, dzierżawy lub leasingu w bezpośrednim związku z przychodami podatnika określanymi w tym wypadku zgodnie z regułami przyjętymi w art. 13 pkt 1 tej ustawy. Tym bardziej, że jak wynika z tego przepisu biorący rzecz do używania nie uzyskiwał prawa do amortyzacji tego środka trwałego. Uprawnienie to przysługiwało wyłącznie właścicielowi środka trwałego (budynku). Z podanych powodów Naczelny Sąd Administracyjny nie zaakceptował odmiennej interpretacji art. 16a ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p. opierającej się wyłącznie na jego treści i tym samym pomijającej w tym wypadku niezbędne dokonanie wykładni z uwzględnieniem innych wskazanych przepisów tej ustawy.”

Co więcej, również w znanych Wnioskodawcy interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego przyjęty został pogląd zgodnie z którym również w przypadków środków trwałych oddanych do używania na podstawie umowy innej niż umowa najmu, dzierżawy czy leasingu, podatnikowi przysługuje prawo do zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych dokonanych od ww. środka trwałego, pod warunkiem jego wykorzystania na potrzeby związane z prowadzoną przez podatnika działalnością, np. w interpretacji indywidualnej z dnia 24 września 2018 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010. 286.2018.1.EN, organ stwierdził, że: „Natomiast, druga grupa środków trwałych podlegających amortyzacji, to oddane przez podatnika do używania innym podmiotom środki trwałe - tak, jak ma to miejsce w przedstawionym zdarzeniu przyszłym. Nie ma przy tym znaczenia, że umowa zawarta z kontrahentami wprost nie została przez strony nazwana umową najmu, dzierżawy lub leasingu operacyjnego.”

Biorąc pod uwagę powyższe, wykładnia celowościowa oraz systemowa wewnętrzna przemawia za możliwością dokonania odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oddanych do używania na podstawie innej umowy niż umowy wymienione w przepisie art. 16a ust. 1 ustawy o CIT, pod warunkiem ich wykorzystania na potrzeby związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą (zgodnie z kryterium użytkowym przedstawionym w pkt a). Wobec tego, uznać należy że składnik majątkowy (tj. analizowany we wniosku Budynek) będzie stanowić środek trwały podlegający amortyzacji na gruncie ustawy o CIT, nawet jeśli został oddany do używania na podstawie przedmiotowej Umowy o Użytkowanie.

Podsumowując, zgodnie z przedstawioną linią interpretacyjną oraz orzeczniczą, opisany we wniosku Budynek oddany do korzystania i pobierania z niego pożytków na podstawie Umowy o Użytkowanie spełnia kryterium użytkowe. Z jednej strony, odnosząc się do przedstawionych powyżej argumentów, wykorzystywany jest przez Wnioskodawcę na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, z drugiej zaś strony, nie ma przy tym znaczenia rodzaj umowy, na podstawie której został oddany do używania innemu podmiotowi jako że, jak wcześniej wskazano, istotnym jest jedynie, aby jedna z przesłanek wskazanych w przepisie art. 16a ust. 1 ustawy o CIT została spełniona, tj. w opisywanej sytuacji wystarczającym będzie zaliczenie Budynku do grupy środków wykorzystywanych przez Wnioskodawcę na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą.

Ponieważ w powyższej normie prawnej mamy do czynienia ze spójnikiem „albo”, to w tym miejscu stosownym staje się wskazać, że używane zwroty językowe w tekstach prawnych, tj. „i”, „oraz”, „lecz”, „a także”, „albo”, „lub”, to zwroty służące przede wszystkim budowaniu takich struktur zdaniowych, które wskazują nam prawdziwość logiczną wypowiedzi prawodawcy. Słowo „albo” zalicza się obok słowa „lub” do spójników alternatywnych. Spójnik ten określa alternatywę o charakterze rozłącznym i oznacza jedno wybrane znaczenie. Innymi słowy, alternatywa rozłączna to takie zdanie złożone i zbudowane z dwóch, lub więcej zdań składowych, które wyklucza jednoczesną prawdziwość i jednoczesną fałszywość zdań składowych.

Zatem, kryterium użytkowe zostanie spełnione jedynie wtedy, gdy przy spełnieniu jednego warunku drugi nie zostanie spełniony. Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, w opinii Wnioskodawcy należy uznać, że spełniony został pierwszy warunek, tj. wykorzystywanie Budynku na potrzeby związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, przy czym, stosownie do przytoczonej powyżej argumentacji, bez znaczenia pozostaje rodzaj umowy, na podstawie której zostaną one oddane do używania innemu podmiotowi.

Kompletność i zdatność do użytku w dniu przyjęcia do używania

Ostatnim, jednak nie mniej ważnym wymogiem jest warunek by w dniu przyjęcia do używania środek trwały był kompletny i zdatny do użytku. Pojęcia kompletności i zdatności stanowią klauzule generalne, tj. pojęcia, których przyjęcie wymaga oceny na podstawie niedookreślonych ściśle kryteriów. Przy analizach opierających się o tego typu zasady za kluczowe uznać należy wypracowane linie orzecznicze, interpretacyjne oraz doktrynalne. Jak wskazuje J. Marciniuk w pracy „Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz” (C.H. Beck, Warszawa 2009, s. 518-519): „Kompletne i zdatne do użytku są takie składniki majątku trwałego, które zawierają wszystkie elementy konstrukcyjne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania zgodnie z ich przeznaczeniem, bez narażenia życia lub zdrowia osób z nich korzystających, które ponadto posiadają stosowne atesty i homologacje oraz dopuszczone są do używania przez właściwe organy administracji państwowej”. Podobna opinia podzielona została w pracy „Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych. Komentarz,” (LexisNexis, Warszawa 2009) autorstwa M. Slifirczyk, F. Świtała, R. Krasnodębski, G. Dźwigała, P. Karwat, Z. Huszcz: „Kompletność oraz zdatność do użytku w dniu przyjęcia do używania oznacza też, że środek trwały zawiera wymagane elementy konstrukcyjne pozwalające na jego funkcjonowanie zgodnie z przeznaczeniem, jest sprawny technicznie, a jeśli istnieją wymogi formalne, to także one są spełnione.”. Jak wskazuje z kolei interpretacja indywidualna z 25 stycznia 2018 r., Znak: 0114-KDIP2-2.4010.303.2017.1.AS: „warunek kompletności i zdatności do użytku to zatem jednocześnie faktyczna oraz prawna możliwość funkcjonowania danego środka trwałego.”

Oba warunki rozpatrywać należy w kontekście wymagań technicznych związanych z dopuszczeniem danego przedmiotu do użytku. Podobny pogląd jest powszechnie podzielany w orzecznictwie NSA, warto przywołać choćby wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 kwietnia 2015 r., sygn. akt II FSK 541/13, wyrok z dnia 13 czerwca 2011 r., sygn. akt II FSK 136/10 wyrok z dnia 8 maja 2014 r., sygn. akt II FSK 1274/12, wyrok z dnia 27 października 2009 r., sygn. akt II FSK 941/08. W ostatnim z przytoczonych wyroków sąd dokonując rozważań odnośnie charakteru decyzji o pozwoleniu na użytkowanie stwierdził: „Naczelny Sąd Administracyjny podziela pogląd (`(...)`) iż problem „zdatności do użytku” może, a nawet powinien być rozważany w kontekście obowiązujących wymagań technicznych. To z kolei zmusza do uwzględnienia rygorów prawnych związanych z oceną tych wymagań, przy odwołaniu się co najmniej do względnie zobiektywizowanych i poddających się prawnej weryfikacji kryteriów.”

W niniejszym przypadku, jak zostało opisane w zaistniałym stanie faktycznym Nieruchomość, w części do której zostało ograniczone wykonywanie prawa użytkowania, tj. części magazynowej Budynku, została oddana do użytku, a zatem zarówno z faktycznej, jak i prawnej perspektywy w dniu przyjęcia do używania była kompletna oraz zdatna do użytku.

Podsumowując całokształt powyższej analizy wskazać należy, iż koniunkcyjnie wymagane kryteria uprawniające do dokonywania odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych zostały spełnione.

Należy także wskazać, że art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, zawierający zamknięty katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, nie wyłącza z kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oddanych do używania na podstawie umowy użytkowania.

Na marginesie warto dodać, iż zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c ustawy o CIT, nie uznaje się za koszt uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oddanych do nieodpłatnego używania - za miesiące, w których składniki te były oddane do nieodpłatnego używania. Z nieodpłatnym używaniem, mamy do czynienia wówczas, gdy oddający w używanie nie czerpie z tego żadnych korzyści - odbywa się to kosztem jego majątku. W sytuacji zaś, gdy przekazanie Budynku do korzystania i pobierania z niego pożytków na podstawie Umowy o Użytkowanie Nieruchomości związane jest z dokonywaniem płatności z góry, wówczas trudno mówić o braku odpłatności, co ma miejsce w przedstawionym stanie faktycznym.

Podsumowując, uznać należy, że w sytuacji udostępnienia Budynku w oparciu o opisaną w zaistniałym stanie faktycznym Umowę o Użytkowanie Nieruchomości, Wnioskodawca będzie miał prawo zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od przekazanego składnika majątkowego.

W świetle powyższego, zdaniem Spółki, w przypadku udostępnienia Użytkownikowi Budynku na podstawie Umowy o Użytkowanie Nieruchomości, której zakres wykonywania został ograniczony do części magazynowej Budynku, Wnioskodawca będzie miał prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od przedmiotowego Budynku w czasie trwania ww. umowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest w części prawidłowe, a w części nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1800, dalej: „updop”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Powyższe oznacza, że zasadniczo wszystkie poniesione wydatki, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwaniem przychodów, po wyłączeniu wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 updop, stanowić mogą koszty uzyskania przychodu, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Prócz tego, uznanie wydatku za koszt podatkowy wymaga od podatnika wykazania, że wydatek jest racjonalnie i gospodarczo uzasadniony. Każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika winien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej, z wyjątkiem sytuacji gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza istnienie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesieniem kosztu a przychodem, bądź zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodu.

Podsumowując powyższe, należy stwierdzić, że kosztem uzyskania przychodów będzie wydatek, spełniający łącznie następujące warunki:

  • został poniesiony przez podatnika,
  • jest definitywny (rzeczywisty),
  • pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
  • poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia ich źródła lub może mieć inny wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
  • został właściwie udokumentowany,
  • nie został wymieniony w art. 16 updop.

Podkreślić należy, że w celu wykazania związku pomiędzy kosztem a przychodem podatnik musi dysponować wymaganymi przez prawo dowodami.

Z uwagi na to, że składniki majątku wykorzystywane są przez podatników w dłuższym okresie czasu, a nie tylko w roku ich nabycia, ustawodawca przyjął zasadę, że wydatki te zalicza się do kosztów sukcesywnie, w miarę ich zużycia. Jak stanowi bowiem art. 15 ust. 6 updop, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami art. 16a-16m, z uwzględnieniem art. 16.

W myśl art. 16a ust. 1 updop, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

  1. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
  2. maszyny, urządzenia i środki transportu,
  3. inne przedmioty

- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Zgodnie z powyższym, wymienione w pkt 1-3 środki trwałe będą podlegały amortyzacji po spełnieniu następujących warunków:

  • zostały nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, stanowią własność lub współwłasność podatnika – amortyzacji podatkowej podlegają wyłącznie środki trwałe, do których przysługuje podatnikowi prawo własności, z wyjątkiem środków używanych przez leasingobiorcę na podstawie umowy leasingu finansowego oraz tych wymienionych w art. 16a ust. 2 ustawy,
  • są kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania – ustawodawca nie określił bliżej tych warunków, jednakże należy stwierdzić, iż warunki te spełnia składnik majątku, który jest wyposażony we wszystkie elementy konstrukcyjne pozwalające na jego funkcjonowanie zgodnie z przeznaczeniem, ponadto sprawne technicznie i zalegalizowane prawnie w formie stosownych uprawnień, homologacji i pozwoleń na użytkowanie,
  • przewidywany okres ich używania jest dłuższy niż rok – o tym, jak długo będzie używany dany składnik decyduje sam podatnik,
  • są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu,
  • nie są wymienione w katalogu środków trwałych wymienionych w art. 16c ustawy.

Ponadto, stosownie do art. 16d ust. 2 updop, składniki majątku, o których mowa w art. 16a-16c, wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 9 ust. 1, najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 4.

Stosownie do art. 16h ust. 1 pkt 1 updop, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem art. 16k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji, z zastrzeżeniem art. 16e, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór; suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których zgodnie z art. 16 ust. 1 nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Z przedstawionego opisu sprawy wnika, że Wnioskodawca jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i podlega opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (jest rezydentem podatkowym w Polsce).

Działalność Spółki koncentruje się na prowadzeniu działalności deweloperskiej na posiadanych nieruchomościach oraz późniejszej komercjalizacji nieruchomości. Dodatkowo Spółka prowadzi działalność w zakresie obsługi nieruchomości na zlecenie oraz innych usług doradczych związanych z rynkiem nieruchomości.

Spółka prowadzi działalność inwestycyjną Nieruchomości, której jest użytkownikiem wieczystym. Nieruchomość zabudowana jest Budynkiem, stanowiącym odrębny przedmiot własności, w którym to Budynku znajduje się część magazynowa. Część magazynowa Budynku została oddana do użytku przed wystąpieniem opisanego w niniejszym wniosku zdarzenia faktycznego. W Budynku, oprócz części magazynowej, znajduje się również część mieszkalno-biurowa. Budynek nie jest podzielony na odrębne lokale, przez co stanowi jeden środek trwały. Spółka poszukując nowych źródeł finansowania dalszej działalności inwestycyjnej podjęła działania mające na celu długoterminowe udostępnienie innemu podmiotowi magazynów zbudowanych na Nieruchomości.

W związku z powyższym Spółka podjęła działania mające na celu długoterminowe udostępnienie innemu podmiotowi magazynów zbudowanych na Nieruchomości, których skutkiem było zawarcie w formie aktu notarialnego umowy o użytkowanie Nieruchomości, tj. Spółka ustanowiła za odpłatnością ograniczone prawo rzeczowe na Nieruchomości, w rozumieniu art. 252-279 Kodeksu cywilnego. Umowa o Użytkowanie została zawarta z zastrzeżeniem, że wykonywanie prawa użytkowania jest ograniczone tylko do części magazynowej mieszczącej się w Budynku. W ten sposób Spółka stała się oddającym w użytkowanie, natomiast drugą stroną stosunku użytkowania przedmiotowej Nieruchomości stał się Użytkownik. Pozostała część budynku wykorzystywana jest w działalności własnej Spółki lub zostanie wynajęta.

Możliwa jest również sytuacja, że w przeszłości (winno być: przyszłości) pozostała część Budynku zostanie wydzielona jako odrębne lokale stanowiące przedmiot odrębnej własności. W takim przypadku, nowo wyodrębnione lokale zostaną ujęte jako odrębne środki trwałe.

Umowa o Użytkowanie, jak wskazano wyżej, została zawarta z zastrzeżeniem, że wykonywanie użytkowania będzie ograniczone tylko do części magazynowej Budynku usadowionego na Nieruchomości. Z pozostałej części Nieruchomości Użytkownik może korzystać jedynie w zakresie niezbędnym do korzystania z Budynku.

Przedmiotowa Umowa została zawarta na czas oznaczony, tj. na okres 9 lat od dnia zawarcia Umowy o Użytkowanie. Okres użytkowania Nieruchomości nie będzie przy tym pokrywał się z latami kalendarzowymi (innymi słowy okres 9 letni o którym mowa powyżej rozpoczął swój bieg w trakcie roku kalendarzowego i zakończy również w trakcie roku kalendarzowego).

Zgodnie z treścią zawartej Umowy o Użytkowanie, Użytkownik zobowiązany był do uiszczenia na rzecz Spółki jednorazowej Opłaty stanowiącej wynagrodzenie za ustanowienie prawa użytkowania Nieruchomości, co pozwoliło na pozyskanie środków na dalszą działalność inwestycyjną Wnioskodawcy. W związku z tym, że Wnioskodawca oraz Użytkownik stanowią podmioty powiązane w rozumieniu przepisów o cenach transferowych, wysokość Opłaty została ustalona na warunkach rynkowych, zgodnie z przepisami o cenach transferowych. Opłata została uiszczona przez Użytkownika niezwłocznie po zawarciu Umowy o Użytkowanie.

Wskazany we wniosku budynek został wybudowany przez Wnioskodawcę we własnym zakresie. Budynek został warunkowo dopuszczony do użytkowania w sierpniu 2019 roku, z kolei od września 2019 roku znajduje się w rejestrze środków trwałych.

Całkowita powierzchnia użytkowa budynku wskazanego we wniosku to 5.468 m2 (zgodnie z dokumentacją projektową). Do odpłatnego użytkowania budynek został oddany przez Wnioskodawcę w części o powierzchni 3.911 m2 (część magazynowa).

Warunkiem dopuszczenia do użytkowania określonym przez stosowny organ nadzoru budowlanego jest wykonanie „niezakończonych, wykończeniowych robót budowlanych związanych z wykonaniem: ocieplenia z okładzinami ścian zewnętrznych, nawierzchni stanowisk miejsc postojowych i układu komunikacji wewnętrznej, montażu docelowych balustrad oraz wykonaniem w części biurowej i mieszkalnej montażu drzwi wewnętrznych, okładzin ściennych i posadzkowych, robót instalacyjnych związanych z montażem osprzętu sanitarnego, tj. zlewozmywaków w kuchniach i aneksach kuchennych oraz umywalek i muszli ustępowych w łazienkach.”. Termin wykonania ww. zobowiązań został określony do dnia 31 grudnia 2021 roku.

Część budynku, która nie została oddana do odpłatnego użytkowania będzie wykorzystywana przez Wnioskodawcę na wynajem. W związku z planowanym zakończeniem prac dotyczących tej części w IV kwartale 2021 roku, planuje się wykorzystanie tej części po tej dacie.

Wnioskodawca powziął wątpliwość w zakresie ustalenia czy w przypadku udostępnienia Użytkownikowi Budynku na podstawie Umowy o Użytkowanie Nieruchomości, której zakres wykonywania został ograniczony do części magazynowej Budynku, Wnioskodawca będzie miał prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od przedmiotowego Budynku w czasie trwania ww. umowy.

W myśl powołanego wcześniej art. 16a ust. 1 updop, środek trwały (budowla, budynek oraz lokal będący odrębną własnością) podlega amortyzacji, w sytuacji, gdy w dniu przyjęcia do używania jest kompletny i zdatny do użytku. Przy czym, uznaje się, że składnik majątku spełnia kryterium kompletności, jeżeli jest wyposażony we wszystkie elementy konstrukcyjne umożliwiające jego funkcjonowanie, zgodnie z przeznaczeniem. Natomiast, sformułowanie „zdatny do użytku” należy rozumieć jako możliwość faktycznego oraz prawnego użytkowania.

W konsekwencji, aby wybudowany przez Spółkę Budynek mógł zostać wprowadzony do ewidencji środków trwałych, a następnie podlegać amortyzacji zgodnie z art. 16a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, musi być w dniu przyjęcia do użytkowania kompletny i zdatny do użytku, w takim znaczeniu, jakie będzie spełniał w prowadzonej przez Spółkę działalności, z uwzględnieniem norm prawa budowlanego.

Decyzję o pozwoleniu na użytkowanie, która umożliwia legalne użytkowanie obiektu budowlanego, wydaje właściwy organ administracji (Państwowy Inspektor Nadzoru Budowlanego). To on jest organem decyzyjnym w kwestii wcześniejszego użytkowania budynku, a zatem uznania czy jest już kompletny i zdatny do użytku, pomimo niewykonania niektórych prac. Jeżeli organ budowlany zdecyduje, że jest możliwe wcześniejsze użytkowanie obiektu, to należy uznać, że jest on kompletny i zdatny do użytku. Zatem, przyjmuje się, że wydanie pozwolenia na użytkowanie obejmującego swym zakresem jedynie część realizowanej inwestycji budowlanej, jest władczym działaniem organu, tworzącym po stronie inwestora prawo do użytkowania tej konkretnej części obiektu.

Skoro z okoliczności sprawy wynika, że wskazany we wniosku budynek został, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, oddany do użytkowania, to został on uznany formalnie za kompletny i zdatny do użytkowania, co oznacza, że zostały spełnione określone w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych przesłanki zawarte w definicji środka trwałego.

W konsekwencji ww. budynek może być przedmiotem amortyzacji podatkowej, o ile jest wykorzystywany w ramach i na potrzeby prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Ze złożonego wniosku wynika, że jedynie cześć magazynowa budynku została oddana do odpłatnego użytkowania, natomiast pozostała cześć zostanie oddana w najem, po zakończeniu prac budowlanych prowadzonych w tej części, co nastąpi w IV kwartale 2021 r. Biorąc powyższe pod uwagę skoro oddany przez Wnioskodawcę do odpłatnego użytkowania budynek jedynie w części (magazynowej) wykorzystywany był w ramach prowadzonej działalności gospodarczej to wyłącznie odpisy amortyzacyjne dokonywane od tej części wartości początkowej budynku mogą stanowić koszt podatkowy. Jedynie bowiem ta część budynku została oddana do odpłatnego użytkowania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Przy czym, zawarcie w tym zakresie umowy odpłatnego użytkowania (zamiast np. umowy najmu, czy dzierżawy) nie stanowi, zdaniem Organu przeszkody do dokonywania amortyzacji podatkowej budynku, o którym mowa we wniosku.

Natomiast odpisy amortyzacyjne dokonywane od pozostałej części wartości początkowej budynku, która to część w dacie zawarcia ww. umowy wymagała przeprowadzenia prac budowlanych i zostanie dopiero oddana w najem nie mogła stanowić kosztów podatkowych. W tym bowiem zakresie budynek nie był wykorzystywany na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia czy w przypadku udostępnienia Użytkownikowi Budynku na podstawie Umowy o Użytkowanie Nieruchomości, której zakres wykonywania został ograniczony do części magazynowej Budynku, Wnioskodawca będzie miał prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od przedmiotowego Budynku w czasie trwania ww. umowy:

  • w części, która została oddana do odpłatnego użytkowania (części magazynowej) - jest prawidłowe,
  • w części, która nie została oddana do odpłatnego użytkowania (części mieszkalno-biurowej) - jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;

  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…) za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Przestań wyszukiwać interpretacje ręcznie!

Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili